کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام

کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام اثری از غفور محمدزاده است که در انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این اثر پژوهشی جامع درباب موسیقی تربت جام، موسیقی ایرانی کلام محور و آوازی و همچنین موسیقی مذهبی این منطقه است. 

درباره کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام

کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام اثری از غفور محمدزاده است که در هشت بخش و هجده فصل تنظیم و تدوین شده است. در این اثر ابتدا درباره موسیقی سازی منطقه تربت جام می‌پردازیم و در ادامه بحث به سراغ موسیقی کلام محور و موسیقی آوازی می‌رویم. این بخش معرفی شاخه‌های آوازخوانی مختلف منطقه را دربر دارد. برخی از آن‌ها را به نام‌های منقبت خوانی، موسیقی سفر، مثنوی خوانی، مناجات خوانی، سحرخوانی، صلوات خوانی، بحر طویل، فصل خوانی، غریبی خوانی، فضیلت خوانی، نعت خوانی، منظومه خوانی، معراج نامه خوانی و شاهد خوانی می‌شناسیم. همچنین برخی آیین‌های دیگر نیز در این فصل معرفی شده‌اند که عموما درونمایه و محتوای مذهبی دارند. علاوه بر این، غفور محمدزاده، یک فصل از کتاب را به امام حسین (ع) و واقعه کربلا اختصاص داده است.

بخش دیگر کتاب، توضیحاتی درباره موسیقی آموزشی منطقه تربت جام دارد. جالب است بدانید که در این منطقه سبکی از موسیقی به نام موسیقی مکتب‌خانه‌ای رواج دارد. این سبک و همچنین سبک حماسی را می‌توان خاص موسیقی منطقه خراسان دانست. 

کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام را به تمام علاقه‌مندان به مطالعات پژوهشی در حوزه موسیقی و  و همچنین محققان در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام

به انواع موسيقی محلی سازی و آوازی مناطق مختلف کشورمان که هريک مبتنی بر ده‌ها مقام مستقل و وابسته است ـ موسيقی مقامی اطلاق می‌گردد. اين موسيقی ساده، روان، صميمی، خودجوش، مردمی، و بی‌پيرايه بوده و به آسانی با مخاطبين خود ارتباط برقرار می‌کند.

در موسيقی مقامی هر يک از مقام‌ها نامی معين و مشخص داشته که وجه تسميه آن کاملا با شأن پيدايش و به وجود آمدن مقام مربوطه هماهنگ و مناسب است. از بارزترين ويژگی‌های موسيقی مقامی، به ويژه نوع آوازی آن، وابستگی تام و تمام به شعر می‌باشد. اين وابستگی گاه به حدی است که تمايز مقامی از مقام ديگر را موجب گرديده و در واقع، بايد گفت تشخيص و تميز مقامات آوازی بدون لحاظ کردن اشعار آن‌ها کاری دشوار و گاهی غيرممکن است.

فوزيه مجد مقام را اينگونه معرفی می‌کند:

مقام يا مقوم درلفظ محلی به معنای آهنگ يا واحد ساختمانی موسيقی با اسم، زيربنا، و شکل مستقل به کار آمده است. 

درباره تعريف مقام به عنوان آهنگ بايد به نظر محمدرضا درويشی نيز توجه کرد. ايشان بر آناند که عنوان «مقام» درموسيقی تربت جام بسيار رايج است و، در واقع، به جای عنوان «آهنگ» به کار می‌رود. عنوان آهنگ در اين نوع موسيقی بسيار کم و عنوان «ترانه» اصلا به کار نمی‌رود.