کتاب سفرنامه‌ی ایران و قفقاز و ترکستان

سفرنامه‌هایی که سیاحان و سفیران خارجی غربی و شرقی در طول تاریخ و در دوران سفر خود به ایران نوشته‌اند یکی از منابع بسیارغنی برای مطالعات ایران‌شناسانه است. این سفرنامه‌ها بیش از هر منبع دیگری می‌توانند بازتاب‌دهنده منش، روش، جامعه و فرهنگ ایرانیان و به همان اندازه نشان‌گر نگاه خارجی‌ها و نظر آنها درباره فرهنگ، هنر و جامعه عام و خاص ایرانی باشند. یاسوُماسا فوُکوُشیما امیرلشکر ژاپنی، که در کشور خود به تجلیل و احترام با عنوان فوُکوُشیما شوگوُن یا سردار فوُکوُشیما شناخته می‌شود در سال ۱۸۸۰ با هیاتی سیاسی- اقتصادی به ایران و عثمانی سفر کرد. او حین سفر یادداشت‌هایی می‌نوشت و به طور مرتب به صورت گزارش به ستاد لشکر ژاپن می‌فرستاد. ورود او به ایران درست پنج روز بعد از کشته شدن ناصرالدین‌شاه در سال ۱۳۱۴ ه.ق/۱۸۹۶م بود. او در این میان یک بار هم به قفقاز و ترکستان رفت ودوباره به ایران بازگشت و حدودا ۱۳۰ روز را در ایران گذراند و در هر دو سفرش به تهران نزد مظفرالدین شاه بار یافت و با میرزا علی‌اصغر خان صدراعظم هم ملاقات و گفت‌وگو کرد. این کتاب شرح سفرهای فوکوشیما به ایران و ترکستان و قفقاز است.