کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران

کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران نوشته سیده زهرا اجاق است. کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران پژوهشی جامع در زمینه ارتباط علم و تجربه در ایران است.

درباره کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران

علم یکی از عناصر اصلی جامعهٔ معاصر ایران است. زندگی ما به شیوه‌های مختلفی از علم تأثیر می‌پذیرد. اشتیاق والدین برای تربیت فرزندانی دانا ازطریق ثبت‌نام آن‌ها در انواع دوره‌ها تا انواع محتواهای رسانه‌ای که مصرف می‌کنند، تا سبک زندگی‌های گوناگونی که انتخاب می‌کنند، تا موادی که برای تهیهٔ غذای سفره انتخاب می‌کنند همگی نمونه‌هایی از عجین‌شدن علم با زندگی ایرانی‌ها هستند.

خیلی از مردم علم را دوست دارند، اما از حقیقت علم آگاه نیستند و نمی‌دانند چط.ر به منبع علمی دقیق دست پیدا کنند. مثلاً، تصاویر زیبایی از آسمان و تولد و مرگ ستارگان می‌بینند، ولی هیچوقت اطلاعات دقیقی از اصل این مطالعات و تصویرسازی‌ها ندارند. اما مهم است که مردم از همهٔ جنبه‌های علم آگاه شوند و دربارهٔ اثرهای مثبت و منفی علم بر زندگی خود و نوادگانشان اطلاع پیدا کنند. بسیار مهم است که بدانند معرفت سنتی و دانش ضمنی آن‌ها نباید به حاشیه رود و بهتر است که با دانش علمی تعامل داشته باشد. این قبیل آگاهی و کنشگری می‌تواند موجب تغییر دیدگاه انسان‌ها از خودشان، محیط‌زیستشان و کشور و جهان شود و به غنای زندگی آن‌ها منجر شود. 

اما برای اینکه این تحولات به وقوع پیوندد باید میان جامعه و حوزهٔ علم ارتباط برقرار شود و به علت دشواری زبان علم لازم است میانجی‌ها یا ارتباط‌گرانی این رابطه را راحت و ممکن کنند. برای این منظور آن‌ها باید متون علمی عمومی تولید کنند و بتوانند ارتباط خوب و مناسبی با مخاطبانشان برقرار کنند. ازاین‌رو باید چگونگی تولید متون علمی عمومی را بدانند. این کتاب قصد دارد با استفاده از رویکردها و مباحث نظریِ حوزهٔ ارتباطات عمومیِ علم معیارهایی برای تولید محتوای علمی عمومی با اهداف مختلف ارائه دهد تا علاوه‌بر دانشجویان و دانشگاهیان، در حوزهٔ عمل ارتباط‌گری علم نیز کاربرد داشته باشد. 

کتابِ تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران چکیدهٔ سه پژوهشی است که نویسنده با روش‌های مطالعهٔ مروری _ تاریخی، تحلیل محتوا و تحلیل چارچوب انجام داده است و داده‌ها را با فنون اسنادی، مصاحبه با روزنامه‌نگاران علم و متون روزنامه‌نگاری به‌دست آورده‌. اما تلاش او این بوده است که این سه پژوهش را به‌خوبی به هم پیوند بزند تا علاوه‌بر فراهم‌ساختن بستری نظری دربارهٔ ارتباطات عمومی علم با اتکا به نظریه‌های مطرح این عرصه، نمونه‌ها و مثال‌هایش بر تجارب ایرانی مبتنی باشد. ازاین‌رو معیارهایی که در پایان کتاب برای شیوه‌ها یا اهداف مختلف تولید محتوای علمی عمومی برشمرده‌ است برای جامعهٔ ایرانی نوشته شده‌ است.

خواندن کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام مروجان علم و علاقه‌مندان به علم پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تاملی بر ارتباطات علم و تجربه ایران 

 رویکرد ترویج علم

علم نقش مهم و اساسی در گسترش هرچه بیشتر مدرنیته داشته و این نقش نه‌تنها به رشد فناوری مربوط بوده است، بلکه به حوزه‌های قانونگذاری، سیاست‌گذاری و اخلاقیات هم مربوط شده است. می‌توان گفت مدرنیته با استفاده از قدرت علم دیدگاه‌ها و چشم‌انداز انسان‌ها را به زمان تغییر داد. در دیدگاه مدرنِ اولیه، گذشته به سنت تعلق داشت و گفت‌وگو با آن لازم دانسته نمی‌شد. حال، زمانی برای تجربه و آزمون و پیشرفت بود و آینده باید بهتر از حال باشد. شاید عمده‌ترین تغییرِ نگرشی در دورهٔ مدرن به درکِ زمانِ آینده مربوط باشد. آینده‌ای که همواره ناپیدا و نامعلوم دانسته می‌شد و فردایی که معلوم نبود بیاید یا نه حالا برای انسان‌های عصر مدرن عادی و حتمی تلقی می‌شد. بله، مدرنیتهْ نگرش و انتظارات افراد را به آینده تغییر داد و آن‌ها آینده را قابل طرح‌ریزی، کنترل و مدیریت دانستند. این وضع، پیوند عمیقی بین علم و سیاست به‌وجود آورد، به‌طوری‌که: 

«در اوایل قرن بیستم در بریتانیا و ایالات متحده، احزاب سیاسی به مدیریت علمی جامعه و استفاده از علم برای حل مشکلات جامعه تأکید می‌کردند»(بروکس، ۲۰۰۶، ص ۵۶).