منوچهر احترامی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های منوچهر احترامی
منوچهر احترامی حقوق‌دانی است که از ۱۷ سالگی فعالیت خود را به‌عنوان طنزنویس با مجله‌ی توفیق آغاز کرد. با شروع جنگ ایران و عراق، او از فضای طنز فاصله گرفت و به نوشتن داستان‌های آموزنده‌ی کودکان با زبان شعر روی آورد. آثار او مانند حسنی نگو بلا بگو و تنبل تنبلا بگو برای نسل‌های مختلف از دهه‌های ۶۰ تا قرن جدید، خاطره‌انگیز و محبوب باقی مانده‌اند و بسیاری از کودکان آن‌ها را همچنان به یاد دارند و از حفظ می‌خوانند.
بیوگرافی منوچهر احترامی
منوچهر احترامی ۱۶ تیرماه سال ۱۳۲۰ در شرق تهران پا به جهان گذاشت. او یک تهرانی اصیل است و خاندان پدری و مادری او از قرن ۱۸ تا زمان تولد وی در تهران سکونت داشته‌اند. پدر او کارمند وزارت نفت و مادرش فرزند یک روحانی بود. منوچهر، فرزند اول خانواده بود و یک برادر و یک خواهر کوچک‌تر نیز داشت. پدربزرگ پدری او تاجر بوده و اکثر افراد در خانواده‌ی پدری او سواد داشته و اهل کتاب و حساب بودند و لقب میرزا داشتند. او در مدارسی همچون دارالفنون و مروی به تحصیل پرداخت. منوچهر بسیار باهوش و باذکاوت اما به‌شدت بازیگوش بود و دوران تحصیلش با اخذ مدرک کارشناسی حقوق از دانشگاه تهران و با شیطنت‌های فراوان به پایان رسید.
منوچهر احترامی پس از دانشگاه به سربازی رفت و در مرکز آمار ایران استخدام شد. او در سال‌های ابتدایی استخدامش در مرکز آمار در یزد مشغول به کار بود و این دوره برای او فرصتی شد تا با مردم زرتشتی و قومیت‌های مختلف دیگر آشنا شود و دانش زبان خود در دو زبان عربی و فرانسه را ارتقا دهد.
او پس از بازگشتش به تهران و در زمانی که مجله‌ی توفیق، توقیف شده بود به همکاری با رادیو پرداخت و آیتم‌های مختلفی از جمله نمایشنامه از خود برای برنامه‌ای همچون صبح جمعه با رادیو به یادگار گذاشت. البته فعالیت‌های مطبوعاتی نیز داشت و با نشریاتی همچون تهران مصور و فردوسی همکاری داشته است. او پس از انقلاب نیز این رویه را ادامه داد و با مطبوعات طنزی همچون آهنگر همکاری داشت.
منوچهر احترامی از مرکز آمار ایران بازنشست شد؛ اما به طور حرفه‌ای طنزنویس و نویسنده‌ی قصه‌هایی بسیار پرطرف‌دار برای کودکان بوده است. او در ۲۲ بهمن ۱۳۸۷ بر اثر بیماری قلبی در تهران چشم از دنیا بست و در قطعه‌ی هنرمندان بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد؛ اما با کتاب‌هایی که همچنان در دست کودکان و پدر مادرها می‌گردد، نامش جاودان شده است.
شروع نویسندگی
منوچهر احترامی طنزنویسی را به طور رسمی و جدی از سال ۱۳۳۷ و با مجله‌ی توفیق آغاز کرد و حتی به‌عنوان عضو هیئت تحریریه مشغول به کار شد و پس از اخذ دیپلم نیز به پیشنهاد برادران توفیقی به‌عنوان دستیار سردبیر به فعالیت خود در توفیق ادامه داد. البته او در این دوران، علاوه بر طنزنویسی، درمورد فولکلور و ادبیات کودکان نیز مطالعه می‌کرد.
او سال‌های طولانی با نشریات مختلفی به‌عنوان طنزنویس همکاری داشته است. از جمله معروف‌ترین این نشریه‌ها می‌توان به مجله‌ی گل‌آقا با سردبیری کیومرث صابری فومنی (گل‌آقا) اشاره کرد. او از سال ۱۳۶۹، زمان تأسیس گل‌آقا و تا ۱۸ سال بعد، یعنی زمان مرگش با گل‌آقا همکاری کرد و آثار برجسته‌ی او همچون جامع الحکایات و پیر ما گفت، در این مجله به چاپ رسیده‌اند. البته آقای احترامی به تدریس طنزنویسی نیز که از طرف مجله گل‌آقا برگزار می‌شد پرداخت و تأثیر بسیاری بر علاقه‌مندان این حوزه گذاشت. حتی امضاها و اسم‌های مستعار او نیز جالب و طنازانه است، امضاهایی همچون م. پسرخاله و الف- این‌کاره.
