کتاب پا به توپ

کتاب پا به توپ با عنوان اصلی Il calcio secondo Pasolini نوشتهٔ «ولریو کورچو» و ترجمهٔ «صنم نادری»، اثری است که نشر ثالث آن را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرده است. این کتاب از کشور ایتالیا به رابطهٔ خاص و عمیق میان «پیر پائولو پازولینی»، شاعر و فیلمساز ایتالیایی و فوتبال پرداخته و از زاویه‌ای متفاوت به زندگی و دغدغه‌های این روشنفکر نگریسته است. «پا به توپ» در دستهٔ ناداستان و زندگی‌نامه قرار گرفته و با روایتی مستند، خاطرات، مصاحبه‌ها و تحلیل‌هایی دربارهٔ نقش فوتبال در زندگی پازولینی و تأثیر آن بر آثار و اندیشه‌هایش ارائه داده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب پا به توپ اثر ولریو کورچو

کتاب «پا به توپ» یک ناداستان در قالب زندگی‌نامه است که به زندگی و جهان‌بینی «پیر پائولو پازولینی» از دریچهٔ فوتبال نگاه کرده است. «ولریو کورچو» در این کتاب با کنار هم قراردادن خاطرات، روایت‌ها و مصاحبه‌ها تصویری چندلایه از ارتباط پازولینی با فوتبال ترسیم کرده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر بخش مانند قطعه‌ای از یک موزائیک، بخشی از این رابطهٔ پیچیده را روشن می‌کند؛ از دوران کودکی پازولینی در بولونیا و هواداری‌اش از تیم محبوبش تا سال‌های زندگی در رم و حضور او در تیم ملی هنرمندان ایتالیا. کتاب حاضر نه‌تنها به جنبه‌های ورزشی زندگی پازولینی می‌پردازد، بلکه فوتبال را به‌عنوان زبان مشترک و آیینی مدرن بررسی می‌کند که در زندگی اجتماعی و فرهنگی ایتالیا و جهان جایگاهی ویژه دارد. نویسنده تلاش کرده است تا با پرهیز از پرداختن به جنبه‌های سیاسی و هنری پازولینی، صرفاً بر پیوند او با فوتبال و تأثیر این ورزش بر هویت و نگاهش به جامعه تمرکز کند. این کتاب برای علاقه‌مندان به زندگی‌نامه، تاریخ اجتماعی و فرهنگ عامه به‌ویژه فوتبال جذابیت دارد و تصویری متفاوت از یک روشنفکر معاصر ارائه داده است.

خلاصه کتاب پا به توپ

ناداستان «پا به توپ» با تمرکز بر رابطهٔ پازولینی و فوتبال، روایت خود را از دوران کودکی او در بولونیا آغاز می‌کند؛ جایی که نخستین بار پا به توپ شد و هواداری از تیم شهرش را تجربه کرد. این علاقه در طول زندگی پازولینی، حتی پس از مهاجرت به رم و ورود به عرصه‌های ادبی و سینمایی، همچنان پابرجا ماند و به بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت او تبدیل شد. در بخش‌هایی از کتاب، خاطرات و روایت‌هایی از مسابقات فوتبال دوران نوجوانی و جوانی پازولینی آمده؛ از زمین‌های خاکی بولونیا تا تیم‌های محلی و دانشگاهی. فوتبال برای او نه‌تنها یک سرگرمی، بلکه راهی برای تجربهٔ آزادی، رقابت و همبستگی اجتماعی بود. پازولینی در رم نیز ارتباط خود را با فوتبال حفظ کرد و حتی در تیم ملی هنرمندان ایتالیا بازی می‌کرد؛ تیمی متشکل از هنرمندان و بازیگران که با هدف خیریه مسابقه می‌دادند. کتاب به تأثیر فوتبال بر نگاه اجتماعی و فرهنگی پازولینی می‌پردازد. او فوتبال را آیینی مدرن می‌دانست که می‌تواند مرزهای طبقاتی و فرهنگی را درنوردد و به زبان مشترک جوامع بدل شود. اینجا فوتبال برای پازولینی نه‌تنها یک ورزش، بلکه ابزاری برای شناخت جامعه، ارتباط با حاشیه‌نشین‌ها و بازتاب دغدغه‌های انسانی بود. این کتاب با مرور خاطرات، نقل‌قول‌ها و مصاحبه‌ها تصویری زنده از شور و شوق پازولینی به فوتبال و تأثیر آن بر زندگی و آثارش ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب پا به توپ را بخوانیم؟

این کتاب فرصتی است برای شناخت یکی از چهره‌های مهم روشنفکری ایتالیا از زاویه‌ای کمتردیده‌شده؛ یعنی علاقه و ارتباط عمیق او با فوتبال. «پا به توپ» نشان می‌دهد چگونه یک ورزش می‌تواند بر شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی تأثیر بگذارد و حتی در زندگی یک شاعر و فیلمساز برجسته، نقشی اساسی ایفا کند. خواندن این کتاب، دریچه‌ای تازه به فهم رابطهٔ میان فرهنگ عامه و اندیشهٔ روشنفکری می‌گشاید و مخاطب را با لایه‌های پنهان زندگی پازولینی و نقش فوتبال در جامعهٔ مدرن آشنا می‌کند؛ همچنین این اثر برای کسانی که به تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایتالیا علاقه دارند، اطلاعات و روایت‌هایی ارزشمند ارائه می‌دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به علاقه‌مندان به ناداستان در قالب زندگی‌نامه، تاریخ اجتماعی، فرهنگ عامه و فوتبال پیشنهاد می‌شود؛ همچنین به کسانی که به‌دنبال شناخت ابعاد کمتردیده‌شدهٔ زندگی روشنفکران و هنرمندان هستند یا دغدغهٔ ارتباط میان ورزش و هویت اجتماعی را دارند.

