بریده‌هایی از کتاب توجیه المسائل کربلا

«‌کارتان را برای خدا نکنید؛ برای خدا کار کنید! تفاوتش فقط همین اندازه است که ممکن است حسین (ع) در کربلا باشد و من در حال کسب علم برای رضایت خدا...!»

تاریخ می‌خواست به همه درس اهمیت اولویت‌دهی یاد بدهد. جایی که اولویت، "حسین" است، هیچ تأخیری جایز نیست. باید اولویت‌ها را هم‌راه امام انتخاب کرد، نه زودتر نه دیرتر.

پس اگر گفتی: «‌ایمان دارم»، باید منتظر امتحان الهی باشی. اگر گفتی: «‌بنفسی انت یا اباعبدالله»، باید منتظر امتحان الهی باشی، باید منتظر باشی که یک جایی این جانت را فدای حسین کنی!

امام رضا (ارواحنا فداه) فرمود، اگر می‌خواهید در ثواب شهداء امام حسین (ع) شریک باشید، هر وقت یاد امام حسین افتادید، بگویید «‌یا لیتنی کنت معکم... » ای کاش من با شهداء هم‌راه شما بودم

سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) یَقُولُ أَنْفِقْ وَ أَیْقِنْ بِالْخَلَفِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ مَنْ لَمْ یُنْفِقْ فِی طَاعَةِ اللَّهِ ابْتُلِیَ بِأَنْ یُنْفِقَ فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ لَمْ یَمْشِ فِی حَاجَةِ وَلِیِّ اللَّهِ ابْتُلِیَ بِأَنْ یَمْشِیَ فِی حَاجَةِ عَدُوِّ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل‌ حضرت صادق (ع) فرمود: انفاق کن و یقین داشته باش که در آینده به تو خواهد رسید و بدان اگر در اطاعت خداوند انفاق نکنی مجبور خواهی شد که در معصیت پروردگار خرج کنی و هر کس در بر آوردن حاجات دوستان خدا قدم بر ندارد، کارش به‌جایی خواهد رسید که در راه دشمنان خدا گام بردارد.

این همان عصاره کلام سید شهیدان اهل قلم است که می‌گوید: «‌کارتان را برای خدا نکنید؛ برای خدا کار کنید! تفاوتش فقط همین اندازه است که ممکن است حسین (ع) در کربلا باشد و من در حال کسب علم برای رضایت خدا...!»

چرا مسلم تنها شد؟ چون افرادی بودند که بصیرت کامل نداشتند و نمی‌دانستند باید همان‌گونه که از امام اطاعت می‌کنند، از نایبش هم باید اطاعت کنند... عالم‌تر و مسن‌تر از نایب امام هم باید از نایب امام اطاعت کند، حتی آن‌جایی که نظر نایب امام با نظرش مخالف است...

یک روز از خطبه فاطمه می‌گذرد. ابوبکر به عمر می‌گوید: - دیدی که چگونه فاطمه ما را از عذاب فردای قیامت ترساند؟ - تو نماز بخوان، دین خدا را به پا دار، به مردم احسان و نیکی کن، دیگر نگران نباش، مگر قرآن نخوانده‌ای؟ - چه‌طور؟ قرآن در سوره هود در آیه ۱۱۴ می‌گوید: «‌کارهای خوب، گناهان را پاک می‌کند»، تو فاطمه را ناراحت کرده‌ای، اما این یک گناه است. وقتی تو کارهای نیک زیادی انجام دهی، می‌توانی آن گناه را از بین ببری. ای عمر! تو چه‌قدر غصه و غم‌های مرا برطرف ساخته‌ای! خدا تو را برای من نگه دارد!

بدتر از گناه، توجیه گناه و دلیل‌تراشی برای آن است.

مهم‌ترین کاری که امام حسین و اصحابش انجام دادند، این بود که به تکلیف‌شان عمل کردند.

می‌خواستم سیاسی نباشم (بهانه سیاست) عده‌ای در کربلا نیامدند به بهانه این‌که از سیاست دور باشند. نمی‌شود امام را به عنوان یک رهبر الهی قبول داشت، ولی به عنوان رهبر سیاسی قبول نداشت. حقیقت کربلا، سیاست را با دیانت دیدن است.

شاید این تصویر، فهم اولویت و معیار‌هایش را بهتر تبیین کند. کسانی که با خود گفتند اول حج بگذاریم، بعد به حسین می‌رسیم... نرسیدند! تاریخ می‌خواست به همه درس اهمیت اولویت‌دهی یاد بدهد. جایی که اولویت، "حسین" است، هیچ تأخیری جایز نیست. باید اولویت‌ها را هم‌راه امام انتخاب کرد، نه زودتر نه دیرتر. «‌المتقدّم لهم مارق و المتأخّر عنهم زاهق و اللّازم لهم لاحق‌» ۶۳

حاضر نشد خودش را برای امام خرج کند، حرف از اسب تیز و شمشیر برنده‌اش می‌زد.

توجیهات فرهنگی‌ یکی از توجیهاتی که روی گناه را می‌پوشاند و گناهکار را در گناهش گستاخ می‌کند، توجیهات فرهنگی است. مانند این‌که: ۱- بی‌سواد بودم و نمی‌دانستم. این توجیه نیز از توجیهات بی‌اساس است، چرا که خداوند از یک‌سو به انسان عقل و فطرت و وجدان داده که چراغ‌های درونی او هستند و گناه را از غیرگناه به او می‌فهمانند و از سوی دیگر پیامبران و امامان و اولیای خدا حجت را بر او تمام کرده‌اند و راه و چاره را به او نشان داده‌اند و او خودش سستی و کندی کرده و به راه راست نرفته است.