آقای احترامی بعد از انقلاب و در دوران جنگ که طنزنویسی کمی در حاشیه رفته بود، نگارش برای کودکان را آغاز کرد و از دهه‌ی ۶۰ تاکنون داستان‌های او به‌عنوان کتاب، شعر کودکانه و حتی در غالب انیمیشن دست‌به‌دست می‌گردد.
جوایز و افتخارات
در سال ۱۳۸۵، جایزه‌ی عبید زاکانی به پاس سال‌ها فعالیت و سابقه‌ی درخشان در عرصه‌ی مطبوعات و رادیو به آقای منوچهر احترامی تعلق گرفت.
نقدی بر آثار
داستان‌های منوچهر احترامی برای کودکان با محوریت آموزش و شخصیت‌هایی چون پسربچه‌ها یا حیوانات نوشته شده‌اند. قلم او، حتی در دوران انقلاب، از هیجان‌زدگی و سیاست‌زدگی به‌دور بود و هرگز به طنز سیاسی یا استفاده از کلمات ناشایست و شعارگونه نپرداخت. این نویسنده که با نام مستعار «پورنگ» نیز فعالیت داشت، در تمامی آثار خود احترام به اخلاق و اصول نگارش برای مخاطب کودک را حفظ کرده است.
نظر دیگران درباره‌ی منوچهر احترامی و آثارش
دررابطه‌با آثار او مقالاتی نیز وجود دارد از جمله مقاله‌ی نقد کتاب حسنی نگو یه دسته‌گل، در این مقاله، حسین خسروی و سمیرا رئیسی این کتاب را نقد کرده و در چکیده‌ی مقاله آمده است:
نویسنده اصل این داستان را که در مثل‌های قدیمی وجود داشته با مسائل روز درآمیخته و به‌صورت شعر کودکانه در قالب آزاد (نیمایی) درآورده است. محتوای این کتاب که برای گروه‌های سنی «الف» و «ب» چاپ شده، شعر تعلیمی است و نویسنده در آن برای تأثیرگذاری بیشتر روی کودکان، نکات تربیتی را به‌صورت غیرمستقیم آموزش داده است.
زهرا دری نویسنده‌ی مقاله‌ی بررسی ساختار آثار کودکانه‌ی منوچهر احترامی در چکیده‌ی مقاله‌اش آثار او را چنین توصیف کرده است: او نظر سه دهه‌ی معاصر را به خود جذب کرده و با موضوع جذاب و شخصیت‌های دوست‌داشتنی، زبان روان و بیان کودکانه و موزون خود آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
مروری بر آثار و کتاب‌های منوچهر احترامی
کتاب مثل کنه چسبیدن
این کتاب مجموعه قصه‌هایی بسیار کوتاه و یک صفحه‌ای است که برای هر داستان، سلمان طاهری تصویرسازی کرده است. این داستان‌ها علی رغم اینکه بسیار کوتاه هستند، نکته‌های زیادی دارند و به کودکان آموزش می‌دهند.
کتاب داستان‌های حسنی
از منوچهر احترامی مجموعه کتاب‌هایی با عنوان داستان‌های حسنی چاپ شده است. در این کتاب‌ها، شخصیت اصلی شعرها پسربچه‌ای به نام حسنی است و شخصیت‌های مکملی نیز در هر داستان کنار حسنی قرار می‌گیرند. هر داستان به‌صورت یک کتاب و با مفهومی مستقل چاپ شده و تنها شخصیت حسنی در کتاب‌ها تکرار می‌شود. داستان‌های حسنی شامل کتاب‌هایی با عنوان حسنی نگو یه دسته‌گل، حسنی ما یه بره داشت، حسنی و گرگ ناقلا، حسنی باباش یه باغ داره، دویدم و دویدم، فیل اومد آب بخوره و... است.
کتاب مهمان‌های ناخوانده
این کتاب یک شعر کودکانه است که قصه‌ی حیوانات اهلی را روایت می‌کند که در اثر باران بی‌پناه شده‌اند و به خانه‌ی نقلی و کوچک یک مادربزرگ مهربان پناه برده‌اند.
کتاب کرم ابریشم
کرم ابریشم، داستان پسربچه‌ای است که یک کرم ابریشم دارد. این داستان کودکانه است و به زبان شعر نوشته شده است.
کتاب فیل اومد آب بخوره
این کتاب نیز یک کتاب کودکانه و به زبان شعر است. در این کتاب، شخصیت اصلی یک فیل است که برای آب‌خوردن می‌افتد و دندانش می‌شکند.
کتاب موش موشی
در این کتاب شخصیت اصلی یک موش است که از خانه بیرون‌زده و گم شده است. او در بین راه گرسنه می‌شود؛ اما غذایی برای خوردن پیدا نمی‌کند. او با گنجشک مهربانی دوست شده و به کمک او به خانه برمی‌گردد.
