کتاب جمهوری متحد تانزانیا

کتاب جمهوری متحد تانزانیا نوشته احمد علامه فلسفی است که به معرفی ویژگی‌های طبیعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و جاذبه‌های گردشگری کشور تانزانیا می‌پردازد و روابط ایران با این کشور را بررسی می‌کند.

 درباره جمهوری متحد تانزانیا

جمهوری متحد تانزانیا، کشوری است با ۵۵ میلیون نفر جمعیت در شرق آفریقا که از شمال با کنیا و اوگاندا، از غرب با رواندا، بوروندی و جمهوری دمکراتیک کنگو و از جنوب با زامبیا، مالاوی و موزامبیک همسایه‌ است و از شرق به اقیانوس هند محدود می‌شود. تانزانیا در قسمت شرقی قاره آفریقا واقع شده‌است و با کشورهای کنیا، روآندا، بوروندی، زامبیا، مالاوی و موزامبیک همسایه‌ است. همچنین در شرق تانزانیا در دریاچه تانگانیکا با کنگو، و در شمال در دریاچه ویکتوریا با اوگاندا مرز آبی دارد.

تانزانیا با ۹۴۷٬۳۰۳ کیلومتر مربع مساحت سیزدهمین کشور بزرگ در آفریقا و سی‌ویکمین کشور بزرگتر در جهان است. مساحت آن از مصر بزرگ‌تر و نیجریه کوچک‌تر است.

در سال ۱۹۹۶ پایتخت رسمی تانزانیا از شهر ساحلی و بزرگ دارالسلام به شهر دودوما منتقل شد. با این حال دارالسلام هنوز پایتخت تجاری و مقر بسیاری از نهادهای حکومتی کشور است و بندری مهم برای تانزانیا و همسایگان محصور در خشکی اوست. از شهرهای مهم دیگر آن می‌توان به آروشا، امبیا، موانزا، موروگور و زنگبار اشاره کرد.

نام تانزانیا واژه‌ای مرکب از تانگانیکا و زنگبار است. این دو کشور در سال ۱۹۶۴ یا یکدیگر متحد شده و جمهوری تانزانیا را تشکیل دادند.

 خواندن کتاب جمهوری متحد تانزانیا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان به کشورشناسی مخاطبان این کتاب‌اند.

 بخشی از کتاب جمهوری متحد تانزانیا

بازرگانان عرب و ایرانی نخستین‌بار در سال ۷۰۰ میلادی در این منطقه به فعالیت تجارت و امور عمرانی می‌پرداختند.

در قرن دهم میلادی گروهی از ایرانیان از شیراز وارد جزیره زنگبار شدند که با سکونت خود تأثیر عمیقی بر تاریخ و فرهنگ زنگبار گذاشتند.

پرتغالی‌های استعمارگر در ۱۵۰۰ میلادی به مناطق ساحلی این ناحیه رسیدند و تا قرن ۱۷ کنترل منطقه تانزانیای کنونی را در دست داشتند. پس از آن سلطان عمان بر این منطقه مسلط شد.

در سال ۱۵۰۳ زنگبار به خراج‌گزار پرتغال استثمارگر تبدیل شد و از مناطق عمده بازرگانی منطقه تبدیل شد.

جزیره زنگبار واقع در ساحل شرقی قاره آفریقا بین سال‌های ۱۵۰۳ و ۱۶۹۸ میلادی مستعمره پرتغال بود، سپس اعرابی که از سلطان‌نشین عمان آمده بودند زنگبار را تصرف کرده و حکومت را در دست گرفتند.

در سال ۱۶۹۷ م اعراب عمانی پرتغالی‌ها را از این جزیره بیرون کردند. در سال ۱۶۹۸ زنگبار تحت تسلط عمان و اعراب قرار گرفت.

در ۱۸۴۰ پایتخت سلاطین عمانی از مسقط به زنگبار منتقل شد. حاکمیت اعراب عمانی از اواخر قرن نوزدهم با ورود انگلیس و آلمان جنبه تشریفاتی پیدا کرد و پس از جنگ جهانی اول زنگبار، تحت سلطه بریتانیای استثمارگر درآمد.

زنگبار در سال ۱۸۶۱ از عمان اعلام استقلال کرد. تا سال ۱۸۷۳ که تجارت برده منسوخ شد، برده‌ها را برای کار در مزارع می‌بردند.»

مناطقی که اکنون روآندا و بوروندی نامیده می‌شوند به انضمام تانگانیکا (تانزانیای فعلی) در سال ۱۸۸۵ به مستعمرات شرق آفریقای آلمان بدل شدند. بعد از جنگ جهانی اول قیمومیت منطقه از طرف جامعه ملل به بریتانیا واگذار شد.

در سال ۱۸۹۰ میلادی در پی یک توافق میان بریتانیا و فرانسه سلطان‌نشین زنگبار مستعمره بریتانیا شد و لذا بریتانیا در همین سال سلطه کامل خود را بر زنگبار تحمیل کرد.

بریتانیا علیه ملت زنگبار و سلطان‌نشین آن در ۲۷ اوت ۱۸۹۶ جنگی را به راه انداخت. این جنگ تنها به مدت ۳۸ دقیقه طول کشید که آن را به‌عنوان رکورددار کوتاه‌ترین جنگ بین دو کشور ثبت نمود. دلیل اصلی جنگ مرگ سلطان طرف‌دار انگلیس حمد بن ثوینی البوسعید و جانشینی وی توسط خالد بن برغش البوسعید بود. در پی این نبرد ۵۰۰ مدافع از مردم زنگبار کشته شدند و خالد بن برغش البوسعید به سفارت آلمان پناه برد و از آنجا به آفریقای جنوب غربی فرار کرد و همان جا پناهنده شد.

