نظرات کاربران درباره کتاب آموزش کارآمدی والدین

💠خلاصه‌ی کتاب آموزش کارآمدی والدین، تالیف توماس گوردون (قسمت اول): 🔸خیلی سخته ولی سعی کن آدما رو همونطور که هستن، بپذیری. 🔸هم والدِ برنده بودن آسیب داره، هم بازنده بودن. همیشه یادت باشه که چالش‌ها و تعارض‌ها با فرزندانت رو، به روش برنده - برنده حل کنی. 🔸سعی کن حتی‌الامکان پذیرنده‌ی رفتارهای فرزندانت باشی، اگرم به هر دلیل نتونستی، مشکلی نیست. تو انسان هستی، خدا نیستی. قرار هم نیست پذیرنده‌ی همه‌ی رفتاراشون باشی یا پذیرنده‌ی رفتار همه‌ی فرزندانت به یه شکل. 🔸احساس پدر و مادر نسبت به رفتار فرزندان(پذیرش یا عدم پذیرش)، از موقعیتی تا موقعیت دیگه، از کودکی تا کودک دیگه و از روزی تا روز دیگه تفاوت می‌کنه. و این کاملا طبیعیه چون ما انسان هستیم. خدا یا ربات نیستیم. 🔸سعی کن نظر و احساس واقعیتو با بچه‌ها در میون بذاری. تظاهر نکن. دو رو نباش. به خاطر این که یه والد خوب و پذیرا جلوه کنی، خودسانسوری نکن و نظر واقعیتو پنهان نکن. هر قدر هم سعی کنی نظر واقعیتو پنهان کنی، بچه‌ها متوجه میشن. 🔸توی روابطت با بچه‌ها، سعی کن همیشه حواست به اصل «مالکیت مساله» باشه. اگه فرزندت مالک مساله‌ست، باید اجازه بدی خودش شخصا مساله‌ش رو حل کنه. اینجور وقتا وظیفه‌ی تو فقط «گوش دادن فعاله». مقابل وسوسه‌ی شدید دادن راه‌حل مقاومت کن. 🔸یادت باشه هر زمان خودت مالک مساله بودی، از روش‌های مقابله‌ای(به ویژه جملات با فاعل من) استفاده کنی. 🔸اگه می‌خوای بدونی چرا فرزندان با پدر و مادرشون حرف نمی‌زنن، حرف دلشونو به اونا نمیگن، باهاشون راحت نیستن، ازشون فاصله می‌گیرن، باهاشون صمیمی نیستن، دلیلش اینه که اون والدین«پذیرا» نیستن. زمانی که فرزند مالک مساله میشه(دچار یه مشکلی میشه)، به جای گوش دادن فعال، از موانع ارتباطی(نصیحت کردن، درس دادن، راه حل دادن، قوت قلب دادن، سرزنش کردن و .....) استفاده می‌کنن و همین مساله باعث میشه از قلب والدین اخراج بشن. 🔸«پذیرفتن» مثل یه خاک حاصلخیزه که دونه رو به گلی زیبا تبدیل می‌کنه. فکر نکن اگه فرزندت رو بپذیری، باعث رکود و توقفش شدی. برعکس، با پذیرفتن، زمینه‌ی رشد و پیشرفتش رو فراهم کردی. 🔸پذیرش، دهان و قلب بچه‌ها رو باز می‌کنه، باعث میشه بچه‌ها به راحتی راجع به نیازها، احساسات، نگرانی‌ها، دغدغه‌ها و خواسته‌هاشون حرف بزنن. احساس عشق و مهر کنن، شروع به یادگیری کنن، مستقل بشن و از وابستگی خارج بشن. 🔸عدم پذیرش، اغلب باعث میشه که فرزندان، زبان به صحبت باز نکنن، حالت تدافعی بگیرن، ناراحت بشن و نتونن به راحتی به خودشون نگاه کنن. 