کتاب شهر از نگاه من

کتاب شهر از نگاه من به کوشش عباس ناصری و با ویراستاری فاطمه زمانی، اثری آموزشی و تعاملی برای کار با نوجوانان است که نشر نوجهان آن را منتشر کرده است. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای با عنوان «ایده‌هایی برای کار با نوجوان» است و تلاش دارد با ارائه فعالیت‌ها و تمرین‌های متنوع، نوجوانان را به شناخت و تجربه عمیق‌تر از شهر، محله و محیط زندگی‌شان دعوت کند. ساختار کتاب بر پایه یک دوره ده‌هفته‌ای طراحی شده که هر هفته به یک موضوع مرتبط با زندگی شهری و مهارت‌های اجتماعی می‌پردازد؛ از خانه و محیط زیست تا ادبیات شهری و صحنه تئاتر. در هر هفته، دو جلسه (بازدید و کارگاه) برنامه‌ریزی شده تا نوجوانان بتوانند با مشاهده، تجربه و گفت‌وگو، دیدگاه‌های خود را نسبت به محیط پیرامونشان گسترش دهند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شهر از نگاه من

شهر از نگاه من اثری است که با محوریت آموزش مهارت‌های زندگی و اجتماعی برای نوجوانان نوشته شده است. عباس ناصری، با همکاری گروهی از تسهیلگران، هنرمندان و کارشناسان، کتاب را به گونه‌ای طراحی کرده که هم برای مربیان و تسهیلگران و هم برای والدین و سازمان‌هایی که با نوجوانان کار می‌کنند، کاربردی باشد. این کتاب به جای ارائه آموزش‌های مستقیم، نوجوانان را به تجربه‌ورزی، مشاهده و مشارکت فعال در محیط شهری دعوت می‌کند. ساختار کتاب بر اساس یک دوره ده‌هفته‌ای است که هر هفته به یک موضوع خاص اختصاص دارد؛ موضوعاتی مانند خانه، مراکز خرید، صداهای محیط، نگاه کردن، محیط زیست، صحنه تئاتر، دیگری، تبدیل فضا به مکان، ادبیات شهری و محل زندگی. هر هفته شامل دو بخش است: یک روز بازدید از مکان‌های واقعی شهر یا روستا و یک روز کارگاه برای تحلیل و گفت‌وگو درباره تجربه‌ها. این روند باعث می‌شود نوجوانان نه‌تنها محیط اطراف خود را بهتر بشناسند، بلکه مهارت‌هایی مانند مشاهده دقیق، تفکر انتقادی، کار گروهی و بیان احساسات را نیز تمرین کنند. کتاب با تأکید بر اهمیت مشارکت نوجوانان در جامعه و ایجاد حس تعلق به محل زندگی، تلاش دارد زمینه‌ای برای رشد همه‌جانبه آن‌ها فراهم کند.

