کتاب شادی و خرد

شادی و خرد کتابی نوشته رایان ان. اس. تاپینگ است که با ترجمه دکتر بهزاد شوقی، محمود اسدی و فرزانه نوریان به چاپ رسیده است. این اثر به بررسی نظریات آگوستین قدیس درباب شادی می‌پردازد. 

درباره کتاب شادی و خرد

 اساس تحلیل‌ها و نوشته‌های این کتاب بر مبنای آموزه‌ها و تفکرات آگوستین قدیس درباره نقش آموزش و پرورش ازاد در شکوفایی و شادی انسان است. آگوستین قدیس درصدد پایه گذاری طرز تفکر غرب در ارتباط با آموزش و پرورش، طبیعت انسان و نحوه تربیتش برای نیل به این هدف بود. همچنین آگوستین از نخستین کشیشانی بود که آموزش سنّتی هنرهای آزاد مشهور در جهان باستان را به طور نظام‌مندی تحلیل کرد و تا تغییرشان برای اهدا. آموزش مسیحی پیش رفت.  زندگی فلسفی آگوستین قدیس با جستجوی شادی آغاز شد. آگوستین پی برد هیچ کس نمی‌تواند بدون آنچه می خواهد شاد باشد و حتّی کسی که هر آنچه را می‌خواهد دارد شاد نیست؛ از اینرو، مسئله‌ی مبرم حیات اخلاقی دو شکل می‌گیرد:

 اوّلاً، بایستی آنچه را برای شاد شدن خوب است و باید آنرا خواست درک کرد و دوّماً، باید نحوه‌ی دستیابی به این چیزهای خوب را در عمل دانست. ممکن است در یکی از این ابعاد مرتکب اشتباه شویم. آگوستین جوان می‌گوید، آنچه لازم است آموزش برای شناخت هدف صحیح و دانستن شیوه‌ی صحیح تحقق بخشیدن به این هدف است. به شرح آموزش و پرورش مسیحی نیاز بود. گرچه تفکر آگوستین گسترش یافت، اما همیشه به این بینش متعهد ماند.

 آگوستین آموزش و پرورش ازاد را اساس شکوفایی و سعادت و شادی می‌دانست. دیدگاه آگوستین به آموزش و پرورش آزاد با توجه به ساختارهای اجتماعی شامل شکل گیری زمینه‌ آموزش خاصی است که ایجاد دوستی‌ها را ترغیب می‌کند و فرصت‌هایی برای بررسی دیالکتیک مشترک ایجاد می‌کند. این اهداف بیواسطه و مستقیم با هم در دستیابی به هدف نهایی یعنی شادی نقش دارند.

طرح این کتاب به شرح زیر است. فصل اول با مقدمه‌ تاریخی به شیوه و تفکر آموزشی پیش از آگوستین آغاز می‌شود. خواهیم دید که مشخصه‌ برخی از شیوه‌های مقدماتی آموزش کلاسیک مجموعه ای از افزایش‌ها و کاهش‌ها است و در حالی که اکثر کشیشان از ابزارهای آموزش کلاسیک استفاده می‌کردند عده‌ی کمی به این پرداختند که چطور می‌توان تلفیق را به شیوه‌ی نظاممند بیان کرد.

 سپس فصل دوم الهیات اخلاقی مقدماتی آگوستین را در این زمینه‌ی آموزشی گسترده تر قرار می‌دهد. این مستلزم بررسی دیدگاه‌های آموزشی آگوستین در شیوه‌ی فرهنگی زمانش و پاسخش به دو تاثیر به ویژه تاثیرات سیسرون و مانی است. فصل سوم این بحث را ادامه می‌دهد. دیدگاه مقدماتی آگوستین به هدف آموزش و پرورش بر اساس توانایی ذهن برای درک حقیقت پیشبینی می‌شود: اگر این یک افسانه باشد چه پیش می‌آید. اگر شکاکیت درست باشد کل پروژه‌ی آگوستین ارزشش را از دست می‌دهد. بنابراین بهتر است بررسی مفصل نخستین نوشته‌های آگوستین را با نخستین کار مسیحیش و دفاعش از دانش آغاز کنیم.

این سؤال در فصل چهارم مطرح می‌شود: با توجه به دید آگوستین به آموزش هدف آموزش آزاد چیست؟ هر آموزشی با مفهومی از ارزش آموزش شکل می‌گیرد. با بررسی ساختار آموزش آگوستین و توجه به تاکیدش بر دیالکتیک به عنوان اصل آزاد مقدم استدلال ما در اینجا این است که در دیدگاه آگوستین شادی هدف نهایی آموزش است. فصل پنجم با قرار دادن تفکر آموزشی آگوستین در زمینه‌ الهیات اخلاقیش و اثبات نحوه‌ غالب شدن هدف نهایی آموزش آزاد در طرح آموزشی به این می‌پردازد که چطور سایر اهداف در شرحش از آموزش و پرورش تجلی می‌یابند. مثلا آگوستین قدرت را "دوای روح" می‌نامد. برخلاف تفاسیر بیش از حد عقل گرایانه‌ خاص دیدگاه آگوستین به فرایند آموزش، نویسنده نشان می‌دهد چطور مفهوم قدرت درک آگوستین را از رشد فکری و روحی شکل می‌دهد. آموزش برای آگوستین یک عمل دوستانه است که توسط عشق به خدا و عشق به دانشجو بر انگیخته می‌شود. در حالی که محققان غالبا بر این تاکید دارند که چگونه آگوستین از معرفت شناسی افلاطون تا دهه‌ی ۳۹۰ استفاده می‌کرد نشان می‌دهد چطور آگوستین حتی از زمان آغاز نوکیشیش روی تئوری اخلاقی مسیحی مجزایی کار کرده بود که برای داشتن جایگاه محوری در حرکت روح از ایمان به درک مستلزم قدرت بود. اینجا درک آگوستین را از سایر اهداف بی واسطه و مستقیم آموزش که به طور منطقی با دستیابی به هدف نهایی شادی ارتباط دارند خواهیم دید.

فصل ششم ویژگی‌های اخلاق و معرفت شناسی آگوستین را که دیدگاه اهداف آموزش مذکور را تایید می‌کنند بررسی می‌کند و فصل هفتم به بیان اهداف آموزش آزاد می‌پردازد.

 خواندن کتاب شادی و خرد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه مندان به کتاب های اخلاقی، فلسفی، تربیتی و روان‌شناسی مخاطبان این کتاب‌اند.