🔸پذیرا بودن در قبال فرزند، یه مساله‌ست و کاری کردن برای احساس شدن این موضوع، یه نکته‌ی دیگه. مادام که فرزند شما پذیرا بودن شما رو احساس و لمس نکنه، هر اندازه که پذیرا باشید، تاثیری روی اون نمی‌ذاره. والد باید یاد بگیره که چطور پذیرنده‌بودنش رو «نشون بده» تا فرزندش بتونه اون را احساس کنه. فقط با نشون دادن پذیرندگیه که می‌تونی توی قلب فرزندت نفوذ کنی. 🔸وقتی فرزندت دچار یه مساله‌ست(به مشکلی برخورده) و تو به عنوان والد، از موانع ارتباطی استفاده می‌کنی(داوری کردن، نصیحت کردن، راه‌حل نشان دادن، دلداری دادن و ....)، در واقع داری به زبون‌بی‌زبونی «پذیرنده نبودن» خودتو فریاد می‌زنی. 🔸نشون دادن پذیرش دو نوعه: منفعل و فعال. منفعل: دخالت نکردن، سکوت کردن و اقدام نکردن. فعال: تشویق به صحبت کردن، سعی‌ در‌ شناختن‌ بیشتر، تلاش برای فهمیدن و درک کردن.(گوش دادن فعال) 🌀 موانع دوازده‌گانه‌ی ارتباطی در خصوص مسائل فرزندان: ۱-دستور دادن، هدایت کردن، فرمان دادن: 🔸با خواهرت اینطور حرف نزن. 🔸این‌قدر غرغر نکن. 🔸همین الان این حرف‌ها را تمام کن. ۲-اخطار کردن، تهدید کردن: 🔸اگر این کار را بکنی، ماه آینده از پول توجیبی محروم خواهی شد. 🔸اگر یک بار دیگر این حرف را بزنی، گوشی‌ات را از تو می‌گیرم. ۳-نصیحت کردن، موعظه کردن: 🔸نباید در مورد دوست خود اینطور حرف بزنی. 🔸سعی کن هیچگاه صدای خود را بالا نبری. ۴-توصیه‌کردن، راه‌حل‌نشان‌دادن، پیشنهاد دادن: 🔸برای تصمیم‌گیری عجله نکن. 🔸کمی استراحت کن بعد به درس‌خواندن ادامه بده. ۵-سخنرانی کردن، درس‌دادن، دلیل‌منطقی‌آوردن: 🔸از طریق درس‌خواندن، آینده‌ی بهتری برای خودت رقم می‌زنی. 🔸اگر شب زودتر بخوابی، روز بعد، انرژی بیشتری خواهی داشت. ۶-داوری‌کردن، انتقاد‌کردن، مخالفت‌کردن، سرزنش‌نمودن: 🔸حرفت بچه‌گانه است. 🔸کاملا اشتباه می‌کنی ۷-تحسین‌کردن، موافقت‌کردن، ارزیابی‌کردن یا داوری مثبت: 🔸فکر می‌کنم حق با توست. 🔸با نظر تو کاملا موافقم. ۸-ناسزاگویی، مسخره‌کردن، شرمنده‌کردن: 🔸بسیار خوب نی‌نی‌کوچولو! 🔸چقدر لوس تشریف داری! ۹-تفسیر‌کردن، تحلیل‌کردن، تشخیص‌دادن: 🔸دلیل این رفتارت این است که..... 🔸می‌دانم این حرف را چه کسی توی دهانت گذاشته! ۱۰-قوت‌قلب‌دادن، همدردی‌کردن، مشورت‌دادن، حمایت‌کردن: 🔸نگران نباش. این یک احساس گذراست. 🔸این چیزها اقتضای سن توست. جای نگرانی نیست. ۱۱-سوال‌کردن، وارسی‌کردن(کسب اطلاعات بیشتر برای حل مساله): 🔸چه کسی با تو در این باره صحبت کرده است؟ 🔸از چه زمانی این احساس را داری؟ ۱۲-پرت‌کردن‌ حواس، دور‌کردن، شوخی‌کردن، لطیفه‌گفتن: 🔸فراموشش کن بابا. بازی امروزت چطور بود؟ 🔸سخت نگیر. چون می‌گذرد غمی نیست. 