کتاب مبانی فیزیولوژی جانوری

کتاب الکترونیکی «مبانی فیزیولوژی جانوری» نوشتهٔ علی‌اکبر ملکی‌راد و داود فضلی، با ویراستاری علمی فرزانه نظری‌سرنجه، اثری تخصصی در حوزهٔ زیست‌شناسی و فیزیولوژی جانوری است که نشر دانشگاه پیام نور آن را منتشر کرده است. این کتاب به‌عنوان منبعی دانشگاهی و خودآموز برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی و علوم مرتبط تدوین شده و به بررسی عملکرد سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های جانوری می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مبانی فیزیولوژی جانوری

«مبانی فیزیولوژی جانوری» اثری دانشگاهی و آموزشی است که به‌صورت ناداستان و با ساختاری منظم در قالب هفت فصل تدوین شده است. این کتاب با هدف آموزش مبانی فیزیولوژی جانوری برای دانشجویان و علاقه‌مندان به علوم زیستی نگارش یافته و سرفصل‌های آن مطابق با برنامه‌های مصوب وزارت علوم طراحی شده است. نویسندگان، علی‌اکبر ملکی‌راد و داود فضلی، تلاش کرده‌اند تا با رویکردی مقایسه‌ای، مفاهیم پایه‌ای فیزیولوژی را در رده‌های مختلف جانوری بررسی کنند و تفاوت‌ها و شباهت‌های عملکردی اندام‌ها و سیستم‌های زیستی را برجسته سازند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر فصل با اهداف آموزشی آغاز می‌شود و در پایان، خلاصه و خودآزمایی چهارگزینه‌ای برای ارزیابی یادگیری دانشجویان ارائه شده است. این اثر نه‌تنها به مباحث پایه‌ای مانند فیزیولوژی سلول، دستگاه گوارش، تعادل آب و یون، تولیدمثل، گردش خون، دستگاه تنفس و دستگاه عصبی می‌پردازد، بلکه به تاریخچهٔ علم فیزیولوژی و روش‌های تحقیق در این حوزه نیز اشاره دارد. «مبانی فیزیولوژی جانوری» با بهره‌گیری از نمودارها، جداول و تصاویر، مفاهیم پیچیده را به‌شکل بصری و قابل‌درک ارائه می‌دهد و به‌عنوان منبعی برای یادگیری خودمحور و مطالعهٔ مستقل دانشجویان طراحی شده است.

خلاصه کتاب مبانی فیزیولوژی جانوری

این کتاب با مروری بر تاریخچهٔ فیزیولوژی جانوری آغاز می‌شود و سپس به طبقه‌بندی شاخه‌های مختلف فیزیولوژی و روش‌های تحقیق در این علم می‌پردازد. در فصل نخست، ساختار و عملکرد سلول‌ها، غشای سلولی، انواع گیرنده‌ها و مکانیسم‌های انتقال مواد از عرض غشا به‌تفصیل شرح داده شده است. مفاهیمی مانند هومئوستازی، حلقه‌های فیدبک منفی و مثبت، و نقش سیستم‌های کنترلی زیستی در حفظ تعادل داخلی بدن جانوران، از جمله مباحث کلیدی این بخش هستند. در ادامه، دستگاه گوارش جانوران و استراتژی‌های تغذیه‌ای، ساختار و عملکرد لولهٔ گوارش، انواع حرکات و ترشحات گوارشی و مکانیسم‌های جذب مواد غذایی بررسی می‌شود. فصل‌های بعدی به موضوعاتی مانند تعادل آب و یون، ساختار و عملکرد کلیه‌ها، تنظیم اسید و باز، و نقش اندام‌های دفعی در جانوران اختصاص یافته است. کتاب همچنین به فیزیولوژی تولیدمثل، هورمون‌های تنظیم‌کننده، تفاوت‌های جنسیتی، سیکل‌های تولیدمثلی و مکانیسم‌های لقاح و رشد جنین می‌پردازد. فصل‌های گردش خون و دستگاه تنفس، ساختار قلب، عروق، خون، دستگاه لنفاوی، استراتژی‌های تنفسی، تهویه و تبادل گازها و سازگاری با شرایط محیطی را پوشش می‌دهند. در بخش پایانی، ساختار و عملکرد دستگاه عصبی، سازمان‌دهی نورون‌ها، انتقال پیام‌های عصبی، سیناپس‌ها، ناقلین عصبی و فیزیولوژی حواس مورد بحث قرار گرفته است. در سراسر کتاب، تأکید بر مقایسهٔ عملکرد سیستم‌های زیستی در گونه‌های مختلف جانوری و ارتباط آن‌ها با محیط زیست دیده می‌شود. پیام اصلی کتاب، درک سازوکارهای زیستی و فیزیولوژیکی بدن جانوران و اهمیت این دانش در علوم زیستی و پزشکی است.

