کتاب قامت معنا

کتاب قامت معنا نوشته صفیه علیا است. کتاب قامت معنا را انتشارات تیرگان برای علاقه‌مندان به تحلیل شعر معاصر منتشر کرده است. این کتاب به مقایسه و کاربرد تلمیح در اشعار طاهره صفارزاده و فاطمه راکعی می‌پردازد.

درباره کتاب قامت معنا

شاعران و نویسندگان از دیرباز تا امروز، جهت زیبایی کلام، از تلمی‌ح استفاده نمود‌هاند. تلمی‌ح سبب ایجاز و خیال آفرینی در کلام است و هر نوع اشارات قرآنی، دینی، تاریخی، ادبی و اساطیری را در بر می‌گیرد. در میان شاعران معاصر، طاهره صفارزاده و فاطمه راکعی از جمله شاعرانی هستند که برای پربار نمودن شعر خود، از این هنر ادبی استفاده کرد‌ه‌اند و به اقتضای مبانی فکری و جهان بینی مذهبی که داشته‌اند از تلمیحات دینی و مذهبی بهره گرفته‌اند. طاهره صفارزاده از چهره‌های شاخص شاعران قبل از انقلاب اسلامی‌، پژوهشگر و مترجم قرآن بود‌ه است و به سبب پژوهش‌های قرآنی، اشارات شاعرانه زیبایی به آیات قرآن دارد و تلمیحات قرآنی در اشعار وی کاملا آشکار است و در شعر‌هایش به چهره‌های ملّی و اسطور‌ه‌ای اشاره دارد و بسامد نام‌های خاص در مجموعه اشعار وی فراوان مشاهده می‌شود که یا نام‌های شخصیت‌های مذهبی و یا نام‌های ایرانی و اساطیری و تاریخی است و یا اشاره به شخصیت‌های خارجی و رویداد‌های جهانی است که بیانگر آگاهی شاعر نسبت به شخصیت‌ها و فرهنگ آن جوامع است.

فاطمه راکعی از شاعران انقلاب اسلامی‌ است و در وصف شخصیت‌های انقلابی اشعاری سروده است و اشعار آیینی- دینی در آثار وی بازتاب ویژ‌ه‌ای دارد و در کتاب مادرانه‌ها به اسامی‌ خاص بانوان مذهبی اشاره دارد و تلمیحاتی به شخصیت‌های داستانی دارد. در این کتاب یازده اثر صفارزاده به نام مجموعه اشعار و سه اثر راکعی به نام سفر سوختن، آواز گلسنگ و مادرانه‌ها بررسی شده است. این کتاب در پنج فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول، کلیات و تعاریف تلمیح با توجه به کتاب‌های بلاغی و شیوه‌ه‌ای تلمیحات قرآن و حدیث در شعر فارسی بیان شده است. در فصل دوم زندگی نامه دو شاعر بیان شده و در فصل سوم و چهارم تلمیحات اشعار صفارزاده و راکعی به تفکیک شرح داده شده است. در تلمیحاتی که تکرار شد‌ه‌اند به شرح اول ارجاع شده است. در فصل پنجم، مقایسه بین دو شاعر مورد نظر انجام شده است که ابتدا اشتراک در تلمیحات اسلامی‌، قرآن و حدیث و سپس تمایز دو شاعر در به کار گیری نوع تلمیحات با ذکر نمونه مشخص شده است. در انتها جدول تلمیحات قرآنی در مجموعه اشعار صفارزاده با ذکر سوره و آیه و شیوه تلمیح ضمیمه است. این کتاب گامی‌ کوچک در جهت باز نمودن تلمیح در اشعار طاهره صفارزاده و فاطمه راکعی است. امید است مورد استفاده علاقه‌مندان به علم و ادب قرار گیرد.

یکی از آرایه‌های مهم معنوی در علم بدیع است و مصدر باب تفعیل و از ریشه (لَمح) است و در لغت به معنای به گوشه چشم نگریستن به چیزی است. و در اصطلاح شاعر یا نویسنده در ضمن کلام خود به آیه یا حدیث یا ضرب‌المثل معروف یا داستان یا شعری مشهور با حداقل کلمات اشاره می‌کند تا با تداعی آنها مقصود گوینده واضح‌تر شود.

خواندن کتاب قامت معنا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به شعر معاصر پیشنهاد می‌کنیم.