کتاب بحث برنر

کتاب بحث برنر نوشتهٔ تی. اچ. آستون و سی. اچ. تی. فیلپین و ترجمهٔ حسن مرتضوی است. نشر ثالث این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی توضیح ساختار طبقاتی زراعی و توسعهٔ اقتصادی در اروپای پیشاصنعتی.

درباره کتاب بحث برنر

کتاب بحث برنر نوشتهٔ تی. اچ. آستون و سی. اچ. تی. فیلپین و از مجموعهٔ «علوم اجتماعی و فلسفه» است. نویسندگان این اثر را در ۱۰ بخش نگاشته‌اند. این کتاب دربردارندهٔ مجموعه مقالاتی است که در سال ۱۹۷۶ با مقالهٔ «رابرت برنر» با عنوان «ساختار طبقاتی زراعی و توسعهٔ اقتصادی اروپای پیشاسرمایه‌داری» در مجلهٔ «گذشته و حال» آغاز شد و پاسخ‌های متعددی نیز به آن در همان مجله داده شد. درنهایت، خود برنر در ۱۹۸۲ مقالهٔ مفصلی در پاسخ به همهٔ بحث‌ها در این مجله با عنوان «ریشه‌های زراعی سرمایه‌داری اروپایی» ارائه کرد. همچنین، تمامی این بحث‌ها در یک مجلد در سال ۱۹۸۳ منتشر شد. پاسخ به مقالهٔ برنر مدت‌ها ادامه داشت و در مجلات دیگری نیز انتشار یافت. نویسندگان کتاب حاضر به شرح و توضیح مباحثی که برنر در مقالات خود مطرح کرد، پرداخته‌اند.

خواندن کتاب بحث برنر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ جهان و دانشجویان جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره حسن مرتضوی

حسن مرتضوی زادهٔ ۱۳۴۰ و مترجم ایرانی در حوزه‌های فلسفه و اقتصاد است. از جمله مهم‌ترین ترجمه‌های مرتضوی می‌توان به ترجمهٔ جلد اول، دوم و سوم «سرمایه: نقدی بر اقتصاد سیاسی» و «دست‌نوشته‌های اقتصادی-فلسفی ۱۸۴۴» و «گروندریسه: مبانی نقد اقتصاد سیاسی» از کارل مارکس، بخش منطق از «دایرةالمعارف علوم» هگل و آثاری از «پری اندرسون»، «آنتونیو گرامشی» و «رزا لوگزامبورگ» اشاره کرد. حسن مرتضوی را می‌توان مهم‌ترین مترجم آثار کارل مارکس به زبان فارسی دانست و از سویی او آثار کلاسیک اصلی اندیشه‌وران چپ را هم ترجمه کرده که از این جهت مترجمی پرکار در این عرصه به حساب می‌آید.

بخشی از کتاب بحث برنر

«بنابراین، تعیین تأثیرِ فشار جمعیت بر زمین __ یعنی این‌که چه کسانی از تقاضای رو به رشد برای زمین و افزایش قیمت‌های زمین و بهرهٔ مالکانه نفع یا زیان می‌کردند __ تابع تعیین پیشینِ خصلت کیفی مناسبات طبقاتی ارباب/دهقان بود. به این ترتیب، در سدهٔ سیزدهم در منطقهٔ پاریس، روند افزایش مالیات زمین از دهقانان مستقیماً با روندی مخالف یعنی آزادکردن دهقانان عقیم گذاشته شد. نکته، در این‌جا مانند انگلستان، این بود که دهقانان هنگامی که آزاد می‌شدند، فقط بهرهٔ مالکانهٔ مرسوم ثابت را می‌پرداختند؛ آن‌ها را نمی‌توانستند مجبور کنند تا بهرهٔ مالکانهٔ اضافی و خودسرانه بپردازند. علاوه بر این، جالب توجه است که این روند به سمت محدودکردن بهرهٔ مالکانه و تثبیت اجاره‌داری آزاد در منطقهٔ پاریس در مناطق به شدت پرجمعیت در سراسر فرانسه رخ داد. به این ترتیب، همین فشار صعودی جمعیت می‌تواند به تغییراتی در توزیع درآمد مطلوب ارباب‌ها یا دهقانان بینجامد و انجامید (پیامدهای متضاد)، تغییراتی که به مناسبات مالکیت اجتماعی و توازن نیروهای طبقاتی وابسته بود.

کاهش جمعیتی در سراسر اروپا که در نقاط مختلف در سدهٔ چهاردهم آغاز شد، مسائل مشابهی را مطرح ساخت. در درازمدت، روندهای مشابه کاهش بهرهٔ مالکانه و افزایش آزادی دهقانان در این دوره در انگلستان، یقیناً در سدهٔ پانزدهم، غالب شد. اما برعکس، اواخر سدهٔ چهاردهم و سدهٔ پانزدهم همچنین شاهد تشدید کنترل‌های ارباب‌ها بر دهقانان در کاتالونیا بود؛ همچنین این مورد، دست‌کم به طور موقت، در بخش‌هایی از فرانسه (بوردله، مرکز) صادق بود. هرچند درست است که در این مناطق و در بخش اعظم اروپای غربی، سرف‌داری در اوایل سدهٔ شانزدهم از بین رفته بود. از سوی دیگر، در اروپای شرقی، به طور خاص پومرانیا، براندنبورگ، پروس شرقی و لهستان، کاهش جمعیت از اواخر سدهٔ پانزدهم به بعد با حرکت نهایتاً موفقیت‌آمیز به تحمیل کنترل‌های فرااقتصادی ملازم بود، یعنی سرف‌داری در منطقه‌ای که تا آن زمان یکی از آزادترین جمعیت‌های دهقانی را تشکیل می‌داد. تا ۱۵۰۰ همین روندها در سراسر اروپا راه درازی را برای تثبیت یکی از بزرگ‌ترین تقسیم‌ها در تاریخ اروپا طی کرده بود، یعنی ظهور یک جمعیت دهقانی تقریباً یکسره آزاد در اروپای غربی و تنزل دهقانان به جایگاهی غیرآزاد در اروپای شرقی.»