الی اسمیت
زندگینامه و معرفی کتاب‌های الی اسمیت
الی اسمیت (Ali Smith) متولد ۲۴ آگوست ۱۹۶۲ است. او نویسنده، نمایشنامه‌نویس و روزنامه‌نگاری است که در اینورنس اسکاتلند متولد شده است. کتاب‌های زمستان و پاییز ازجمله آثار اوست که به فارسی ترچمه شده است.
بیوگرافی الی اسمیت
پدر و مادر الی، آن و دونالد اسمیت، از قشر کارگر بودند. او بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۴ در مدرسه‌ی سنت جوزف دوران ابتدایی خود را گذراند؛ سپس تا سال ۱۹۸۰ در دبیرستان اینورنس تحصیل کرد. الی در سال ۱۹۸۵ از دانشگاه آبردین در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد و در همین دوران یعنی در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۵، ذوق و استعداد خود را در زبان انگلیسی نشان داد. در سال ۱۹۸۴ رتبه‌ی یک را در زبان انگلیسی کسب کرد؛ همچنین در همین سال موفق شد جایزه‌ی یادبود بابی ایتکن دانشگاه را برای شعر از آن خود کند.
الی اسمیت برای مقطع دکترا در گرایش مدرنیسم آمریکایی و ایرلندی در دانشگاه کمبریج مشغول به تحصیل شد؛ اما وقتی در دوران تحصیل شروع به نوشتن نمایشنامه کرد از تمام‌کردن دکترای خود بازماند و در سال ۱۹۹۰ کمبریج را ترک کرد. او به ادینبورگ نقل مکان کرد و به‌عنوان مدرس ادبیات در دانشگاه مشغول به کار شد؛ اما پس از دو سال به‌خاطر بیماری سندرم خستگی مزمن تدریس در دانشگاه را کنار گذاشت. او چندین شغل پاره‌وقت مثل پیشخدمتی و نظافت را امتحان کرد؛ اما در نهایت به کمبریج برگشت تا روی نوشتن تمرکز کند.
معرفی بهترین کتاب‌های آلی اسمیت
نخستین آثار اسمیت مربوط به دورانی است که برای مقطع دکترا در کمبریج تحصیل می‌کرد. او در این دوران چندین نمایشنامه نوشت که در جشنواره‌های مختلف به روی صحنه رفتند. زمانی که به‌خاطر سندرم خستگی مزمن نمی‌توانست کار کند و مجبور شد به کمبریج برگردد، بر نوشتن داستان‌های کوتاه تمرکز کرد. درنهایت در سال ۱۹۹۵، اولین کتاب خود را با نام «عشق آزاد و داستان‌های دیگر» (Free love and other stories) منتشر کرد. این کتاب مجموعه‌ای از ۱۲ داستان کوتاه است و برنده‌ی جایزه کتاب شورای هنر اسکاتلند شده است.
الی اسمیت در سال ۱۹۹۷ اولین رمان خود را نیز با نام «مانند» (Like) می‌نویسد. رمان بعدی او در سال ۲۰۰۱ با نام «دنیای هتل» (Hotel World) منتشر می‌شود. این دو رمان ساختاری چون داستان‌های کوتاه او دارند.
اسمیت دومین مجموعه داستان‌های کوتاه خود را با نام «داستان‌های دیگر و داستان‌های دیگر» (Other Stories and Other Stories) در سال ۱۹۹۹ و همچنین سومین مجموعه داستان‌های کوتاه خود را با نام «اولین شخص و داستان‌های دیگر» (The First Person and Other Stories) در سال ۲۰۰۸ منتشر می‌کند. اسمیت در سومین مجموعه از داستان‌های کوتاه خود بالغانه‌تر عمل کرده است و از موضوعاتی چون زمان، مرگ و بیماری سخن می‌گوید و عشق را به گونه‌ای تازه روایت و تعریف می‌کند.
در سال ۲۰۰۷ کتاب «دختر با پسر ملاقات می‌کند» (Girl Meets Boy: The Myth of Iphis) مجموعه‌ای است که در آن نویسندگان مهم جهان از سوی ناشران مأ‌موریت دارند تا یک اسطوره‌ی کلاسیک را به شیوه‌ای مدرن بازگو کنند. اسمیت تصمیم می‌گیرد تا سهم خود را انجام دهد و اسطوره‌ی ایفیس را برای بازنویسی انتخاب می‌کند. اسطوره‌ای که در آن ایفیس (Iphis) دختر به دنیا می‌آید؛ اما مادرش او را به عنوان پسر بزرگ می‌کند.
از آخرین آثار الی اسمیت مجموعه چهارگانه‌ای است که از چهار رمان با نام‌های پاییز، زمستان، بهار و تابستان تشکیل شده است. اولین کتاب این مجموعه یعنی پاییز در سال ۲۰۱۶، دومین کتاب این مجموعه یعنی زمستان در سال ۲۰۱۷، سومین کتاب این مجموعه یعنی بهار در سال ۲۰۱۹ و تابستان چهارمین کتاب این مجموعه در سال ۲۰۲۰ منتشر شدند. دو کتاب پاییز و زمستان به فارسی ترجمه شده است. او در این مجموعه تصویری از دنیای مدرن را به نمایش می‌گذارد و به موضوعاتی چون محیط‌زیست، سیاست، اجتماع، تاریخ، هنر و ادبیات می‌پردازد.