درباره ولریو کورچو

«ولریو کورچو» (Valerio Curcio) زادهٔ سال ۱۹۹۲‏ میلادی، در دانشگاه لا ساپینزا در رم و در رشته‌های ادبیات، روزنامه‌نگاری و علوم ارتباطات تحصیل کرده است. او نویسندهٔ کتاب «پا به توپ» است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- «آنتونیو پادلّارو»، روزنامه‌نگار مطرح ایتالیایی در پیش‌گفتار کتاب نوشته «ولریو کورچو» با پژوهشی دقیق، مستند و پرشور، انسانی‌ترین وجه زندگی «پازولینی» را در این کتاب بازنمایی کرده؛ به‌طوری‌که خواننده نه‌فقط با دیدگاه روشنفکرانۀ او بلکه با حس‌وحال درونی‌اش در بازی فوتبال همراه می‌شود.

- در مجلهٔ 24Emilia نوشته شده است که کتاب حاضر سبکی دلپذیر دارد و با نثری روان، خواننده را در دنیای خصوصی و عمومی پازولینی با فوتبال همراه می‌کند. این نقد به‌ویژه تقسیم‌بندی فصل‌های این کتاب را ستایش کرده است.

- در سایت Libri di Sport آمده است که نقطهٔ قوت کتاب حاضر در ارائهٔ متفاوتی از شخصیت پازولینی است؛ نه‌فقط به‌عنوان شاعر یا فیلم‌ساز، بلکه به‌عنوان کسی که فوتبال را نه‌صرفاً بازی بلکه زبان و هویت و وسیلۀ بیان اجتماعی دیده است.

- «مرکز مطالعات پیر پائولو پازولینی» در Casarsa della Delizia ضمن تحسین تلاش نویسندهٔ کتاب حاضر جهت بازکردن وجوه کمترشناخته‌شدۀ رابطهٔ پازولینی با فوتبال، این کتاب را به‌عنوان اثر فرهنگی ارزشمندی معرفی کرده که با استفاده از اسناد موجود، روایت تازه‌ای از زندگی هنری و انسانی این کارگردان مهم ایتالیایی ارائه داده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر نخستین‌بار با عنوان «فوتبال از نگاه پازولینی» با ترجمهٔ «صنم نادری» توسط نشر چشمه در سال ۱۴۰۱ فیپا گرفت.

بخشی از کتاب پا به توپ

«کلمات «جادوگر» در آن میزگرد با جوانانی که اَلبِرتُو مُرَوی یَا هم عضوی از آن‌ها بود و در آن جلسه حضور داشت، باعث هوشیاری پازولینی شد. البته که نقد پازولینی به آن جلسه چندان متوجه دیدگاه‌های مربی آرژانتینی نمی‌شد، بلکه مخاطب اصلی او چپ‌ها بودند. در آن مباحث هم جای خالی خودشان و هم جای خالی واکنش‌ها و جهت‌گیری‌های احتمالی‌شان حس می‌شد. «شاید روزنامه‌های چپی می‌ترسند هرِّرا را نقد کنند، شاید از این‌که کارگران در قالب گروه‌های بزرگ به ورزشگاه می‌روند واهمه دارند، شاید نقدکردن هرِّرا دیگر حرکتی مردمی نیست، مثل تحمل‌ناپذیربودن حضور خواننده‌ها در برنامه‌های موسیقی و ورزشی. شاید باعث می‌شود حواس مردم از انقلاب‌کردن پرت شود.»

پازولینی به فوتبال حمله نمی‌کرد، چرا که فوتبال «گریز» است. او به عنوان هوادار و فوتبالیست نه می‌خواست و نه می‌توانست همچین کاری انجام دهد. نقدهای او متوجه روشنفکران چپ‌گرایی بود که با سیاست از بحث‌کردن دربارۀ تأثیرات فوتبال فرار می‌کردند. چون معتقد بودند این کار باعث افولشان می‌شود. برخی دیگر نیز بر این باور بودند که با تحلیل افراطی و متعصبانه دربارۀ فوتبال، مجبور به نوشتن فرمولی می‌شوند که سرانجامش محکوم‌کردن جنبش‌های مردمی است.

طولی نکشید که پازولینی با رفتار خاص خود دوباره از فوتبال حرف حرف زد و اعلام کرد که قصد دارد تا در برابر فوتبال و وظایف اجتماعی و سیاسی که فوتبال مردمی، روی دوش روشنفکران و سیاستمداران می‌گذارد، موضع‌گیری «درونی» انجام دهد.»