کتاب هیچکاک فلسفی

کتاب هیچکاک فلسفی (سرگیجه و اضطراب‌های بی‌خبری) با عنوان اصلی The philosophical Hitchcock: Vertigo and the anxieties of unknowingness نوشتهٔ رابرت ب. پیپین و با ترجمهٔ امیر خضرایی‌منش توسط انتشارات تگ منتشر شده است. این کتاب اثری در حوزهٔ فلسفه و نقد سینماست و به تحلیل فلسفی فیلم «سرگیجه» ساختهٔ آلفرد هیچکاک می‌پردازد و با رویکردی میان‌رشته‌ای، مفاهیمی چون بی‌خبری، هویت و تفسیر متقابل را در بستر سینمای کلاسیک هالیوود بررسی می‌کند. این کتاب یکی از «کتاب‌های سینما و فلسفه» است و نسخهٔ الکترونیکی آن را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب هیچکاک فلسفی

کتاب هیچکاک فلسفی اثری است که در آن رابرت ب. پیپین، فیلسوف معاصر، به سراغ فیلم «سرگیجه» می‌رود و آن را از منظر فلسفی و زیبایی‌شناختی تحلیل می‌کند. این کتاب در سال‌های اخیر نوشته شده و در آن نویسنده تلاش می‌کند نشان دهد چگونه یک فیلم سینمایی می‌تواند بستری برای اندیشیدن به مسائل فلسفی باشد. پیپین با تکیه بر سنت ایدئالیسم آلمانی و به‌ویژه هگل، به مفاهیمی چون خودآگاهی، بی‌خبری و تفسیر متقابل در روابط انسانی می‌پردازد و فیلم را به‌عنوان نمونه‌ای از روایت‌های مدرن بررسی می‌کند. کتاب هیچکاک فلسفی با مقدمه‌ای از نویسنده برای ترجمهٔ فارسی آغاز می‌شود و در ادامه، فصل به فصل فیلم را تحلیل می‌کند. در این مسیر، پیپین از مثال‌های فلسفی و ادبی بهره می‌گیرد و تلاش می‌کند نشان دهد که فیلم‌هایی مانند «سرگیجه» صرفاً سرگرم‌کننده نیستند، بلکه می‌توانند به فهم عمیق‌تری از وضعیت انسانی و بحران‌های مدرنیته کمک کنند. این اثر همچنین به جایگاه سینمای کلاسیک هالیوود در مطالعات فلسفی و نقد هنری می‌پردازد و به خواننده نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از دل یک روایت سینمایی، به پرسش‌های بنیادین دربارهٔ شناخت، هویت و معنا رسید.

سر آلفرد جوزف هیچکاک (Alfred Hitchcock) در سال ۱۸۹۹ به دنیا آمد و در سال ۱۹۸۰ چشم از جهان فروبست. او کارگردانی بریتانیایی بود که بیشتر فعالیت‌هایش را در ایالات متحده آمریکا انجام داد و در زمینه فیلم‌سازی شهرت یافت. هیچکاک عمدتاً در ژانرهای معمایی و دلهره‌آور کار می‌کرد و طی شش دهه فعالیت هنری، بیش از ۵۰ فیلم ساخت؛ از دوره فیلم‌های صامت تا آثار رنگی تکنی‌کالر. این هنرمند برجسته انگلیسی، به عنوان یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین کارگردانان تاریخ سینما شناخته می‌شود. از میان فیلم‌های برجسته او می‌توان به «سرگیجه»، «پنجره عقبی»، «شمال تا شمال غربی»، «روانی» (یا «روح»)، «بدنام» و «توطئه خانوادگی» اشاره کرد. همچنین دو مجموعه داستان کوتاه با عنوان‌های «سرگرمی آدمکش» و «دزد دستکش‌ها» از آثار مکتوب او به شمار می‌آیند.

