کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی

کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی نوشته کاظم مزرعه و سیده افتخار موسوی‌زاده با همکاری گروه فرهنگی-تجاری مزرعه توسط انتشارات عبارت منتشر شده است. این اثر یک واژه‌نامه‌ی تخصصی در حوزه‌ی نقد ادبی است که به بررسی و معادل‌یابی اصطلاحات ادبی عربی و فارسی پرداخته است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی

کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی (عربی - فارسی) اثری مرجع در حوزه‌ی نقد ادبی و زبان‌شناسی است که با هدف گردآوری و توضیح اصطلاحات تخصصی نقد ادبی در دو زبان عربی و فارسی تدوین شده است. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که نیاز به منابع تخصصی و تطبیقی در زمینه‌ی نقد ادبی و واژه‌نامه‌های دوزبانه به‌شدت احساس می‌شود. کاظم مزرعه و سیده افتخار موسوی‌زاده باتکیه‌بر سال‌ها پژوهش و جمع‌آوری منابع، تلاش کرده‌اند اصطلاحاتی را که در هر دو زبان کاربرد دارند اما معادل‌های متفاوتی دارند، گردآوری و شرح دهند.

 این فرهنگ لغت نه‌تنها به معادل‌یابی واژگان پرداخته، بلکه توضیحاتی درباره‌ی ریشه، کاربرد و تفاوت‌های معنایی هر اصطلاح ارائه داده است. اثر حاضر باتوجه‌به کمبود منابع مشابه، به‌عنوان یک کار تطبیقی نوآورانه در حوزه‌ی واژه‌نامه‌های نقد ادبی شناخته می‌شود و می‌تواند برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به ادبیات و زبان‌شناسی مفید باشد.

خلاصه کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی

کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی مجموعه‌ای از اصطلاحات کلیدی نقد ادبی و ادبیات داستانی را در دو زبان عربی و فارسی گردآوری کرده و برای هر اصطلاح، معادل فارسی و عربی، شرح معنایی، کاربرد و گاه نمونه‌هایی از متون ادبی ارائه می‌دهد. نویسندگان در مقدمه توضیح داده‌اند که انتخاب واژگان بر اساس تفاوت معنایی یا لفظی میان دو زبان صورت گرفته و از آوردن اصطلاحاتی که در هر دو زبان یکسان هستند، پرهیز شده است؛ همچنین برای هر واژه، اگر معادل‌های مختلفی در منابع وجود داشته، همه‌ی آن‌ها ذکر شده و تفاوت‌های معنایی و کاربردی آن‌ها بررسی شده است. 

کتاب به موضوعاتی چون ساختارگرایی، شالوده‌شکنی، زاویه دید، پیرنگ، شخصیت‌پردازی، مکاتب ادبی، سبک‌ها و تکنیک‌های روایت و بسیاری از مفاهیم بنیادین نقد ادبی می‌پردازد. علاوه‌بر تعریف اصطلاحات، نمونه‌هایی از کاربرد آن‌ها در متون فارسی و عربی و گاه اشاره به ریشه‌های تاریخی یا تطبیقی هر مفهوم نیز آمده است. هدف اصلی کتاب، تسهیل فهم و ترجمه‌ی متون نقد ادبی و کمک به پژوهشگران برای درک دقیق‌تر مفاهیم تخصصی در هر دو زبان است.

چرا باید کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی را خواند؟

کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی برای کسانی که در حوزه‌ی نقد ادبی، ترجمه‌ی متون تخصصی یا پژوهش‌های تطبیقی فعالیت دارند، ابزاری کاربردی و قابل‌اتکا فراهم می‌کند. باتوجه‌به کمبود منابع جامع و تطبیقی در زمینه‌ی اصطلاحات نقد ادبی عربی و فارسی، مطالعه‌ی این اثر می‌تواند به فهم بهتر مفاهیم، رفع ابهام در ترجمه و ارتقای دانش تخصصی کمک کند؛ همچنین توضیحات مفصل درباره‌ی ریشه و کاربرد هر اصطلاح، امکان مقایسه‌ی تطبیقی و تاریخی را برای خواننده فراهم می‌سازد.

خواندن کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های زبان و ادبیات فارسی و عربی، مترجمان متون ادبی، علاقه‌مندان به نقد ادبی و کسانی که با متون تخصصی نقد و نظریه ادبی سروکار دارند، مناسب است؛ همچنین برای افرادی که به‌دنبال معادل‌یابی دقیق واژگان تخصصی میان دو زبان هستند، منبعی مفید به شمار می‌آید.

بخشی از کتاب فرهنگ ادبی، المعجم الادبی

«در قرون اخیر دانش بشری در زمینه‌های مختلف پیشرفت پرشتابی داشته است؛ علاوه بر آن، علوم مختلف بسیار تخصصی و مستقل گشته است؛ و هر دانش با توجه به خصوصیات خود، زبان و گفتمان ویژه‌ای را آفریده و نظام‌مند و پویا گشته است. بالطبع "نقد ادبی" به عنوان یک دانش مستقل این مسیر را سپری کرده است. یکی از نیازهای اصلی این علم اصطلاحات خاصی است که در هر زبان و هر جامعه بنا به تفاوت‌ها و ظرفیت‌های زبانی و شرایط فرهنگی منحصر به فرد هر ملت در دورهٔ خاص زمانی پدیدار شده است. لذا پژوهشگران برای شناخت و ارزیابی جامع آثار ادبی از ظرفیت‌های ساختاری و زیبایی‌شناسی زبان استفاده کردند و روی به وضع اصطلاحات متناسب در قالب یک الگو و اصول اصطلاح‌سازی علمی آوردند و آن را فراگیر کردند؛ در نتیجه با شناخت این اصطلاحات می‌توان به نتایج مهمی دست یافت از جمله: مفاهیم کلی در نقد ادبی منظم و دسته‌بندی می‌شوند؛ تشتت آرا و هم‌پوشانی تعابیر برطرف می‌شود؛ زیاده‌گویی و انشاءنویسی کم‌رنگ می‌شود؛ نقدهای ذوقی و استحسانی کمتر می‌شود؛ شرایطی برای بررسی و تسهیل همفکری علمی برای افراد غیرمتخصص فراهم می‌شود؛ برای ارزیابی هدفمند اثر شاخص‌های معینی وضع می‌شود؛ دانشی تخصصی با زبانی ساده به شنونده منتقل می‌شود...»