چرا باید کتاب مبانی فیزیولوژی جانوری را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب امکان آشنایی عمیق با مفاهیم پایه و پیشرفتهٔ فیزیولوژی جانوری را فراهم می‌کند. «مبانی فیزیولوژی جانوری» با رویکرد مقایسه‌ای، نه‌تنها عملکرد اندام‌ها و سیستم‌های زیستی را در گونه‌های مختلف جانوری بررسی می‌کند، بلکه ارتباط این مفاهیم با سایر شاخه‌های زیست‌شناسی و علوم پزشکی را نیز روشن می‌سازد. وجود مثال‌های متنوع، نمودارها و جداول، یادگیری را تسهیل می‌کند و خودآزمایی‌های پایان هر فصل به تثبیت مطالب کمک می‌کند. این کتاب به‌عنوان منبعی برای یادگیری خودمحور و آمادگی برای آزمون‌های دانشگاهی، جایگاه ویژه‌ای دارد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی، دامپزشکی، علوم آزمایشگاهی و سایر شاخه‌های علوم زیستی که نیازمند درک عمیق از عملکرد بدن جانوران هستند، مناسب است. همچنین برای داوطلبان آزمون‌های کارشناسی و کارشناسی‌ارشد زیست‌شناسی و علاقه‌مندان به مباحث فیزیولوژی جانوری کاربرد دارد.

بخشی از کتاب مبانی فیزیولوژی جانوری

«فیزیولوژی شاخه‌ای از زیست‌شناسی می‌باشد که تعاریف مختلفی از آن در متون علمی مختلف توسط دانشمندان و پژوهشکران ارائه شده است به‌عنوان مثال فیزیولوژیست مشهوری به‌نام نات اشمیت نیلسن فیزیولوژی را مطالعه نحوه کارکرد جانوران تعریف نموده است. در اکثر تعاریف هدف علم فیزیولوژی توجیه‌کردن عوامل فیزیکی و شیمیایی مسئول پیدایش، تکامل و ادامه حیات در سطوح مختلف زیستی مانند عناصر سلولی، سلول، بافت، اندام و موجود زنده می‌باشد. در علم فیزیولوژی فعالیت، ساختار و عملکرد اجزای مختلف یک موجود زنده را براساس آنکه چگونه همکاری این اجزای مختلف باعث ارائه پاسخ مناسب به محیط اطراف خود می‌شود را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهند. با وجود تنوع گسترده در گونه‌های مختلف جانوری و به‌تبع آن تنوع در فرایندهای فیزیولوژیکی وابسته به تنظیمات ژنتیکی هر موجود، این فرایندهای فیزیولوژیکی دارای وجوه مشترک زیر می‌باشند: ۱. تمام فرایندهای فیزیولوژیکی از قوانین فیزیک و شیمی تبعیت می‌کنند. ۲. تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی به‌نحوی است که شرایط محیط درونی در محدوده‌ای ثابت نگه داشته می‌شود. ۳. حالت فیزیولوژیکی یک جانور جزئی از فنوتیپ آن بوده که این فنوتیپ نیز محصول محتویات ژنتیکی یا ژنوتیپ و برهم‌کنش آن با محیط بیرون می‌باشد. ۴. ژنوتیپ محصولی از تغییر تکاملی در گروهی از موجودات زنده (جمعیت‌ها یا گونه‌ها) پس از گذشت نسل‌های زیادی می‌باشد.»