کتاب کارآمدی نظام سیاسی

کتاب الکترونیکی «کارآمدی نظام سیاسی» به ویراستاری فرزاد پورسعید و با همکاری گروهی از پژوهشگران حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، توسط نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از مقالات تخصصی است که به بررسی ابعاد مختلف کارآمدی در نظام‌های سیاسی، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران، می‌پردازد. موضوعات کتاب در سه بخش نظری-مفهومی، سیاسی-اداری و فرهنگی-اجتماعی دسته‌بندی شده‌اند و هر فصل به قلم یکی از صاحب‌نظران این حوزه نگاشته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب کارآمدی نظام سیاسی

«کارآمدی نظام سیاسی» اثری پژوهشی و تحلیلی است که در قالب مجموعه مقالات، به واکاوی مفهوم کارآمدی در نظام‌های سیاسی می‌پردازد. این کتاب در قالب ناداستان و با ساختاری منظم، ابتدا به مباحث نظری و مفهومی کارآمدی می‌پردازد و سپس ابعاد سیاسی-اداری و فرهنگی-اجتماعی آن را بررسی می‌کند. نویسندگان مختلف، هر یک از زاویه‌ای متفاوت به موضوع نگاه کرده‌اند؛ از تعریف و رویکردهای نظری کارآمدی تا نقش رهبران، شفافیت، سیاست‌زدگی، مجلس قانون‌گذاری، سیاست خارجی، عدالت اجتماعی و توسعه پایدار. تمرکز اصلی کتاب بر نظام جمهوری اسلامی ایران است و تلاش شده تا با بهره‌گیری از نظریه‌های علمی و تجربیات جهانی، راهکارهایی برای ارتقای کارآمدی نظام سیاسی ارائه شود. ساختار کتاب به گونه‌ای است که هر فصل به یک جنبه از کارآمدی می‌پردازد و در مجموع تصویری جامع از چالش‌ها و الزامات کارآمدی در حکمرانی معاصر ایران ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب کارآمدی نظام سیاسی

این کتاب مجموعه‌ای از مقالات است که هر یک به بررسی جنبه‌ای از کارآمدی نظام سیاسی می‌پردازد. در بخش نخست، مفاهیم و رویکردهای نظری کارآمدی مورد بحث قرار می‌گیرد و نویسندگان تلاش می‌کنند تعریفی جامع از این مفهوم ارائه دهند. کارآمدی به عنوان توانایی نظام سیاسی در تحقق اهداف و کارویژه‌های خود، با توجه به امکانات و موانع، معرفی شده است. ارتباط کارآمدی با مفاهیمی چون مشروعیت، قدرت، امنیت و توسعه نیز به تفصیل بررسی می‌شود. در ادامه، کتاب به نقش اجماع‌سازی میان مردم، نخبگان فکری و حکم‌رانان، گذار از مدیریت فردی به مدیریت سیستمی، حاکمیت نگرش علمی و فرهنگ کاربردی در جامعه علمی و تربیت سوژه متعهد می‌پردازد. هر یک از این اصول به عنوان پیش‌شرط‌های تحقق کارآمدی در نظام سیاسی معرفی شده‌اند. در بخش‌های بعدی، موضوعاتی مانند شفافیت، نظارت، سیاست‌زدگی، آسیب‌شناسی نظام اداری، نقش مجلس قانون‌گذاری، سیاست خارجی، عدالت اجتماعی و توسعه پایدار بررسی می‌شوند. نویسندگان با استناد به تجربیات جهانی و شرایط خاص ایران، چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی نظام سیاسی را تحلیل کرده‌اند. در نهایت، کتاب تأکید دارد که کارآمدی نظام سیاسی نه‌تنها به ساختار و قوانین، بلکه به تعامل میان اجزای مختلف نظام، فرهنگ عمومی و کیفیت کارگزاران بستگی دارد.

چرا باید کتاب کارآمدی نظام سیاسی را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی با ابعاد گوناگون کارآمدی در نظام‌های سیاسی و شناخت چالش‌ها و راهکارهای ارتقای حکمرانی در ایران. «کارآمدی نظام سیاسی» با گردآوری دیدگاه‌های متنوع از پژوهشگران حوزه علوم سیاسی، امکان مقایسهٔ رویکردهای نظری و عملی را فراهم می‌کند و به مخاطب کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از پیوند میان مشروعیت، قدرت، امنیت، توسعه و کارآمدی به دست آورد. این کتاب برای کسانی که دغدغهٔ بهبود ساختارهای حکمرانی و افزایش اثربخشی سیاست‌گذاری‌ها را دارند، منبعی غنی و تحلیلی به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مدیریت دولتی، فعالان حوزه سیاست‌گذاری عمومی و مدیران اجرایی که به دنبال درک عمیق‌تر از مفهوم کارآمدی و راهکارهای ارتقای آن در نظام‌های سیاسی هستند، مناسب است. همچنین برای علاقه‌مندان به مسائل حکمرانی و توسعه در ایران، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب کارآمدی نظام سیاسی

«در کتاب حاضر، در قالب مجموعه مقالات؛ به معنا و مفهوم و ابعاد «کارآمدی» در نظام‌های سیاسی، با تأکید بر نظام جمهوری اسلامی می‌پردازیم. در باب تعریف مفهوم کارآمدی حکومت یا نظام سیاسی، حداقل پنج نظریه یا رویکرد نظری مختلف وجود دارد که عبارت‌اند از: ۱. رویکرد سیستمی: بر اساس این رویکرد نظام یا سازمان، هنگامی کارآمد است که ارتباط خروجی و ورودی آن کاملاً آشکار و قابل تبیین باشد؛ یعنی عملیات تغییر و تحول باید چنان روشن و مقید باشند که در هر شرایط محیطی وقتی ورودی تحقق یافت، خروجی کاملاً معین باشد. ۲. رویکرد رضایت‌محور: طبق این رویکرد، حکومت را در صورتی می‌توان کارآمد دانست که عناصر مؤثر در بقای خود به‌ویژه مردم را راضی کند. ۳. رویکرد نسبیت در کارآمدی: بر بنیاد این رویکرد، مبنای واحد و اصیلی برای مفهوم و میزان کارآمدی وجود ندارد؛ از این رو ارزیابی در این بحث نسبی است. ۴. رویکرد ذاتی عملی: این رویکرد مبتنی بر نظریه ذاتی اعمال ارادی است که ریشه کارآمدی را در ماهیت عامل‌بودن حکومت می‌داند. نظریه مزبور برای هر عمل سه رکن قائل است: فهم عامل از وضعیت حقیقی، فهم عامل از وضعیت مراد و نیز برنامه عملی برای رسیدن به وضع مراد.»