🌀برای این که بدونیم واکنشای ما در قبال مسائل فرزندانمون، چه تاثیرای بدی روی فرزندانمون داره، قبل از هر چیز باید به این نکته توجه داشته باشیم که پاسخای ما اغلب بیش از یه معنا رو با خودش یدک می‌کشه: برای مثال اگه به فرزندی که گفته دوستش باهاش بازی نمی‌کنه بگیم: "با دوستت مهربون‌تر باش، اگر این کار رو بکنی اون تمایل پیدا می‌کنه که باهات بازی کنه." کودک علاوه بر پیام اصلی، ممکنه پیامای زیر رو هم از ما دریافت کنه: ▪من به تنهایی نمی‌تونم این مساله رو حل کنم. ▪این که دوستم با من بازی نمی‌کنه، تقصیر منه. ▪شما فکر می‌کنید که من به اندازه‌ی شما باهوش نیستم. هر دفعه که با فرزند خودتون صحبت می‌کنید، آجر دیگه‌ای برای تعریف رابطه‌ای که میان شما و اون هست بنا می‌‌کنید. هر صحبت شما به فرزندتون پیام می‌ده که شما درباره‌ی اون چطور فکر می‌کنید. 🌀این دوازده نوع واکنش، همونایی هستن که روان‌درمانگرای حرفه‌ای و مشاورا، موقع صحبت با بچه‌ها از اون‌ها استفاده نمی‌کنن. وقتی بچه‌ها مالک مساله هستن و با مسائل خودشون به سراغ ما میان، استفاده از این دوازده واکنش، باعث می‌شه فرزندانمون به تدریج یاد بگیرن که مسائلشون را با ما مطرح نکنن و کانالای ارتباطی خودشون رو به روی ما ببندن. 🔸وقتی فرزندت با یه مساله میاد سراغت، فقط و فقط تشویقش کن بیشتر حرف بزنه و فعالانه بهش گوش بده. در برابر وسوسه‌ی موانع ارتباطی، مقاومت کن. 🔸یکی از راهکارای دعوت به صحبت بیشتر، استفاده از عبارات ساده‌ی مشوقه: که‌این‌طور؟!.........جالبه.......واقعا؟.........جدی میگی؟...........شوخی می‌کنی؟!............... می‌شه از عبارات صریح‌تری هم استفاده کرد: بیشتر برام بگو...........بیا در این باره بیشتر صحبت کنیم...........همه‌ی ماجرا رو از اول تا آخر برام تعریف کن.......‌‌‌‌‌...خیلی جالب شد، بیشتر توضیح بده..... 🔸گوش دادن فعال یعنی: "تلاش برای درک دقیق و درست فکر و احساس طرف مقابل به کمک فرآیند صحیح از کدخارج‌کردن". پس یکی از مهم‌ترین اهداف گوش دادن فعال، اینه که منظور دقیق و درست طرف مقابل رو متوجه بشیم. چطور این کارو بکنیم؟ با روش ازکدخارج‌کردن. چطور از کد خارج کنیم؟ با سوالات فنی متعدد. 🔸گوش دادن پویا به فرزندان ما کمک می‌کنه تا از احساسات منفی نترسن. احساسات چیز بدی نیستن. وقتی والدین با گوش دادن پویا به فرزندانشون می‌گن که احساسات اون‌ها را می‌پذیرن، خود کودک هم پذیرای احساسات خودش میشه. 🔸پیش‌نیازهای گوش دادن فعال: ۱-گوش دادن فعال «وقت» می‌خواد. باید براش وقت بذاری. ۲-هدف از گوش دادن فعال، شناختن، درک کردن و کمک‌کردنه. ۳-احساسات گذرا هستن. همین که آزادانه بیان بشن عوض میشن. از احساسات نباید ترسید. ۴-فرزند شما با شما فرق داره. افکارش، دیدگاه‌هاش، احساساتش، با شما فرق داره. قرار نیست مثل شما باشه. سعی کن این قضیه رو با گوشت و پوست و استخونت درک کنی. پذیرا باش. گشوده باش. آماده‌ی شنیدن هر چیزی باش. 