توجیهات را در سه دسته بررسی می‌کنیم: • توجیهات کسانی که با امام هم‌راه نشدند. • توجیهات کسانی که امام را ترک کردند. • توجیهات کسانی که مقابل امام ایستادند.

خداوند در قرآن در مورد ضرورت امتحان برای بشر می‌فرماید: «‌‌آیا مردم گمان کردند همین که بگویند: «‌ایمان آوردیم»، به حال خود رها می‌شوند و آزمایش نخواهند شد؟!» < أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُون>.

در سوره انعام می‌خوانیم: «‌قُل لِلّه الحُجّة البالِغة» ۴۲ «‌بگو برای خدا دلیل رسا و قاطع است. » شخصی از امام صادق (ع) پرسید: تفسیر این آیه چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: خداوند در روز قیامت به بنده خود می‌گوید: ای بنده من! آیا می‌دانستی (و گناه کردی)؟ اگر بگوید: آری می‌فرماید: چرا آن‌چه می‌دانستی، عمل نکردی؟ اگر بگوید: نمی‌دانستم، می‌گوید: چرا یاد نگرفتی، تا عمل کنی؟ در این وقت او در برابر بازخواست خدا فرومی‌ماند، این است حجت بالغه‌ی خدا.

به حضرت می‌گفتند که «‌آقا! خطر دارد، نروید. » می‌خواستند بگویند وقتی خطری در سرراه تکلیف است، تکلیف، برداشته است. آن‌ها نمی‌فهمیدند که این تکلیف، تکلیفی نیست که با خطر برداشته شود

از مرز ظریف کفر و ایمان می‌گفت از آدم و دام‌های شیطان می‌گفت در کربُبلا حسین را می‌کشتند در گوشه‌ی حجره، شیخ عرفان می‌گفت

کسانی در امتحانات الهی موفق هستند که بهترین عمل را انجام دهند، نه هر عمل خوبی را! در کربلا با حسین باشی، نه این‌که در مدینه در تفسیر بگویی...

عاشقان را، در طریق بندگی جان سپردن خوش‌ترست از زندگی‌ سر نمی‌پیچم ز خاطرخواه دوست می‌پسندم هر چه خاطرخواه اوست

ان‌شاءالله که بین ما و امام "مرگ" فاصله بیندازد، نه "زندگی". خدا نکند که حیات، بین ما و امام فاصله بیندازد

چند بار، رها از بهانه و توجیه، این حسین را لبیک گفته‌ایم؟

«‌همه شما فرمان مرا سرپیچی می‌کنید، به سخنم گوش فرا نمی‌دهید (حق دارید) چرا که تحفه‌ها و هدیه‌های‌تان از حرام است و شکم‌های‌تان از حرام پر شده است، پس بر دل‌های شما مهر خورده وای بر شما چرا ساکت نمی‌شوید و چرا گوش نمی‌دهید و نمی‌شنوید».

کربلا از نظرگاه سِنّی «‌حجّت» است و تقریباً هرکس در کربلا می‌تواند الگوی سنّی خود را بیابد؛ نوجوانان، قاسم، عبداللّه‌بن‌الحسن و عمرو‌بن‌جناده را؛ جوانان و میان‌سالان، علی اکبر، عبّاس، عبداللّه و جعفر را؛ پیران، حبیب، عابس و مسلم‌بن‌عوسجه را؛ معلولان، مسلم‌بن‌کثیر اعرج را؛ زنان، زینب (س)، رباب و ام‌وهب را و حتی کودکان، اصغر و سکینه را. کربلا از این جهت نیز در جنگ‌های تاریخ اسلام یک استثنا است.

حضرت امام خمینی (ره) می‌فرمودند: ما هفتاد سال یا بیش‌تر است که دانشگاه داریم، از فرمان امیرکبیر تا حالا مدرسه داشتیم، دانشگاه داریم. نگذاشتند که مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها درست درس بخوانند. فرهنگ ما هنوز فرهنگ استعمار است. راه صلاح یک مملکت، فرهنگ آن مملکت است. اصلاح باید از فرهنگ شروع بشود. رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند:... این علوم انسانی که امروز رایج است، محتواهایی دارد که ماهیتاً معارض و مخالف با حرکت اسلامی و نظام اسلامی است، متکی بر جهان‌بینی دیگری است، حرف دیگری دارد. وقتی این‌ها رایج شد، مدیران بر اساس این‌ها تربیت می‌شوند، همین مدیران می‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد کشور، در رأس مسائل سیاست داخلی و خارجی و امنیت... قرار می‌گیرند.

دنیا از کوچکش تا بزرگش امتحان است. سحر که بیدارت می‌کنند، امتحان است که بلند می‌شوی یا نه، حاضری این‌قدر از خوابت برای خدا بگذری؟

اگر افراد به تکلیف خویش عمل کنند، در ابعاد مختلف، جامعه رو به پاکی و تکامل معنوی خواهد رفت

حالا سوال این است که اگر سال ۶۱ هجری بود، ما الان کجا بودیم؟ واقعا پیش روی امام حسین خون‌مان را به راحتی داده بودیم؟ به آن فوز «‌یا لیتنی کنت معکم فافوز معکم» رسیده بودیم؟

می‌شود. عظمت شهدای کربلا به این است! یعنی برای احساس تکلیف، که همان جهاد در راه خدا و دین بود، از عظمت دشمن نترسیدند؛ از تنهایی خود، احساس وحشت نکردند؛ کم بودن عدّه خود را مجوزّی برای گریختن از مقابل دشمن قرار ندادند. این است که یک آدم را، یک رهبر را، یک ملت را عظمت می‌بخشد: نترسیدن از عظمت پوشالی دشمن. ۷۲