کتاب دیوارهایی که حرف می زنند

کتاب دیوارهایی که حرف می‌زنند  نوشته آناهیتا زالی بیگی توسط انتشارات ندای کارآفرین منتشر شده است. این کتاب اثری پژوهشی در حوزه‌ی معماری منظر شهری و طراحی جداره‌های شهری است. این کتاب به بررسی نقش دیوارها و نماهای ساختمانی در شکل‌دهی به فضاهای شهری و کیفیت زندگی خیابانی می‌پردازد و مخاطبان آن دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به معماری و شهرسازی هستند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دیوارهایی که حرف می زنند

کتاب دیوارهایی که حرف می‌زنند (نقش جداره در روایت فضا و شکل‌گیری حیات خیابانی) به بررسی جایگاه جداره‌های شهری در شکل‌گیری هویت، خوانایی و کیفیت فضاهای شهری می‌پردازد. کتاب در دوره‌ای نوشته شده که شهرهای ایران، به‌ویژه تهران، با چالش‌هایی مانند آشفتگی بصری، فقدان هویت و ناهماهنگی در نماهای ساختمانی روبه‌رو هستند. 

آناهیتا زالی بیگی، نویسنده‌ی کتاب، با رویکردی انسان‌محور و معناگرا جداره‌های شهری را نه صرفاً عناصر کالبدی، بلکه راویانی خاموش و معنادار در بافت شهر می‌داند. او تلاش می‌کند با بازاندیشی در طراحی جداره‌های خیابانی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و هویتی فضاهای شهری را برجسته کند و به دغدغه‌های معماران و شهرسازان درباره‌ی ارتقای کیفیت محیط شهری پاسخ دهد. آناهیتا زالی بیگی علاوه‌بر مباحث نظری نمونه‌هایی از خیابان‌های مهم ایران را نیز مورد بررسی قرار داده است و به تحلیل نقش جداره‌ها در تجربه‌ی زیسته‌ی شهروندان می‌پردازد.

خلاصه کتاب دیوارهایی که حرف می زنند

این کتاب با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا جداره‌های شهری فراتر از نقش کالبدی خود در روایت فضا و شکل‌گیری حیات خیابانی اهمیت دارند. نویسنده ابتدا مفاهیم سیما و منظر شهری را توضیح می‌دهد و تفاوت میان منظر عینی و ذهنی شهر را از دیدگاه نظریه‌پردازان مختلف بررسی می‌کند. سپس به شاخص‌های زیبایی‌شناسی جداره‌ها می‌پردازد و عناصر عینی و ذهنی مؤثر بر کیفیت بصری و ادراکی نماها را معرفی می‌کند. در ادامه خیابان به‌عنوان فضای عمومی و شریان حیاتی شهر مورد توجه قرار می‌گیرد و نقش جداره‌ها در ارتقای سرزندگی، ایمنی، خاطره‌انگیزی و انعطاف‌پذیری خیابان‌ها تحلیل می‌شود. 

کتاب به بررسی عوامل مؤثر بر سازمان بصری خیابان‌ها، مانند تناسبات، ریتم، مقیاس انسانی و هماهنگی میان نماها می‌پردازد و تأثیر این عوامل را بر تجربه‌ی شهروندان و حس تعلق به فضا بررسی می‌کند. در بخش‌های بعدی نویسنده به اصول و معیارهای طراحی بدنه‌ی شهری، سیر تحول نما در معماری ایران و جایگاه جداره‌ها در نظریه‌های معاصر می‌پردازد. نمونه‌هایی از خیابان‌های شاخص ایران، مانند بلوار کشاورز تهران، خیابان چهارباغ اصفهان و خیابان حافظ شیراز به‌صورت موردی تحلیل می‌شوند تا نقش جداره‌ها در شکل‌دهی به هویت و کیفیت فضاهای شهری به‌طور عینی نشان داده شود.

چرا باید کتاب دیوارهایی که حرف می زنند را خواند؟

این کتاب با تمرکز بر نقش جداره‌ها در شکل‌گیری هویت و کیفیت فضاهای شهری به مخاطب کمک می‌کند تا نگاه عمیق‌تری به عناصر کالبدی شهر و تأثیر آن‌ها بر تجربه‌ی زیسته‌ی شهروندان داشته باشد. اثر حاضر با ترکیب مباحث نظری و نمونه‌های عینی امکان درک بهتر از چالش‌ها و راهبردهای طراحی جداره‌های شهری را فراهم می‌کند و برای کسانی که دغدغه‌ی ارتقای کیفیت محیط شهری را دارند، منبعی تحلیلی و کاربردی به شمار می‌آید.

خواندن کتاب دیوارهایی که حرف می زنند را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران معماری، شهرسازی و طراحی شهری، طراحان منظر و مدیران شهری مفید است. این اثر می‌تواند برای کسانی که به‌دنبال راهکارهایی برای بهبود کیفیت بصری و هویتی خیابان‌ها و فضاهای عمومی هستند نیز ثمربخش باشد.

بخشی از کتاب دیوارهایی که حرف می زنند

«شهر صرفاً ساختاری کالبدی نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از خاطرات، تعاملات اجتماعی و روایت‌هایی است که در بستر فضاهای آن جریان می‌یابد. در این میان، جداره‌های شهری، اگرچه اغلب در پس‌زمینهٔ نگاه طراحان و استفاده‌کنندگان باقی می‌مانند، اما نقشی بنیادین در شکل‌دهی به تجربهٔ زیستهٔ شهروندان، کیفیت فضا و ارتقای حیات خیابانی ایفا می‌کنند. ایدهٔ نگارش این کتاب با عنوان «دیوارهایی که حرف می‌زنند»، از همین رویکرد نشأت گرفته است؛ نگاهی که جداره‌های شهری را نه صرفاً به‌عنوان عناصر کالبدی و منفعل، بلکه به‌مثابه راویانی خاموش و معنادار در بافت شهر در نظر می‌گیرد. جداره‌هایی که در تعریف حس مکان، ارتقای خوانایی فضا و تقویت حس حضور شهروندان در بستر خیابان، نقشی انکارناپذیر دارند. اثر حاضر تلاشی است در راستای بازاندیشی در طراحی جداره‌های خیابانی با تأکید بر رویکردی انسان‌محور، معناگرا و مبتنی بر روایت زندگی روزمره در فضای شهری. رویکردی که می‌کوشد فراتر از فرم و نماء به ابعاد اجتماعی، فرهنگی و هویتی فضای شهری توجه داشته باشد.»