کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک

کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک، نوشته‌ مریم ترکی و ویراسته‌ روح‌ اله سیف، توسط نشر قریحه منتشر شده است. این اثر به تحلیل ویژگی‌های فکری و زبانی شعر شاعران لک‌زبان در دو دوره‌ی تاریخی پرداخته و جایگاه شعر لکی را در فرهنگ و ادبیات ایران بررسی کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک

کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک، پژوهشی است درباره‌ی شعر لکی و شاعران لک‌زبان که به بررسی تطبیقی مختصات فکری و زبانی شاعران متقدم و متأخر این حوزه پرداخته است. مریم ترکی باتکیه‌بر منابع مکتوب و شفاهی، ابتدا به معرفی قوم لک، پراکندگی جغرافیایی و جایگاه زبان لکی در میان زبان‌های ایرانی پرداخته است؛ سپس با نگاهی به تاریخ و فرهنگ لرستان و مناطق لک‌نشین، به اهمیت شعر و ادبیات شفاهی در این فرهنگ اشاره کرده است. 

کتاب حاضر در چهار فصل تنظیم شده و در هر فصل به یکی از ابعاد نظری، تاریخی، زبانی یا فکری شعر لکی پرداخته شده است. بخش‌هایی از کتاب به معرفی شاعران برجسته‌ی لک، تحلیل آثار و اندیشه‌های آنان و تفاوت‌های شعر متقدم و معاصر اختصاص یافته است. نویسنده تلاش کرده است با گردآوری اشعار و تحلیل ساختار و محتوای آن‌ها، تصویری روشن از تحولات شعر لکی ارائه دهد. این اثر علاوه‌بر ارزش ادبی، به حفظ و احیای بخشی از فرهنگ ایرانی که در معرض فراموشی است، کمک می‌کند.

خلاصه کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک

این اثر با هدف شناخت و معرفی ویژگی‌های ساختاری و محتوایی شعر شاعران لک‌زبان، ابتدا به مبانی نظری و تعاریف مرتبط با قوم لک و زبان لکی پرداخته است. نویسنده با بررسی منابع مختلف، جایگاه زبان لکی را در میان زبان‌های ایرانی تحلیل کرده و به اختلاف‌نظرها درباره‌ی ماهیت این زبان اشاره کرده است؛ سپس پراکندگی جغرافیایی قوم لک و نقش آن در شکل‌گیری ادبیات لکی بررسی شده است. بخش مهمی از کتاب به سابقه‌ی شعر و شاعری در میان لک‌ها اختصاص یافته و نشان داده است که شعر لکی، به‌ویژه در قالب‌های شفاهی، مانند هوره و مویه، نقش مهمی در آیین‌ها و زندگی اجتماعی این قوم داشته است. 

در ادامه، نویسنده به معرفی شاعران متقدم و متأخر لکی پرداخته و آثار و اندیشه‌های آنان را تحلیل کرده است. تفاوت‌های فکری و زبانی شعر متقدم و معاصر، ازجمله گرایش به عرفان و مضامین مذهبی در گذشته و توجه به مسائل اجتماعی و زبان بومی در شعر معاصر، از نکات برجسته‌ی این پژوهش است. کتاب به اوزان شعری رایج، ویژگی‌های زبانی و واژگانی و تأثیر فرهنگ و تاریخ بر شعر لکی پرداخته است. در مجموع، این اثر تصویری جامع از تحولات شعر لکی و جایگاه آن در فرهنگ ایرانی ارائه داده است.

چرا باید کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک را خواند؟

مطالعه‌ی این اثر فرصتی است برای آشنایی با یکی از شاخه‌های کمتر شناخته‌شده‌ی ادبیات ایران و درک عمیق‌تر فرهنگ و زبان لکی. پژوهش حاضر با گردآوری و تحلیل اشعار شاعران متقدم و معاصر، به بررسی تفاوت‌ها و پیوستگی‌های فکری و زبانی در شعر لکی پرداخته و نقش آن را در حفظ هویت فرهنگی قوم لک نشان داده است؛ همچنین کتاب به مسائل زبانی و هویتی اقوام ایرانی توجه کرده و می‌تواند برای علاقه‌مندان زبان‌شناسی، مردم‌شناسی و ادبیات تطبیقی مفید باشد.

خواندن کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب حاضر برای پژوهشگران ادبیات ایران، دانشجویان رشته‌های زبان‌شناسی، مردم‌شناسی و مطالعات فرهنگی و علاقه‌مندان شعر و فرهنگ اقوام ایرانی مناسب است؛ همچنین کسانی که دغدغه‌ی حفظ زبان‌ها و فرهنگ‌های محلی را دارند یا به‌دنبال شناخت بیشتر شعر لکی و تحولات آن هستند، می‌توانند از این اثر بهره ببرند.

بخشی از کتاب مختصات فکری و زبانی شاعران لک

«شناخت شعر و بیان ویژگی‌های زبانی و فکری شاعره علاوه بر تلذذ ادبی، سبب برقراری ارتباط بیشتر با شاعر است. در هر زبان و در هر دوره‌ای شعرایی بوده‌اند که به شعر تسلط داشته و اشعار زیبایی را به زبان محلی خود سروده‌اند، لیک از آنجا که به صورت مدون گردآوری نشده از همان خطه زندگانی شاعر بیشتر تجاوز نکرده و بسیاری از شعرا گمنام هستند. اشعار محلی در هر دوره و به هر زبانی، بایستی به فارسی روان برگردانده و در اختیار دیگر ادب‌دوستان قرار گیرد تا اهل فارسی‌زبان با محتوای فکری شاعران محلی آشنا شوند. این مسئله علاوه بر گسترش دامنه شعر، سبب حفظ بسیاری از فرهنگ‌ها و باورهای محلی می‌شود. باورها و فرهنگ‌هایی که اگر به آنها توجه نشود، از میان رفته و این یعنی از بین رفتن بخشی از هویت فرهنگ ایرانی. در پژوهش حاضر سعی شده که به شعر لکی و ویژگی‌های زبانی و فکری ده تن از شعرای لک، در دو دوره متقدم و متأخر، یعنی دو دوره پیش از انقلاب و پس از انقلاب توجه شود.»