کتاب رفتار سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی

کتاب رفتار سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی نوشتهٔ سیداحسان جوانمرد را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرده است. این کتاب به تبیین مشی سیاسی و شیوهٔ مواجههٔ شهید مطهری با چالش‌های فکری و فرهنگی پیشِ‌روی نظام اسلامی می‌پردازد.

درباره کتاب رفتار سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی

فرآیند شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی به‌عنوان یک انقلاب مکتبی، مرهون تلاش‌های فکری و فرهنگی متفکران بزرگی بود که در این راه از هیچ کوششی دریغ نورزیدند. استاد شهید مرتضی مطهری یکی از برجسته‌ترین اندیشمندان و ایدئولوژهای انقلاب اسلامی بود که در مقاطع مختلف مبارزه با رژیم پهلوی و سپس استقرار نظام اسلامی گره‌گشای پیچیدگی‌های فکری مهمی بود. استاد مطهری در پیرایش و آرایش اندیشهٔ دینی که خود آن را از کانون جوشان حوزه‌های علمیه کسب می‌کرد با مهارت مثال‌زدنی، جویندگان اندیشه را اغنا می‌کرد. از ویژگی‌های برجستهٔ این متفکر اسلامی، ارتباط با محافل علمی و فرهنگی دانشگاهی و غیرحوزوی بود که او را بیش از دیگران با مقتضیات زمان آشنا کرد وی برای پاسخ به نیازهای فکری نسل جدید از درون متون اسلامی بدون کمترین انحرافی مدد جست و نام خود را در سپهر اندیشهٔ اسلامی ماندگار کرد. کتاب حاضر کوشیده تا در پژوهشی جامع ابتدا به شرحی مختصر از زندگی‌نامه و سپس به تبیین و روشن کردن مشی سیاسی شهید مطهری و نحوه‌ٔ مواجههٔ ایشان با جریان‌های فکری و چالش‌های فرهنگی مقابل نظام اسلامی بپردازد.

خواندن کتاب رفتار سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و نیز دوستداران زندگی‌نامه‌ها و خاطرات از خواندن این کتاب سود خواهند برد.

بخشی از کتاب رفتار سیاسی شهید مطهری و انقلاب اسلامی

«دوران کودکی تا شروع طلبگی

مطهری از کودکی آرام، متفکر و تا حدی منزوی بود. مانند بچه‌های دیگر علاقه‌ای به بازی نداشت و معمولاً در گوشهٔ اتاق می‌نشست یا نماز می‌خواند و یا مطالعه می‌کرد. مادر استاد در یکی از خاطرات خویش می‌گوید:

«روزی دیدم ارخالق (کت) من روی جالباسی نیست. یک وقت دیدم مرتضی به اتاق مهمانی رفته ارخالق را مثل عبای پدرش روی دوش انداخته و نماز می‌خواند. یکبار هم هنوز صبح نشده بیدار شدم دیدم مرتضی در جایش نیست. نگران شدم، قدری گشتم او را ندیدم. مشاهده کردم عم جزء روی طاقچه نیست. رفتم دم مکتب‌خانه دیدم آنجا چمباتمه زده که مکتب‌خانه باز شود. همانجا خوابش برده است.» 

در پنج‌سالگی علاقهٔ وی به کتاب بارز بود. با اینکه سنش اقتضا نمی‌کرد، او را به مکتب فرستادند. استاد در سن ده‌سالگی تحصیلات قدیمه را شروع کرد و تا سیزده‌سالگی در فریمان نزد پدر، مقدمات را آموخت. 

عزیمت به مشهد 

مطهری با علاقهٔ وافری که به تحصیل داشت در سال ۱۳۱۲ در سن سیزده‌سالگی به مشهد عزیمت کرد. در آن زمان شهر مشهد و حوزهٔ قدیمی و پرمایهٔ آن از لحاظ مدرسان متبحر در رشته‌های ادبی و فقهی و فلسفی و سایر علوم بسیار غنی بود. مرتضی در مدرسهٔ ابدال‌خان مشهد مشغول آموختن ادبیات عرب و مقدمات منطق شد. وی مقدمات ادبیات عرب، فقه، اصول و منطق را تنها بدین علت می‌آموخت که بتواند او را آمادهٔ بررسی سخن فیلسوفان بزرگ نماید. از همان دوران، فیلسوفان و عارفان و متکلمان تنها به این دلیل که آن‌ها را قهرمانان صحنهٔ این اندیشه‌ها می‌دانست در نظرش بزرگ می‌نمودند. او خود دربارهٔ آن روزها می‌گوید: «در میان آن همه علما و فضلا در مدرسان حوزهٔ علمیهٔ مشهد، فردی که بیش از همه در نظرم بزرگ جلوه می‌نمود مرحوم آقای میرزامهدی شهیدی رضوی مدرس فلسفهٔ الهی در آن حوزه بود. اما هنوز دو سال از مدت اقامت مرتضی در مشهد نگذشته بود که حوادثی وی را مجبور به ترک این شهر مقدس کرد. در آن دوره سیاست ضدمذهبی و الحادگونهٔ رضاخان با تمام قدرت حوزه را می‌کوبید. ازاین‌رو مدارس علمیهٔ مشهد به تعطیلی کشیده شد. از طرفی در سال ۱۳۱۴ هنگامی‌که مرتضی و برادرش مشغول تحصیل بودند به آن‌ها خبر دادند که منزلشان را به خاطر قرار گرفتن در طرح خیابان‌کشی خراب کرده‌اند و اسباب و اثاثیهٔ آن‌ها را بیرون ریخته‌اند. به‌همین‌خاطر دو برادر دیگر قادر به ادامهٔ تحصیل نبودند و مجبور به ترک مشهد شدند.»