بریده‌هایی از کتاب ابر مغز

كاري كنيد كه آن‌قدر حالتان خوب باشد كه در هيچ چيز زياده‌روي نكنيد. احساس بد همان چيزي است كه شما را وسوسه مي‌كند در كاري زياده‌روي كنيد.

اگر فكر كنيد: «از همان تخم‌مرغ و ژامبوني مي‌خواهم كه ديروز خوردم»، مغزتان به هيچ‌وجه تغيير نمي‌كند. ولي اگر فكر كنيد: «امروز براي صبحانه چه بخورم؟ چيزي جديد مي‌خواهم»، ناگهان وارد ذخيره‌ي خلاقيت‌تان شده‌ايد.

افراد قوي و كساني كه عميقاً درباره‌ي سؤال «من كه هستم؟» كند و كاو كرده‌اند، احتمالاً در مواجهه با مرگ از بيشترين آرامش برخوردارند.

يكي از نكات منحصربه‌فرد درباره‌ي مغز انسان اين است كه تنها كاري را مي‌تواند انجام دهد كه فكر مي‌كند مي‌تواند

علت ريشه‌دار شدن عادات اين است كه فرد دليل موجهي براي ايجاد تغيير ندارد.

از طريق معاشرت با افراد پخته و سالم از نظر احساسي، كه مي‌توانند شما را دوست داشته باشند، پذيراي شما هستند و قضاوت نمي‌كنند، دوباره خودتان را تربيت كنيد.

آنچه در مقابل آن مقاومت كنيد، پايدار مي‌شود.

مغز شما مانند خدمت‌كاري تحت‌فرمان، مواد خام زندگي را با هر نگرشي كه شما به زندگي داريد، پردازش مي‌كند.

دنيا ساكن نيست. هم‌زمان با تجربه‌هاي ما و حك شدنشان در جهان‌بيني ما به وجود مي‌آيد.

موقعيت‌هاي سخت در انزوا حل نمي‌شوند. ولي بدون شك واكنش‌هاي احساسي‌ ما را منزوي مي‌سازند. مي‌ترسيم و افسرده مي‌شويم. در خود فرو مي‌رويم. عصبي مي‌شويم و احساس خجالت يا عذاب‌ وجدان مي‌كنيم و زماني كه اين احساسات مخرب كنترلمان را به دست مي‌گيرند، دليل بيشتري براي انزوا پيدا مي‌كنيم. از اين رو بايد از خود سؤال كنيد «با چه كسي مي‌توانم مشورت كنم كه همين مشكل را با موفقيت حل كرده باشد؟»

اولين قانون در مورد مغزتان اين است كه هميشه در حال استراق سمع افكار شماست. و در حالي كه گوش مي‌كند فرامي‌گيرد. اگر درباره‌ي محدوديت به آن بياموزيد، مغزتان محدود مي‌شود.

سستي و تنبلي بهترين دوست افسردگي است.

«تنها چيزي كه بايد از آن بترسيم خودِ ترس است»

مطالعاتي كه بر روي افراد سالم در سنين حدود ۱۰۰ سالگي انجام شده نشان مي‌دهند كه بزرگ‌ترين راز سلامت آنها توانايي حفظ انعطاف‌پذيري بوده است. افراد ۱۰۰ ساله هم مانند ديگران شكست‌ها و نااميدي‌هاي زندگي را تجربه كرده‌اند. ولي ظاهراً راحت‌تر از ديگران به حالت اوليه‌ي خود بازمي‌گردند و اجازه نمي‌دهند بار گذشته روي دوش‌شان سنگيني كند. انعطاف‌پذيري احساسي نشان مي‌دهد مكانيزم‌هاي دفاعي در اين افراد هميشه فعال نيستند، چون فعاليت آنها حاكي از اين است كه فرد لطمه‌هاي قديمي، رنجش‌هاي پنهاني و فشارهاي رواني را به‌جاي رها كردن، در خود حفظ كرده است. جسم شما براي هر يك از دفاع‌هاي شما تاوان مي‌دهد.

تا زماني كه «دنياي درونتان» تغيير نكند، «دنياي بيرونتان» تغيير نخواهد كرد.

دفعه‌ي بعد كه خطر يا تهديدي را احساس مي‌كنيد، از خودتان سؤال كنيد چطور مي‌توانيد آن را به فرصتي در زندگي تبديل كنيد.

اگر هر روز از مغزتان نخواهيد مهارت‌هاي جديدي كسب كند، در واقع از آن كم خواسته‌ايد.

با آگاهي از افكار و احساسات‌تان خلق مسيرهاي عصبي جديدي را آغاز مي‌كنيد، كه نه‌تنها خشم، ترس، شادي و كنجكاوي، بلكه احساسات معنوي سعادت، همدلي و اعجاب را ثبت مي‌كنند.

شگفت‌انگيزترين مسئله وجود كائنات نيست، بلكه آگاهي ما از وجود آن است. اين معجزه‌اي است كه هر روز در زندگي ما رخ مي‌دهد و هر چه در آن عميق‌تر مي‌شويد، شگفتي‌هاي آن بيشتر برملا مي‌شوند.