سبک نویسندگی الی اسمیت
الی اسمیت نوشتن را با نمایشنامه‌نویسی شروع کرد؛ اما در ادامه نشان داد که یک نویسنده‌ی ماهر در نوشتن داستان کوتاه است. او تمام ویژگی‌های یک نویسنده‌ی داستان کوتاه را دارد. در نوشتن داستان کوتاه، برنامه‌ریزی دقیق برای کنارهم‌چیدن رویدادها و توانایی فشرده‌کردن جزئیات از مهارت‌های لازم است که اسمیت در سه مجموعه داستان کوتاهی که منتشر کرده است ثابت می‌کند که این توانایی‌ها را دارد.
او در رمان‌های خود نیز ساختار داستان کوتاه را تا حدی حفظ می‌کند. فشردگی و قرارگیری دقیق روایت‌ها در جای مناسب خود در تمام آثار او دیده می‌شوند. در کتاب «دنیای هتل» اسمیت کتاب را به پنج بخش تقسیم و داستان پنج زن بسیار متفاوت را در طول یک روز زندگی در هتل روایت می‌کند. هر بخش در جای خود ایستاده است و همچون یک داستان کوتاه روایتی را پیش می‌گیرد؛ اما درعین‌حال، هر پنج داستان به طرز ماهرانه‌ای در هم تنیده می‌شوند. شخصیت‌های هر بخش در بخش دیگر دیده می‌شوند و اعمال هر کدام بر سرنوشت دیگری تأثیر می‌گذارد. او به گونه‌ای می‌نویسد که انگار برای هر خط نوشته‌ی خود به طور دقیقی برنامه‌ریزی کرده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های بسیار مهم و بارز الی اسمیت در نوشتن، زبان‌ورزی و استفاده‌ی خاص او از واژگان است. او زبان را به طور غیر معمول، نامتعارف و خلاقانه‌ای به کار می‌گیرد. سبک نوشتاری خاص خود را دارد که باعث می‌شود کتاب‌های او پیچیدگی و حالت سیال‌گونه‌ای داشته باشند. الی زمانی استاد زبان و ادبیات بوده است و این استعدادش را در آثارش به رخ می‌کشد. او از ابزار زبان برای بیان حس شوخ‌طبعی متفاوت خود بهره می‌برد. شوخی‌ها، کنایه‌ها و معانی دوگانه‌ای که در سیاه‌ترین لحظات کتاب‌هایش استفاده می‌کند پیچیدگی و پارادوکس‌های بی‌پایانی را ایجاد می‌کنند. در اغلب آثار اسمیت، سیاه‌ترین صحنه‌ها ظریف‌ترین و کمیک‌ترین صحنه‌ها هستند و کمترین کسی توانایی خلق چنین صحنه‌هایی را دارد.
آثار اسمیت سرشار از اسرار و معماهای حل‌نشده است. این ویژگی نه‌تنها بر کشش اثر می‌افزاید، بلکه خواننده را با خود به دنیایی وسیع‌تر و پیچیده‌تر از داستان می‌برد. رازهایی که همچنان در داستان باقی می‌مانند به واقعی‌ترشدن داستان کمک می‌کنند؛ زیرا زندگی همین است. اتفاقاتی عجیب و پایان‌های حل‌نشده‌ای در زندگی وجود دارند که اسمیت به خوبی این بُعد از زندگی را در کتاب‌هایش به نمایش می‌گذارد.
الی اسمیت داستان‌سرایی است که به موضوعات عمیقی در زندگی روزمره‌ی این دنیای مدرن علاقه دارد. موضوعاتی چون عشق، مرگ، ازدست‌دادن، گناه، اندوه، بیماری، زمان، شکاف بین نسل‌ها، اینترنت و ازخودبیگانگی نوجوانان که خیلی از نویسندگان به آن‌ها پرداخته‌اند؛ اما به نظر می‌رسد که اسمیت آن‌ها را در نوری جدید و تازه می‌بیند. آن‌ها را در دنیای مدرنیته‌ی امروز موشکافانه نگاه و زیرورو می‌کند.
ویژگی دیگر اسمیت در سبک روایتی او استفاده از اطلاعات زیاد و گاهی نامربوط است. او حقایق جذابی را در خلال داستان‌هایش بیان می‌کند و روحیه‌ی کنجکاو و جست‌وجوگر خود را به نمایش می‌گذارد.
جوایز و افتخارات الی اسمیت
کتاب‌های او برنده‌ی جوایز بسیاری شده و در فهرست نهایی بسیاری از جوایز قرار گرفته‌اند. سه کتاب او در فهرست نهایی من بوکر در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷ حضور داشته‌اند. کتاب زمستان یکی از کتاب‌هایی است که در این فهرست قرار گرفته است.
کتاب «چگونه هر دو باشیم» (How To Be Both) که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد نیز برنده‌ی جایزه‌ی کتاب کاستا برای بهترین رمان شد؛ همچنین نام دو کتاب او در لیست اورنج پرایز در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۶ دیده شده است. کتاب‌های او جوایز دیگری چون انکور اوارد، جایزه‌ی هنر کتاب اسکاتلند، بهترین کتاب سال در اسکاتلند، جایزه‌ی کتاب داستان برتر زنان و بسیاری جوایز دیگر را از آن خود کرده‌اند.
