کتاب چرا می خوابیم؟

خواب خوب شبانه، پلی است از نومیدی به اُمیدواری

فروید باور داشت که رؤیاها از آرزوهای ناخودآگاهی که تحقق‌نیافته‌اند، ناشی می‌شوند.

هنگامی‌که نوزادان شیر حاوی الکل می‌نوشند، خواب‌شان چندپاره‌تر می‌شود، زمان بیشتری را در بیداری سپری می‌کنند و از سرکوب ۲۰ تا ۳۰ درصدی خواب REM رنج می‌برند [۱۰]. اغلب، پس‌ازآنکه الکل از جریان خون نوزادان دفع شد، می‌کوشند تا میزانی از خواب REM ازدست‌رفته را جبران کنند، بااین‌همه چنین فرایندی برای دستگاه عصبی تازه‌کار آن‌ها کار ساده‌ای نیست.

می‌گویند زمان همه زخم‌ها را التیام می‌بخشد. چندین سال پیش تصمیم گرفتم تا این عبارت خردمندانه قدیمی را از منظر علمی بیازمایم و ببینم آیا می‌توان آن را کامل‌تر کرد یا خیر. شاید این زمان نبود که زخم‌ها را التیام می‌بخشید بلکه زمان صرف‌شده در رؤیابینی بود.

ازآنجایی‌که ساعت شش صبح از خواب برخاسته‌اید و دو ساعت از خواب به‌طورمعمول هشت‌ساعته‌تان را از دست داده‌اید، پاسخ منطقی باید ۲۵ درصد باشد، اما این، پاسخ کاملی نیست. نظر به اینکه مغز شما مایل است تا بخش اعظم خواب REM را در ساعات انتهایی شب یا به عبارتی نزدیک صبح بگذراند، باید گفت، گرچه شما از ۲۵ درصد میزان کلی خواب‌تان محروم شده‌اید، درواقع ۶۰ تا ۹۰ درصد از کل خواب REM خود را از دست داده‌اید. این نوع محرومیت از خواب می‌تواند از هر دو سو رخ دهد؛ بدین معنا که اگر ساعت هشت صبح از خواب برخیزید اما تا ساعت دوی بامداد به بستر نروید، مقدار قابل‌توجهی از خواب عمیق NREM خود را از دست داده‌اید.

خواب شبانه‌ای که به‌طور مداوم کمتر از شش یا هفت ساعت باشد دستگاه ایمنی بدن‌تان را تخریب می‌کند و خطر ابتلا به سرطان را در شما تا بیش از دو برابر افزایش می‌دهد.

ازآنجایی‌که در دور اول سیم‌کشی مغز، عامدانه بیشتر از حد نیاز سیم کشیده شده است، لازم است تا بار دیگر تعداد سیم‌کشی‌ها را تعدیل کرد. زمان این تعدیل و نوسازی، اواخر دوران کودکی و نیز دوران نوجوانی است. در این مرحله، هدف معمار دیگر افزایش سیم‌کشی‌ها نیست، بلکه هدفش افزایش کارایی و تأثیر آن‌هاست. حالا زمان افزایش اتصالات مغزی با کمک خواب REM به پایان رسیده است. در عوض، من‌بعد روند هرروزه یا بهتر است بگویم هر شبه، هرس کردن اتصالات عصبی خواهد بود. اینجاست که مغز زیر دستان مجسمه‌ساز خواب عمیق NREM قرار می‌گیرد.

خواب از دیرباز یکی از اسرارآمیزترین تجربه‌های انسانی بوده است. شاید هیچ تجربه متعارفی تا به‌اندازه آن به افسانه پهلو نزده و داستان‌های خیالی برنینگیخته باشد. چه‌بسا هیچ وضعیتی همسان آن در ذهن ما پرسش و ابهام ایجاد نکرده باشد؛ یک‌سوم عمر خود را در خواب می‌گذرانیم؛ اما چرا؟ چرا تکامل به خواب - وضعیتی که حین آن موجود زنده، طی ساعاتی متمادی به‌غایت بی‌دفاع و آسیب‌پذیر می‌شود - تن داده است؟

از منظر پردازش اطلاعات می‌توان این‌گونه به خواب‌وبیداری نگریست: بیداری عمدتاً دوره دریافت است (دوره تجربه و یادگیری مداوم از دنیای اطراف)؛ خواب NREM دوره تأمل است (ذخیره‌سازی و تقویت مواد خامِ اطلاعات و مهارت‌های تازه)؛ و خواب REM، دوره ادغام است (متصل ساختن این مواد خام به یکدیگر، به‌تمامی تجربیات گذشته و به‌این‌ترتیب بنای مدلی دقیق‌تر از چگونگی عملکرد دنیا، مدلی که دربرگیرنده مهارت‌های خلاقانه، حل‌مسئله و بینش‌هاست).

مایکل کورک به مردی بدل شده بود که نمی‌توانست بخوابد - و بهای آن را نیز با جانش پرداخت کرد. کورک قبل از دچار شدن به بی‌خوابی، فردی فعال، با عملکردی بالا، همسری فداکار و معلم موسیقی در دبیرستانی در نیولکسون، در شمال شیکاگو بود. در چهل‌سالگی مشکل او در به خواب رفتن شروع شد. ابتدا کورک گمان می‌کرد، خروپف‌های همسرش مانع به خواب رفتن اویند. همسر مایکل، پنی در پاسخ به این شکایت تصمیم گرفت تا طی ده شب آینده بر روی مبل بخوابد؛ اما بی‌خوابی کورک نه‌تنها کمتر نشد که شدت هم یافت. کورک پس از ماه‌ها تحمل خواب ضعیف و با دریافتن اینکه کار در جای دیگری می‌لنگد، درصدد دریافت کمک پزشکی برآمد.