کتاب رفاه اجتماعی در ایران معاصر

کتاب الکترونیکی «رفاه اجتماعی در ایران معاصر» نوشتهٔ محمدعلی اکبری اثری پژوهشی است که موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی روندها، سیاست‌ها و ساختارهای رفاه و تأمین اجتماعی در ایران از آغاز مشروطیت تا سال ۱۳۸۰ می‌پردازد و با تکیه‌بر اسناد و مدارک دست‌اول، تصویری مستند از برنامه‌ریزی دولتی در این حوزه ارائه می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رفاه اجتماعی در ایران معاصر

«رفاه اجتماعی در ایران معاصر» اثری ناداستان و پژوهشی است که به تحلیل تاریخی و ساختاری رفاه و تأمین اجتماعی در ایران می‌پردازد. محمدعلی اکبری در این کتاب، با رویکردی تحلیلی و توصیفی، سیر تحول سیاست‌های رفاهی و تأمینی را در سه دورهٔ تاریخی (عصر مشروطه و پهلوی اول، پهلوی دوم، و جمهوری اسلامی) بررسی کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ سه بخش اصلی بنا شده: شناخت فرآیندهای تصمیم‌گیری و سازمان اجرایی دولت در حوزهٔ تأمین اجتماعی، شناسایی مشخصات اساسی تصمیمات و نحوهٔ تخصیص منابع مالی، و شناخت سازوکارهای نهادی و برنامه‌های عملی دولت برای نظارت و ارزشیابی. این کتاب با بهره‌گیری از اسناد قانونی، مصوبات، آیین‌نامه‌ها و منابع آرشیوی، تصویری جامع از روندهای برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌های رفاهی در ایران معاصر ارائه می‌دهد. قالب کتاب پژوهشی و دانشگاهی است و برای مخاطبانی با دغدغه‌های اجتماعی، تاریخی و سیاست‌گذاری عمومی تدوین شده است.

خلاصه کتاب رفاه اجتماعی در ایران معاصر

کتاب «رفاه اجتماعی در ایران معاصر» به بررسی تطور و ساختار سیاست‌های رفاه و تأمین اجتماعی در ایران از مشروطه تا ابتدای دهه ۱۳۸۰ می‌پردازد. نویسنده با تحلیل اسناد و قوانین، نشان داده است که دولت مدرن ایرانی چگونه به تدریج مسئولیت‌های جدیدی در قبال شهروندان، به‌ویژه در حوزهٔ حمایت از نیروی کار، کارکنان دولت و اقشار آسیب‌پذیر، بر عهده گرفته است. در بخش نخست، کتاب به بنیان‌های ارزشی و اصولی سیاست‌های رفاهی دولت در دوره‌های مختلف می‌پردازد و تأکید می‌کند که ارزش‌هایی چون حمایت سازمان‌یافته از نیروی کار در برابر حوادث، حمایت از کارکنان دولت در برابر بیماری، پیری و فوت، و توجه به اقشار آسیب‌پذیر، به تدریج در ساختار دولت نهادینه شده‌اند. این ارزش‌ها اغلب تحت تأثیر تحولات جهانی و فشارهای سیاسی و اجتماعی داخلی شکل گرفته‌اند. در ادامه، نویسنده به اصولی چون نهادسازی، ضابطه‌مندی و ساماندهی اشاره کرده است که دولت برای تحقق سیاست‌های رفاهی خود به کار گرفته است. ایجاد نهادهای تخصصی، تدوین قوانین و مقررات مشخص و تلاش برای تمرکزگرایی در ساختار رفاه اجتماعی، از جمله راهبردهای دولت در این مسیر بوده است. کتاب همچنین به تحولات پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد و نشان می‌دهد که ارزش‌های جدیدی مانند حمایت از آسیب‌دیدگان جنگ و انقلاب، حمایت بیمه‌ای و حمایتی از کارگران، کارمندان و بیکاران، و گسترش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بنیاد شهید، در سیاست‌گذاری‌های رفاهی دولت نقش داشته‌اند. در مجموع، اثر حاضر روند تدریجی و پیچیدهٔ شکل‌گیری و توسعهٔ نظام رفاه اجتماعی در ایران را با تکیه‌بر شواهد تاریخی و قانونی ترسیم کرده است.

چرا باید کتاب رفاه اجتماعی در ایران معاصر را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی برای آشنایی با ریشه‌ها و روندهای شکل‌گیری نظام رفاه اجتماعی در ایران فراهم می‌کند. خواننده با بررسی مستندات تاریخی و قانونی، می‌تواند درک عمیق‌تری از چگونگی تصمیم‌سازی‌های دولتی، تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی بر سیاست‌های رفاهی، و چالش‌های اجرایی این حوزه به دست آورد. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که به سیاست‌گذاری اجتماعی، تاریخ معاصر ایران و تحلیل ساختارهای نهادی علاقه‌مند هستند، منبعی غنی و قابل اتکا به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی، رفاه اجتماعی، تاریخ معاصر ایران و سیاست‌گذاری عمومی مناسب است. همچنین برای مدیران و کارشناسان حوزهٔ تأمین اجتماعی و افرادی که دغدغهٔ عدالت اجتماعی و توسعهٔ سیاست‌های رفاهی دارند، مطالعهٔ آن توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب رفاه اجتماعی در ایران معاصر

«امروزه رفاه و تأمین اجتماعی از جمله شاخصه‌های مهمی در نظر گرفته می‌شود که با تکیه بر آن می‌توان کیفیت عادلانه بودن جوامع را مورد سنجش قرار داد. همچنین این موضوع به مثابه سازوکارهای نوبنی محسوب می‌شود که با گسترش و تعمیق آن در تمام لایه‌های اجتماعی، می‌توان به هدف برقراری عدالت اجتماعی نزدیک شد. بر این اساس، در جهان امروز، بدون تکیه بر رویه‌های نهادینه شده و تعمیم یافته دستیابی به رفاه و تأمین اجتماعی نمی‌توان جامعه‌ای باثبات، شاداب و خلاق ساخت. کتاب حاضر با عنایت به اهمیت و جایگاه مسایل این حوزه، درصدد بازشناسی برنامه‌ریزی دولتی برای نیل به آرمان رفاه و تأمین اجتماعی ایرانیان، طی سال‌های ۱۲۸۵ الی ۱۳۸۰ هجری شمسی است. مطالب کتاب بر اسناد و مدارک دست اول تهیه شده‌اند و کوشش فراوانی به عمل آمده است تا تصویری مستند از وضعیت برنامه‌ریزی دولتی در بخش رفاه و تأمین اجتماعی ارائه شود. به علاوه، برای این که مستندسازی تاریخی برای برنامه‌ریزان و محققان کنونی نیز قابل استفاده باشد، الگوی رایج شکلی در شناخت نظام برنامه‌ریزی و مدیریت، به عنوان الگوی توصیفی، نیز مبنای کار توصیفی گرفته شده است.»