کتاب افلاطونیان متاخر: از ادریوس تا ویکتور کوزن

کریم مجتهدی( -۱۳۰۹)، استاد فلسفه دانشگاه است. در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «تفکری که امروزه نوافلاطونی نامیده می‌شود، در نوعی نظرگاه بسیار گسترده قرار گرفته است، با اینکه بعضی مشترکات غیرقابل انکار نزد آنها نیز دیده می‌شود؛ از جمله اینکه به عقیده آنها، همه امور وابسته به احد هستند و همچنین در توصیف واقعیت طبیعت، بعضی احکام مشترک میان آنها وجود دارند، ولی در هر صورت به لحاظ نحوه کار و محتوای موضوع‌ها، آنقدر تنوع و تفاوت میان آراء آنها زیاد است که نمی‌توان افکار آنها را در چهارچوب یک نحله و مکتب واحد ـ آن هم به نحو منسجم ـ قرار داد. زیرا بعضی از این متفکران خواه ناخواه از اصول اولیه خود تجاوز کرده، ولی در جمع‌بندی‌های خود سعی داشته‌اند دوباره خود را به همان اصول قبلی پایبند نشان دهند. به نظر نگارنده تنها راه ممکن معقول برای شناخت جنبه‌های بدیع افکار هر یک از آنها، توسل جستن به طرح و ترتیب تاریخی است که شاید در این نوع تحقیقات، جنبه معقول و مناسب‌تری دارد. حداقل از این رهگذر تقدّم و تأخر آن افکار بهتر و با سهولت بیشتری روشن می‌شوند و سیر تحولی بعضی از نظرات بنیادی به نحو منظم‌تری از متفکری تا متفکر دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند.»