بریده‌هایی از کتاب به سوی بی‌نهایت

ریشهٔ رنج‌ها و دردها دلبستگی‌ها است؛

خداوندا! کیست که شیرینی محبت تو را چشیده باشد و به دنبال کسی به جای تو بگردد و کیست که با قرب و همنشینی با تو انس گرفته باشد و بخواهد از نزد تو به جای دیگری رود؟!

پیامبران الهی انسان‌ها را به چیزی جز خوشی و سعادت دعوت نکرده‌اند.

ذهن ما به یک خطای منطقی دچار می‌شود و «نداشتن نعمت اضافه» را «داشتن بیماری و بیچارگی و نقص» می‌نامد و فکر می‌کند خداوند بیچارگی و نقص را برای ما آفریده است؛

هدف اصلی از بعثت انبیا فعال‌کردن گیرنده‌های وجود انسان است تا انسان با عوالم غیبی انس بگیرد و درهای ملکوتی به رویش باز گردد و بتواند به مقام قرب خداوند نایل شود.

با گفتن سبحان الله اعتراف می‌کنیم که خداوند هم از انجام هر فعل بدی منزه است و هم از داشتن هر صفت قبیحی مبرا است و هم ذات او از هر محدودیتی فراتر است.

گاهی خطای فکر و اندیشهٔ ما، لذت پست و محدودی را به جای لذت برتر برمی‌گزیند.

سعادت‌طلبی، ذاتی انسان‌ها است و هیچ انسانی نمی‌تواند کاری کند که هدفی جز لذت‌بردن در آن وجود داشته باشد.

ورنه سزاوار خداوندیش کس نتواند که به جای آورد

اصلاً ممکن نیست که خداوند به کسی ظلمی نماید؛ زیرا در عالم کسی از خداوند طلبکار نیست و همه هرچه دارند متعلق به خود خداوند است.

مصیبت هایی که برای انسان‌ها در عالم پیش می‌آید فوائد بسیاری دارد. مصیبت‌ها به انسان می‌فهماند آنچه داشته از خودش نبوده و همگی امانتی از جانب خداوند بوده است.

بدن هر انسان فقط بدن اوست؛ نه «خود» او. انسان باید خود حقیقی‌اش را بیابد تا نگاهش به عالم نگاهی واقعی باشد.

عالم آخرت هم‌اکنون موجود است؛

ریشهٔ رنج‌ها چیست؟ مهمترین ریشهٔ رنج‌ها و دردها دلبستگی‌ها است؛

پیامبران الهی انسان‌ها را به چیزی جز خوشی و سعادت دعوت نکرده‌اند. آموزهٔ پیامبران این نیست که در زندگی به دنبال سختی و مشکلات باش و خودت را از خوشی‌ها محروم کن؛ بلکه سخن پیامبران این است که به جای این لذات پیش‌پاافتاده به دنبال لذت‌های حقیقی و ارزشمند باش؛ دقیقاً مانند پدر و مادر مهربانی که فرزند خود را از شکستن پسته با دندان منع می‌کنند و می‌گویند که از خوردن این پسته بگذر تا دندانت سالم بماند و عمری با آن از غذاهای لذیذ بهره ببری و استفاده

مثال ما در برابر خداوند مانند شمعی نیست که از خود نور دارد ولی در برابر نور خورشید نورش گم می‌شود و هیچ به حساب نمی‌آید. بلکه مثال ما، مثال همان آینه‌هاست. تمام صفات کمالی که در ماست پرتو صفات خداوند است که در ما می‌تابد و لحظه به لحظه در ما منعکس می‌شود و ما هرکدام به قدری که خداوند به ما ظرفیت داده، آن نور را نشان می‌دهیم.

خواب یک سفر است، سفری در طول عالم هستی و سفری از عالمی به عالم دیگر. مرگ نیز سفری همچون خواب است؛ لیکن سفری درازمدت که بازگشتی در آن نیست.

در زبان تشبیه، اولیای الهی هرکدام مانند جویبارها و رودخانه‌هایی کوچک و بزرگ هستند که مراتب عالم را طی نموده و به دریای توحید متصل شده‌اند. ولی این جویبارها و رودخانه‌ها نمی‌توانند مستقیم به دریا وصل شوند بلکه ابتدا باید به رودخانه‌ای اصلی و بزرگ متصل شوند و از طریق آن به دریای توحید برسند وآن رودخانهٔ بزرگ همان مقام ولایت است.