🔸وقتی خیلی جدی و صادقانه، گوش دادن فعال رو انجام میدی، گاهی وقتا همین گوش دادن فعال باعث میشه نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های خودت تغییر کنه. از این موضوع نترس و براش آماده باش. 🔸بر خلاف تصور، گوش دادن فعال خیلی سخته. مثل هر مهارت جدیدی نیازمند تمرین و تکراره. حالت اتوماتیک و خودکار ما، راه‌حل‌دادن، نصیحت‌کردن، قوت‌قلب دادن و استفاده از این‌جور موانع ارتباطیه. 🔸گوش دادن پویا یه روش برای تاثیرگذاری بر فرزندانه تا راه‌حل مسائل خودشون رو پیدا کنن اما به نظر می‌رسه که اغلب والدین می‌خوان مسئولیت مسائل فرزندانشون رو به عهده بگیرن. 🔸گوش دادن پویا به کودک کمک می‌کنه تا احساساتش رو ابراز کنه و سینه‌اش رو خالی کنه. گاهی هم به او کمک می‌کنه که موقعیتی رو که توان تغییرش رو نداره، راحت‌تر بپذیره و با اون کنار بیاد. 🔸وقتی از گوش دادن پویا استفاده می‌کنیم(بدون موانع ۱۲‌گانه‌ی ارتباطی)، در واقع این پیام رو برای فرزندان خود ارسال می‌کنیم که هر گاه مساله و مشکلی دارن کسی هست که بدون قضاوت به حرفای اونا گوش بده. 🔸یه موقعیت دیگه که حتما باید از گوش دادن پویا استفاده کرد زمانیه که بچه‌ها *پیام‌های رمزدار* مخابره می‌کنن. در نتیجه والدین متوجه نمی‌شن که توی ذهن اون‌ها چی می‌گذره. پیام‌های رمزدار گاهی به شکل سوالی مطرح می‌شه: ▪ آیا من یه روز ازدواج می‌کنم؟ ▪ مردن یعنی چه؟ ▪ آدم هیچ وقت نباید گریه کنه؟ 🔸اغلب اوقات پیامای رمزداری که بچه‌ها مخابره می‌کنن به خصوص وقتی حرفشون رو به شکل سوال مطرح می‌کنن، نشونه‌ی اینه که با مساله‌ی عمیق‌تری روبه‌رو هستن. گوش دادن پویا باعث می‌شه والدین به لایه‌های عمیق‌تری از افکار و احساسات و مسائل فرزندان دسترسی پیدا کنن. 🔸پاسخ مستقیم به اینجور سوالات باعث می‌شه فرصت پیش‌اومده برای نفوذ به لایه‌های عمیق‌تر شخصیت فرزندان و شناخت ابعاد ناشناخته‌تری از شخصیت اون‌ها، از دست بره. گاهی رمزگشایی از پیام‌های رمزدار به کمک گوش دادن پویا باعث می‌شه که والدین از مشکل اولیه عبور کنن و به مسائل واقعی و عمیق‌تر فرزند پی‌ببرن. 🔸اشتباهات رایج در استفاده از گوش دادن پویا: 🔹گوش دادن پویا برای یه نیت بد؛ مچ‌گیری و سلطه‌جویی بر فرزندان 🔹باز کردن در و بعد محکم بستن اون(با یه مانع ارتباطی) 🔹تکرار طوطی‌وار حرف فرزند 🔹گوش دادن مکانیکی و غیرهمدلانه 🔹گوش دادن پویا در زمان نامناسب 🔸گوش دادن پویا در رابطه با کودکان کم‌سن‌وسالی که قادر به برقراری ارتباط کلامی نیستن هم امکان‌پذیره. از طریق پیام‌های غیرکلامی و زبان بدن. توجه به پیام‌های غیرکلامی کودکان کم‌سن‌و‌سال، و ارائه‌ی بازخوردای مناسب، همون گوش دادن پویاست.