کتاب آن شب در دوحه

کتاب آن شب در دوحه نوشته‌ محمدحسن یادگاری به تحلیل و روایت سفر تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی قطر می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است و در دسته‌ی سفرنامه‌های تحلیلی و اجتماعی قرار می‌گیرد. نویسنده با نگاهی جامعه‌شناسانه و با رویکرد مطالعات فرهنگی، تجربه‌ی حضور خود در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را با روایت‌هایی از جامعه و فوتبال ملی ایران در هم می‌آمیزد. آن شب در دوحه صرفاً یک سفرنامه‌ی ورزشی نیست بلکه تلاشی است برای فهم پدیده‌ی فوتبال به‌عنوان زبان مشترک مردم ایران و بازتاب‌دهنده‌ی امیدها، بحران‌ها و همبستگی‌های ملی. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آن شب در دوحه

آن شب در دوحه نوشته‌ی محمدحسن یادگاری کتابی است که در مرز میان سفرنامه، تحلیل اجتماعی و روایت فرهنگی حرکت می‌کند. نویسنده با تکیه‌ بر تجربه‌ی شخصی و علاقه‌ی عمیق به فوتبال، وقایع جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را از زاویه‌ای متفاوت روایت کرده است. این کتاب نه‌تنها به رخدادهای ورزشی و نتایج مسابقات می‌پردازد بلکه زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پیرامون تیم ملی ایران را نیز بررسی می‌کند. یادگاری با نگاهی انتقادی و تحلیلی، نقش فوتبال را در شکل‌دهی هویت ملی، انسجام اجتماعی و حتی بروز بحران‌ها و شکاف‌های جامعه‌ی ایران واکاوی کرده است. ساختار کتاب شامل پنج فصل است که هرکدام بخشی از تجربه‌ی حضور تیم ملی در جام جهانی و تأثیرات آن بر جامعه را بازتاب می‌دهد. نویسنده تلاش کرده است تا با استفاده از روایت‌های شخصی، تحلیل‌های جامعه‌شناسانه و ارجاع به رخدادهای معاصر، تصویری چندلایه از فوتبال و جامعه‌ی ایران ارائه دهد. آن شب در دوحه اثری است که فراتر از یک گزارش ورزشی به بررسی نسبت میان ورزش، سیاست، رسانه و مردم در ایران امروز می‌پردازد.

خلاصه کتاب آن شب در دوحه

کتاب آن شب در دوحه اثری است که دغدغه‌ی اصلی آن، بررسی جایگاه فوتبال در جامعه‌ی ایران و تأثیرات متقابل آن با سیاست، رسانه و فرهنگ است. نویسنده با روایت سفر خود به جام جهانی قطر از تجربه‌ی شخصی و خاطرات هواداری‌اش آغاز کرده است و به‌تدریج به تحلیل‌های عمیق‌تر اجتماعی و فرهنگی می‌رسد. او فوتبال را نه‌تنها یک بازی بلکه زبانی مشترک و ابزاری برای بیان امیدها، آرزوها و حتی بحران‌های ملی می‌داند. در بخش‌های مختلف کتاب، به وقایع مهم پیرامون تیم ملی ایران در مسیر صعود به جام جهانی و حضور در قطر پرداخته شده است؛ از انتخاب و تغییر سرمربی، چالش‌های مدیریتی و رسانه‌ای تا تأثیر اعتراضات اجتماعی و بحران‌های سیاسی بر فضای تیم و جامعه. نویسنده با اشاره به نقش رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سلبریتی‌ها، نشان داده است که فوتبال چگونه به عرصه‌ای برای بروز و بازنمایی شکاف‌های اجتماعی و سیاسی تبدیل می‌شود. کتاب همچنین به موضوعاتی چون هویت ملی، نقش زنان در ورزش، تأثیر تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی و اهمیت شادی و همبستگی ملی در شرایط بحرانی می‌پردازد. یادگاری با رویکردی تحلیلی و انتقادی، فوتبال را به‌عنوان صنعتی که تنها عرصه‌ی سرگرمی جهانی در ایران است، بررسی کرده و نشان داده است که چگونه این پدیده می‌تواند هم فرصت‌ساز و هم آسیب‌زا باشد. در نهایت آن شب در دوحه تلاشی است برای فهم بهتر جامعه‌ی ایران از خلال روایت یک رویداد ورزشی جهانی.

چرا باید کتاب آن شب در دوحه را بخوانیم؟

آن شب در دوحه اثری است که با رویکردی تحلیلی و چندوجهی به فوتبال و جامعه‌ی ایران می‌نگرد. این کتاب نه‌تنها برای علاقه‌مندان به فوتبال بلکه برای کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر از پیوندهای میان ورزش، سیاست، رسانه و فرهنگ در ایران هستند، مناسب است. نویسنده با استفاده از تجربه‌ی زیسته و دانش ارتباطات توانسته است لایه‌های پنهان و آشکار تأثیر فوتبال بر هویت ملی، انسجام اجتماعی و حتی بحران‌های معاصر را آشکار کند. مطالعه‌ی این کتاب فرصتی است برای بازاندیشی درباره‌ی نقش ورزش در زندگی جمعی ایرانیان و شناخت بهتر از چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی جامعه در مواجهه با رویدادهای جهانی.