راه مشخص و سیر منظم در هریک از انواع آفرینش در این جهان مشهود است و هرگز بوتهٔ سبز گندم که از دانه شروع می‌شود، به گوسفند یا بز یا فیل نمی‌رسد و هرگز گوسفند یا بز، خوشهٔ گندم یا درخت نمی‌زاید.

هرچه دلبستگی‌های انسان کمتر باشد رنج و سختی انسان هم کمتر است؛ کسی که می‌خواهد از همهٔ رنج‌ها رها شود یا باید دلبستگی‌های خود را از ریشه رها کند یا باید به چیزی دلبستگی داشته باشد که هیچ‌گاه از او جدا نمی‌شود و از دست نمی‌رود.

لامه طباطبائی (رض) می‌فرمایند: «اگر کسی از روی واقع در امر هدایت متوسّل به پروردگار خود گردد البتّه او را اعانت و یاری خواهد نمود. در این حال استمداد از آیات قرآنیّه که موافق حال اوست بسیار مؤثّر و مفید واقع خواهد شد، قال الله تبارک وتعالی: (ألا بِذِکْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ). و نیز اورادی مانند: یا فتّاح، یا دلیل المتحیّرین و امثالها مؤثّر خواهد بود. البتّه دقّت داشته باشید که باید از ته دل و با حضور قلب کافی و توجّه انجام داد»

به هر موجودی که نگاه کنیم می‌بینیم که یکی بیش نیست. یکی‌بودن و یکتایی از صفات عمومی همهٔ موجودات است، هر چیزی خودش، خودش است و یکی است؛ پس وقتی می‌گوئیم وحدت و یکتایی مخصوص خداوند است، به چه معناست؟

پس هیچ‌کس از خداوند طلبکار نیست و در نتیجه امکان ندارد خداوند به کسی ظلم نماید؛ چون ظلم در جایی متصور است که حقی وجود داشته باشد.

عالم خلقت نیز به همین شکل است و هر چه در حمد و مدح کسی می‌گوییم، در حقیقت حمد و مدح خداوند است؛ چون پیش از این دانستیم که همه خوبی‌های عالم ملک خداوند است و هرکس هرچه دارد پرتوی از جمال و زیبائی اوست.

این حرف غلط است که خدا در کجای عالم است. خدایی که در کجای عالم باشد که أصلاً خدا نیست. چون «کجا» هم فعل اوست، وقت و زمان هم فعل اوست، همه چیز فعل اوست. «او در کجای عالم است» معنی ندارد؛ «عالم در کجای اوست» معنی دارد. تازه در اینجا هم کلمه «کجا» را از باب اینکه لفظ دیگری نداریم می‌گوییم. عالم در کجای خداست؟ در مرتبه فعل اوست؛ یعنی عالم عین فعل اوست، عین خلق و مخلوقیت اوست. عالم فعل اوست؛ تجلّی اوست؛ جلوه اوست».

غلام همت آنم که زیر چرخ کبود ز هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است

غیب و شهادت دو مفهوم نسبی‌اند. برای خداوند هیچ چیز در عالمْ غیب نیست و همه چیز شهادت است و برای هر انسان و حیوانی دامنه‌ای از غیب و شهادت وجود دارد و هرچه یک انسان در مراتب رشد و کمال بالا رود و به عوالم بیشتری إحاطه پیدا کند، مراحل بیشتری از غیب برای او تبدیل به شهادت می‌گردد.

ریشهٔ دلبستگی‌های انسان افکار و عقاید اوست، نوع نگاه ما به واقعیت است که مشخص می‌کند به چه چیزهایی دلبستگی داشته باشیم؛ هرگاه چیزی در نگاه ما ارزش محسوب می‌شود و آن را موجب نفع و لذت می‌شماریم به آن وابسته و دلبسته می‌شویم.

حقیقت ما روحی ورای این بدن است که او بیننده حقیقی است و بدن ابزار دست او است.

بدن هر انسان فقط بدن اوست؛ نه «خود» او. انسان باید خود حقیقی‌اش را بیابد تا نگاهش به عالم نگاهی واقعی باشد.