خلاصه کتاب هیچکاک فلسفی

کتاب هیچکاک فلسفی با تمرکز بر فیلم «سرگیجه»، داستان مردی به نام «اسکاتی فرگوسن» را دنبال می‌کند که درگیر عشقی پیچیده و رازآلود به زنی به نام «مادلین» می‌شود. پیپین با تحلیل جزءبه‌جزء سکانس‌های فیلم، نشان می‌دهد که چگونه شخصیت‌ها در جهانی از بی‌خبری و سوءتفاهم گرفتارند؛ جهانی که در آن شناخت خود و دیگری دشوار و گاه ناممکن است. نویسنده با بهره‌گیری از مفاهیم فلسفی، به این می‌پردازد که چگونه میل، فانتزی و خودفریبی در شکل‌گیری هویت و روابط انسانی نقش دارند و چگونه روایت فیلم، بحران تفسیر و فهم متقابل را به تصویر می‌کشد. کتاب هیچکاک فلسفی، فیلم را نه صرفاً یک داستان عاشقانه یا معمایی، بلکه نمونه‌ای از وضعیت مدرن انسان می‌داند که در آن تلاش برای فهمیدن دیگری و حتی خود، همواره با شکست و ابهام همراه است. پیپین همچنین به این می‌پردازد که چگونه ساختار روایی و زیبایی‌شناسی فیلم، تجربهٔ بی‌خبری و اضطراب را برای مخاطب بازآفرینی می‌کند و از این رهگذر، به پرسش‌هایی دربارهٔ امکان شناخت، حقیقت و معنا در جهان معاصر دامن می‌زند.

چرا باید کتاب هیچکاک فلسفی را خواند؟

کتاب هیچکاک فلسفی فرصتی فراهم می‌کند تا فیلمی کلاسیک را از زاویه‌ای تازه و عمیق‌تر ببینیم و دربارهٔ مفاهیمی مانند هویت، بی‌خبری و تفسیر متقابل تأمل کنیم. خواندن این اثر، دریچه‌ای به روی رابطهٔ فلسفه و سینما می‌گشاید و نشان می‌دهد که چگونه یک فیلم می‌تواند بستری برای اندیشیدن به مسائل بنیادین انسانی باشد. همچنین، کتاب به مخاطب کمک می‌کند تا با نگاهی تحلیلی‌تر به روایت‌های سینمایی و هنری بنگرد و از دل جزئیات فیلم، به پرسش‌های فلسفی دربارهٔ شناخت و معنا برسد.

خواندن کتاب هیچکاک فلسفی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب هیچکاک فلسفی برای علاقه‌مندان به فلسفه، نقد سینما، مطالعات میان‌رشته‌ای و کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از روایت‌های سینمایی هستند مناسب است. همچنین برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های فلسفهٔ هنر، مطالعات فیلم و نظریهٔ روایت، اثری ارزشمند به شمار می‌آید.

بخشی از کتاب هیچکاک فلسفی

«در اغلب فیلم‌های هیچکاک، آدم‌ها برای فهم یکدیگر با دردسرهای عدیده‌ای مواجه‌اند. گویا هیچکاک وضع بشر را به‌گونه‌ای می‌فهمد که در آن خودشناسی و حصول فهمی مطمئن از دیگران فوق‌العاده دشوار می‌نماید؛ دلیل این امر تحریف‌هایی است که از میل و فانتزی و فریب و خودفریبی و خیال خام و صرفِ بی‌اطلاعی و بی‌خبری ناشی می‌شود. گویا اجتماع‌مندی اساساً و ضرورتاً متضمن تلاش‌های بسیار شخص است برای آنکه تلقی دیگران از او با تلقی او از خودش یکی باشد (اما معمولاً در تلاش‌هایی ازاین دست ناکام می‌ماند) و ضمناً به تمایزی آگاه باشد که دیگران بین این دو تلقی قائل‌اند (اما شخص در تفسیر درست این تمایز نیز ناکام می‌ماند). عالی‌ترین تجلی‌گاه این مسئله فیلم‌های بسیاری است که در آن‌ها شخص بابت چیزی که نقشی در آن ندارد سرزنش می‌شود یا مورد سوءظن قرار می‌گیرد. مسئلهٔ محوری مورد بحث را می‌توان نبرد بر سر تفسیرپذیری متقابل خواند. در شاهکار هیچکاک، سرگیجه، این موقعیتِ بی‌خبری کلی در منتهادرجهٔ خود است و عواقبی بر آن مترتب است که در هیچ‌کدام از آثار دیگرش مانندی ندارد. در این کتاب، من در پیش‌فرض‌ها و معانی ضمنی فلسفی این نمایش کندوکاو می‌کنم تا نشان دهم که می‌توان فصول متعددی از فیلم را نحوه‌ای از کندوکاو تلقی کرد. کندوکاوی در این باره که چرا هیچکاک فکر می‌کند ما در این موقعیتِ بی‌خبری قرار داریم و چرا فکر می‌کند که این موقعیت در پیچیدگی فزایندهٔ جوامع مدرن متأخر روزبه‌روز دشوارتر می‌شود.»