خلاصه کتاب شهر از نگاه من

شهر از نگاه من کتابی غیرداستانی است و در این بخش خلاصه‌ای از پیام‌ها و ایده‌های اصلی آن ارائه می‌شود. کتاب با مقدمه‌ای درباره اهمیت تجربه‌ورزی و مشارکت نوجوانان در محیط زندگی آغاز می‌شود. نویسنده تأکید کرده است که نوجوانان باید فرصت داشته باشند تا شهر و محله خود را از زوایای مختلف ببینند، در آن پرسه بزنند، خاطره بسازند و به آن احساس تعلق پیدا کنند. ساختار کتاب بر پایه یک دوره ده‌هفته‌ای است که هر هفته به یک موضوع محوری اختصاص دارد و برای هر موضوع، دو جلسه (بازدید و کارگاه) طراحی شده است. در هفته اول، نوجوانان با مفهوم خانه آشنا می‌شوند؛ ابتدا به بازدید از خانه‌ها می‌روند، آن‌ها را مشاهده و توصیف می‌کنند و سپس در کارگاه درباره ویژگی‌های خانه رؤیایی خود گفت‌وگو می‌کنند. هفته دوم به مراکز خرید و فضاهای عمومی اختصاص دارد؛ نوجوانان این فضاها را بررسی و نقد می‌کنند و سپس با ابزارهای مختلف، نسخه‌ای جدید از آن‌ها را طراحی می‌کنند. در هفته سوم، صداهای محیطی مورد توجه قرار می‌گیرد. نوجوانان صداهای مختلف را ضبط و تحلیل می‌کنند و درباره اهمیت شنیده‌شدن صداهای گوناگون در جامعه بحث می‌شود. هفته چهارم به مهارت نگاه کردن و تفاوت آن با دیدن می‌پردازد؛ نوجوانان با عکاسی و توصیف عکس‌ها، به درک عمیق‌تری از محیط می‌رسند. هفته پنجم به محیط زیست و عناصر طبیعی شهر اختصاص دارد. نوجوانان در طبیعت به مشاهده و ثبت عناصر طبیعی می‌پردازند و سپس این عناصر را روی نقشه شهر یا روستا مشخص می‌کنند. در هفته ششم، تجربه حضور در صحنه تئاتر و نقش‌آفرینی در شهر بررسی می‌شود؛ نوجوانان با انجام فعالیت‌هایی مشابه تئاتر، نقش خود را در شهر و جامعه بازنگری می‌کنند. هفته هفتم به مفهوم «دیگری» و بررسی دسترسی گروه‌های مختلف انسانی به فضاهای شهری می‌پردازد. نوجوانان با مشاهده و تحلیل فضاها، تلاش می‌کنند آن‌ها را برای همه گروه‌ها مناسب‌تر طراحی کنند. هفته هشتم به تبدیل فضا به مکان و نقش خاطره و هویت در این فرایند اختصاص دارد؛ نوجوانان با بازدید از مکان‌های قدیمی و خاطره‌انگیز، درباره معنای مکان و حس تعلق گفت‌وگو می‌کنند. در هفته نهم، ادبیات شهری و نقش داستان و توصیف در شناخت شهر بررسی می‌شود. نوجوانان با جمع‌آوری توصیف‌ها و نوشتن داستان‌های کوتاه، تجربه‌های خود را به اشتراک می‌گذارند. هفته دهم به جمع‌بندی دوره و بازنگری نگاه نوجوانان به محل زندگی‌شان اختصاص دارد؛ آن‌ها با نقاشی و نوشتن، حس خود را نسبت به شهر بیان می‌کنند و در پایان، دوره را با یک جشن به پایان می‌رسانند. در سراسر کتاب، تأکید بر مشارکت فعال، احترام به دیدگاه‌های نوجوانان و اهمیت تجربه جمعی دیده می‌شود. فعالیت‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نوجوانان بتوانند با مشاهده، گفت‌وگو، خلاقیت و کار گروهی، شناخت عمیق‌تری از محیط زندگی خود پیدا کنند و به شهر و جامعه خود احساس تعلق بیشتری داشته باشند.

چرا باید کتاب شهر از نگاه من را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تعاملی و تجربه‌محور، فرصتی فراهم می‌کند تا نوجوانان محیط زندگی خود را از زاویه‌ای تازه ببینند و نسبت به آن احساس مسئولیت و تعلق پیدا کنند. ویژگی شاخص کتاب، طراحی فعالیت‌هایی است که نوجوانان را به مشاهده دقیق، تفکر انتقادی و مشارکت فعال در جامعه تشویق می‌کند. هر فصل با تمرین‌ها و گفت‌وگوهایی همراه است که به نوجوانان کمک می‌کند مهارت‌هایی مانند کار گروهی، بیان احساسات، خلاقیت و حل مسئله را در بستر واقعی زندگی شهری تمرین کنند. همچنین، کتاب ابزار مناسبی برای مربیان و تسهیلگران است تا بتوانند جلسات آموزشی و کارگاهی متنوع و جذابی برای نوجوانان برگزار کنند. با توجه به ساختار منعطف کتاب، امکان تطبیق فعالیت‌ها با شرایط و نیازهای مختلف وجود دارد و همین موضوع آن را به منبعی کاربردی برای کار با نوجوانان تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به مربیان، تسهیلگران، والدین و سازمان‌هایی پیشنهاد می‌شود که دغدغه رشد اجتماعی و مهارت‌آموزی نوجوانان را دارند. همچنین برای کسانی که به دنبال راه‌هایی برای تقویت حس تعلق نوجوانان به شهر و محله خود هستند یا می‌خواهند فعالیت‌های گروهی و آموزشی متنوعی با نوجوانان اجرا کنند، مناسب است.