کتاب بحیره؛ جلد سوم

بحیره (در حکایت نویسی و عجایب نگاری) (چهار جلد در سه مجلد) (فارسی) تألیف میر محمد هاشم بیگ فزونی استرآبادی (سدۀ یازدهم قمری) با مقدمه و تصحیح مرتضی موسوی و رضوان مسّاح در نشر میراث مکتوب به چاپ رسیده است.

مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب در سال ۱۳۷۲ شمسی به قصد حمایت از كوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مكتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مكتوب» و با كمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مركز نشر میراث مكتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ شمسی با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب» تغییر نام داد و علاوه بر كار نشر به كار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزه ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمركز است.

میراث مكتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می كند. در حوزه متون كهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش ها و نكوداشت ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون كه در سلسله­‌ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن كهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار، میراث مكتوب مجموعه‌ای با عنوان «كارنامه دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون كهن به قصد استفاده جوانان یا كسانی كه دانش استفاده از اصل متون كهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می شود

میراث مكتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌كند:

«آینه میراث» كه دوفصلنامه است و هر شش ماه یكبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزه متون» است. «گزارش میراث» كه فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزه نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دوره اسلامی» اختصاص دارد.

افزون بر این، موسسه میراث مكتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی درباره مباحث متن پژوهی و متون كهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار كرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت كرده است.

درباره کتاب بحیره

میر محمّدهاشم بیگ فزونی استرابادی، پسر جلال‌الدّین نقّاش، از نویسندگان و شاعران سدۀ یازدهم ق است که زمانی دراز از عمر خویش را در هند، ایران و دیار عرب به سیروسیاحت گذرانده و حاصل خوانده‌ها، دیده‌ها و شنیده‌های شگفتش را در کتاب بحیره گرد آورده است. این اثر، افزون بر دیباچه و خاتمه، دارای چهل و چهار باب است (برخی از باب‌ها متشکّل از دو یا چند فصل‌اند) که در قالب شماری حکایت پرداخت شده‌اند. کتاب در دو موضوع کلانِ تاریخ‌نویسی (ابواب یکم تا بیست و هفتم) و عجایب‌نگاری (ابواب بیست و هشتم تا چهل و چهارم) به نگارش درآمده و نویسنده هر باب را به موضوعی ویژه اختصاص داده است: از عدالت و خوارق عادات و ترک‌تازی شاهان تا فراست و خسّت و حافظه و رؤیاهای دیگر مردمان، و از دریاها و چشمه‌ها و سنگ‌ها تا جزایر و عمارات شگفت‌انگیز. موضوع‌بندی خاصّ کتاب و استناد به منابع بسیار و دست اوّل، که برخی‌شان مفقودند یا دست کم به طبع نرسیده‌اند و نیز شنیده‌ها و دیده‌های مؤلّف، به سبب تازگی مطالب، از محسّنات کتاب است.

خواندن مجموعه بحیره را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به متون کهن پیشنهاد می‌کنیم.