خواندن کتاب آن شب در دوحه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان فوتبال، پژوهشگران علوم اجتماعی، فعالان رسانه و کسانی که دغدغه‌ی هویت ملی، نقش ورزش در جامعه و تأثیرات رسانه‌ای و سیاسی بر فرهنگ عمومی را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین  این کتاب برای کسانی که به‌دنبال تحلیل‌های تازه از رخدادهای معاصر ایران هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب آن شب در دوحه

«در آن ایام، فدراسیون فوتبال بدون رئیس و با حضور سرپرست اداره می‌شد. بعد از دو شکست ناباورانه به عراق و بحرین در مرحلۀ اول مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ و ماجرای ویلموس‌ گیت، تاج هم آهسته‌آهسته خود را از فدراسیون کنار کشید. در این ایام فیفا، به خاطر اصلاح اساسنامۀ فدراسیون فوتبال، مجوز برگزاری انتخابات رئیس فدراسیون فوتبال را هم به ایران نمی‌داد. اما، پس از اصلاح اساسنامه و با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات در شهریور ۱۴۰۱، کم‌کم تاج با همۀ نقدها و اتهامات قضایی وارد میدان شد. تا آن زمان کمیتۀ فنی حاضر به اخراج دراگان اسکوچیچ از نیمکت تیم ملی فوتبال ایران نشد. اما تاج، که یکی از وعده‌هایش در صورت رئیس شدن بازگرداندن کارلوس کی‌روش بود، دوباره پا به میدان قدرت و رقابت گذاشت. از نظر افکار عمومی، در آن زمان تاج یک متهم قضایی بود که به صورت دقیق در ماجرای ویلموس به اتهامش رسیدگی نشده بود؛ اما ساختار به او این اجازه را می‌داد که باز هم بر مسند قدرت بنشیند. تجربۀ سیاست‌ورزی در دهۀ ۱۳۹۰ شمسی که برای ایران و ایرانی رفتار منفعلانه و باری به هر جهت از جانب دولت بود، نشان داد می‌توان با کارنامۀ مردود هم دوباره رئیس شد. تاج روی فراموشی افکار عمومی حساب کرده بود، اما افکار عمومی از تایید صلاحیت‌اش جریحه‌دار شد تا جایی‌که احتمال استیضاح وزیر ورزش هم در مجلس شورای اسلامی مطرح شد. هنوز پروندۀ ویلموس بسته نشده و تاج هم در آن پرونده دخیل است اما قرار است بر مسند قدرت بار دیگر بنشیند.

تاج با وجود همۀ مخالفان و مخالفت‌هایی که علیه او بود به ریاست رسید. میرشاد ماجدی، که در نبودِ رئیس سمتِ سرپرستی فدراسیون را داشت و مخالف اصلی تاج به شمار می‌آمد، قبل و بعد از برگزاری انتخابات اعلام کرد اجازه نمی‌دهد کی‌روش بازگردد. اما، اولین اقدام تاج همین بازگرداندن کی‌روش ظرف کمتر از دو هفته بود. گویی همۀ کارهای اداری مذاکرات اصلی و واقعی با کارلوس از پیش صورت گرفته بوده و بعد از انتصاب تاج، اگر مذاکره‌ای با کی‌روش شده، فرمالیته بوده است. اواسط شهریور ۱۴۰۱، پای کی‌روش دوباره به ایران باز شد. ناگهان همۀ رسانه‌های ورزشی از او حمایت کردند و پشتش ایستادند. عادل فردوسی‌پور، که مدت‌ها از رسانه‌های رسمی تصویری دور بود، در ادامۀ مصاحبه‌های مهمش با علی دایی و دراگان اسکوچیچ و مهدی طارمی بلافاصله به گفت‌وگو با کی‌روش نشست.

کارلوس کی‌روش، که به زعم من «یکی از الهه‌های مدیریت رسانه در عرصۀ فوتبال» است، فردای پخش این مصاحبه، یک کنفرانس خبری در زمین تمرین تیم ملی برگزار کرد و در همان مصاحبۀ رسمی اولش خیلی محکم نشان داد ترسی از تیم ملی انگلیس ندارد؛ کاری که دراگان اسکوچیچ در دو سال بودنش در ایران آن را درست انجام نداد. اسکوچیچ همان رویۀ انفعال در مواجهه با رسانه‌ها را پیش گرفته بود، نه کنشگری! انگار همیشه از پدیده‌ای ناشناس واهمه داشت. همین هم دلیل اصلی رفتنش شد.»