بارها و بارها متوجه شده‌ايم دوباره به سراغ مضموني تكراري مي‌رويم: از مغزت استفاده كن، اجازه نده مغزت از تو استفاده كند. خشم ناشي از ترافيك يكي از نمونه‌هاي استفاده‌ي مغز از شماست و ساير نمونه‌هاي آن عبارتند از: خاطرات مسموم، لطمه‌هاي بازمانده از ضربه‌هاي روحي، عادات بدي كه نمي‌توانيد آنها ترك كنيد و از همه غم‌بارتر، اعتيادهاي غيرقابل ‌كنترل. اين زمينه‌ي بسيار مهمي است كه بايد از آن برحذر باشيم. كدام ‌يك در مورد شما صدق مي‌كند؟

وقتي مردم اخم مي‌كنند و به من مي‌گويند اعتقادي به مراقبه ندارند به آنها مي‌گويم اين بدان معناست كه بگوييد به مغز خودتان هم اعتقاد نداريد، چون چهل سال است كه تحقيقات انجام‌شده در زمينه‌ي مغز ثابت كرده است مراقبه مغز را متحول مي‌كند و شواهد جديد هم نشان داده‌اند كه مراقبه باعث بهبود نتايج ژنتيكي مي‌شود.

نمي‌توان چيزي را كه هرگز آموخته نشده، به خاطر آورد.

روان‌شناسان كودك، بين اين موضوع كه به كودكان بگوييم چه بايد بكنند و اينكه به آنها بگوييم چه هستند، تمايز قائل مي‌شوند. كودك به‌سادگي جملاتي از نوع اول را فراموش مي‌‌كند. كدام ‌يك از ما به خاطر داريم كه قبل از عبور از تقاطع بايد هر دو سمت را نگاه كنيم؟ ولي دومين نوع در خاطرش مي‌ماند. وقتي به كودكي مي‌گوييد: «بچه‌ي تنبلي هستي»، يا «ديگر هيچ‌كس تو را دوست ندارد»، يا «بچه‌ي بدي هستي»، اين كلمات اغلب تا پايان عمر در ذهن او طنين‌انداز مي‌شوند. در كودكي براي پي بردن به موجوديت خود به حرف‌هاي والدينمان در مورد خود اتكا مي‌كنيم و اگر كلماتي مخرب از آنها بشنويم، راه فراري وجود نخواهد داشت، مگر اينكه آگاهانه خاطرات قديمي را مداوا كنيم.

ترس متقاعدكننده است. وقتي صداي آن را باور مي‌كنيد، بر شما غلبه مي‌كند.

سكون، محدوديت به دنبال دارد

شاگردان بي‌انگيزه و دل‌سردِ مدرسه را در نظر بگيريد. همه‌ي ما حضور چنين شاگرداني را كه معمولاً در رديف آخر كلاس مي‌نشينند، در كلاس‌هاي درسمان تجربه كرده‌ايم. رفتار آنها از الگوي بدي تبعيت مي‌كند. كودك ابتدا سعي مي‌كند پابه‌پاي ساير شاگردان پيشرفت كند. ولي با شكست در تلاش‌هايش، دل‌سرد مي‌شود. كودك از ساير شاگرداني كه تلاش‌ها‌شان با موفقيت و دل‌گرمي همراه است، كم‌تر تلاش مي‌كند. مرحله‌ي بعدي واكنش نشان دادن، سر و صدا كردن و مسخره‌بازي براي جلب توجه است. كودك به توجه نياز دارد، حتي اگر اين توجه از نوع منفي باشد. بي‌نظمي‌هايي كه ايجاد مي‌كند مي‌توانند پرخاشگرانه باشند، ولي در نهايت متوجه مي‌شود كارهايش نتيجه‌ي خوبي به دنبال ندارد. كارهاي نمايشي او به مخالفت و تنبيه منجر مي‌شود. و سپس وارد مرحله‌ي آخر مي‌شود، كه سكوتي تلخ است. ديگر براي رقابت با ساير شاگردان تلاش نمي‌كند. ساير شاگردان او را كندذهن يا احمق، يا بيگانه مي‌خوانند. و مدرسه به‌جاي محلي براي دستيابي به غنا و باروري، براي او به زنداني خفقان‌آور تبديل مي‌شود.

يكي از نكات منحصربه‌فرد درباره‌ي مغز انسان اين است كه تنها كاري را مي‌تواند انجام دهد كه فكر مي‌كند مي‌تواند.

عميق‌ترين روابط، حاصل بخشايندگي روح هستند.

در جوامع مصرفي امروز گرفتار شدن در انجام كارهايي كه نبايد انجام دهيد بسيار ساده است، چون همه‌ي آنها از عنصري مشترك برخوردارند: مرتبط كردن شادي با لذات موقتي و خوشي‌هاي بيروني.

. انسان بودن يعني آگاه بودن. مسئله اين است: چقدر آگاه. اگر خود را از قيد و بندهاي مذهبي و عرفاني رها كنيد، متوجه خواهيد شد كه آگاهي برتري كه بودا از آن صحبت كرده، بخشي از ميراث انساني را تشكيل مي‌دهد. يك ضرب‌المثل قديمي هندي آگاهي را به چراغي كه جلوي در نصب شده تشبيه كرده است. چنين چراغي هم‌زمان داخل و خارج خانه را روشن مي‌كند. هم‌زمان شما را از «مسائل خارج و داخل» آن آگاه مي‌سازد. و هوشيار بودن باعث ايجاد رابطه ميان اين دو مي‌شود. آيا اين رابطه خوب است يا بد؟ بهشت و جهنمي كه در ذهن انسان‌ها نقش بسته، همه محصول فكر است