تانگانیکا در ۹ دسامبر ۱۹۶۱ از بریتانیا اعلام استقلال کرد. زنگبار نیز در ۱۰ دسامبر ۱۹۶۱ از بریتانیا مستقل شد.

در دسامبر سال ۱۹۶۳ میلادی زنگبار اعلام استقلال کرد و به یک سلطان‌نشین مستقل تبدیل شد. در ۱۹۶۳ انگلستان استقلال این جزیره را به رسمیت شناخت ولی از واگذاری حکومت به سیاهان خودداری کرد و مجدداً اعراب حاکمیت این جزیره را در دست گرفتند. این امر ناخشنودی سیاهان را در پی داشت آنان با کودتای ۱۹۶۴ حکومت را در دست گرفتند. مردم زنگبار از این کودتا به انقلاب ۱۹۶۴ یاد می‌کنند

سناریوی فتنه، طراحی تفرقه‌افکنی و اجرای این شورش و بلوا که منجر به کشتار ۱۷ هزار نفر شد توسط بریتانیای استثمارگر انجام گرفت و هزاران مسلمان عرب و هندی در خلال این جریان قتل‌عام شدند که از قتل‌عام وحشتناک مسلمانان در زنگبار بشمار می‌رود. طول عمر سلطان‌نشین زنگبار کوتاه و کمتر از یک ماه بود و روز بعدازاین شورش خونین، سلطان زنگبار به تانگانیکا فرار کرد و از آنجا به بریتانیا رفت و همان جا پناهنده شد. زنگبار (Zanzibar)، از جزایر مهم تانزانیا و پایتخت منطقه نیمه خودمختار این سرزمین است که در ۱۹۶۳ با تانگانیکا متحد شد و جمهوری فدرال تانزانیا تأسیس شد. ۹۸ درصد جمعیت این جزیره را مسلمانان تشکیل می‌دهند. پیشینه تشیع به این جزیره به قرن دهم میلادی و مهاجرت شیرازی‌ها از ایران برمی‌گردد، علاوه بر شیعیان بومی، گروهی از شیعیان خوجه اثناعشری، نیز در زنگبار زندگی می‌کنند.

۵۰ سال پیش در روز ۱۲ ژانویه سال ۱۹۶۴ میلادی در پی یک شورش خونین مردمی سیاه‌پوستان سلطان‌نشین فئودال زنگبار به حکومت جمهوری تبدیل شد. دو ملت تانگانیکا و زنگبار در ۲۶ آوریل ۱۹۶۴ با یکدیگر ادغام شده و «جمهوری متحد تانگانیکا و زنگبار» را تشکیل دادند، شش ماه بعد نام این جمهوری به تانزانیا تغییر یافت.

مردم تانزانیا پنجاهمین سالگرد تأسیس این کشور آفریقایی را جشن گرفتند. روز ۲۶ آوریل ۱۹۶۴، اندکی پس از استقلال از بریتانیا، دو کشور تانگانیکا و زنگبار - واقع در منطقه «دریاچه‌های بزرگ» در جنوب شرقی قاره آفریقا - به یکدیگر پیوستند و کشور واحدی را تشکیل دادند، و در همان سال، از ادغام نام دو کشور، نام جدیدی برای کشور برگزیدند.

شیخ عبید کرومه رهبر حزب آفروشیرازی رئیس‌جمهور این رژیم جمهوری شد و مقامات حزب دولت انقلابی زنگبار را تشکیل دادند. چند ماه بعدازاین واقعه ژولیوس نایرره رئیس‌جمهور تانگانیکا با عبید کرومه رئیس‌جمهور زنگبار توافق کردند یک فدراسیون سیاسی تشکیل دهند.

در ماه آوریل ۱۹۶۴ میلادی دو کشور برای تشکیل جمهوری متحد تانگانیکا و زنگبار پیمان اتحاد را امضا کردند و این جمهوری چند ماه بعد تانزانیا نام گرفت. به‌رغم این اتحاد عبید کرومه، زنگبار را از بقیه تانزانیا دور نگه‌داشته بود و به طور مستقل حکومت رعب و وحشت را در زنگبار حکم‌فرما کرده بود. هزاران عرب و هندی که از قرن‌ها پیش در این جزیره اقامت داشتند اموالشان توسط رژیم کرومه مصادره شد و آنها ناگزیر به ترک زنگبار شدند.

عبید کرومه، یک رژیم مارکسیست - لنینیستی را برقرار کرد تا به این استبداد وحشیانه مشروعیت ببخشد. او در دوران حکومتش اعراب، هندی‌ها و دیگر اقوام غیر سیاه‌پوست که هنوز در زنگبار سکونت داشتند را لحظه‌ای آسوده نگذاشت و با دستورات غیرانسانی و تبعیض‌آمیز زندگی را برای آنها به کابوس تبدیل کرده بود. کرومه حتی آنها را ناگزیر کرده بود تا به‌اجبار دختران نوجوانشان را به ازدواج سیاه‌پوستان سالمند درآورند. سرانجام در روز ۷ آوریل سال ۱۹۷۲ میلادی عبید کرومه دیکتاتور، در یک سوءقصد کشته شد و اقلیت‌های قومی زنگبار تااندازه‌ای از فشار حکومت سیاه‌پوستان رها شدند.

ارتباطات رسمی میان جمهوری اسلامی ایران و تانزانیا در اوایل جنگ تحمیلی به دنبال محکومیت حملات رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران از سوی دولت تانزانیا گسترش یافت و وجود خطوط منظم حمل بار توسط ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران میان بنادر شرق آفریقا و بندرعباس امکان توسعه روابط اقتصادی فی‌مابین را فراهم نمود.