بریده‌هایی از کتاب تسهیل‌گر

«خوب، دشمن عالی است... ما مدارسی عالی نداریم، اساساً به این دلیل که مدارس خوب داریم. دولت‌هایی عالی نداریم، عمدتاً از آنرو که دولت‌هایی خوب داریم. انگشت‌شمارند افرادی که زندگی عالی برای خودشان می‌سازند، اغلب به‌این دلیل که بسنده کردن به زندگی خوب، کاری است بس آسان».

جیم کالینز، یکی از نویسندگان حوزه کسب‌وکار معتقد است: «خوب، دشمن عالی است... ما مدارسی عالی نداریم، اساساً به این دلیل که مدارس خوب داریم. دولت‌هایی عالی نداریم، عمدتاً از آنرو که دولت‌هایی خوب داریم.

وب‌سایت‌ها و رسانه‌های مجازی در کنار یکدیگر نوعی انزواگرایی ذهنی ایجاد کرده و موجب شده‌اند که انسان‌ها به‌ندرت با دیدگاه‌های متناقض مواجه گردند. افراد تمایل دارند موضوعاتی را در اینترنت بخوانند که مؤید دیدگاه‌هایشان است. این امر می‌تواند انسان را به سمت انزوای بیشتر در اتاق‌های پژواک خود سوق دهد. صاحب‌نظران پیشنهاد می‌کنند که برای حل این مشکل به جای محبوس کردن خود در حباب فضاهای مجازی، پلی به آن سوی دیگر بزنیم و با کسانی هم‌کلام شویم که دیدگاه‌هایی متفاوت با ما دارند. با فراتر رفتن از کلیشه‌ها و تعامل با افراد مختلف، همگی منتفع خواهیم شد.

پژوهش دیگری نشان داده است که بشر از نوعی زیان‌گریزی فطری برخوردار است. به زبان ساده‌تر، در ذهن ما، زیان‌ها پرهیبت‌تر از دستاوردها جلوه می‌کنند. درواقع، رنج از دست دادن صد دلار، به مراتب بیش از لذت کسب صد دلار است

کرت لوین، متخصص علوم رفتاری معتقد است: «اگر واقعاً می‌خواهید چیزی را بفهمید، سعی کنید تغییرش دهید». اما عکس آن هم صادق است: «اگر می‌خواهید واقعاً چیزی را تغییر دهید، باید آن را بفهمید.» غالباً توجه و تمرکز ما به‌عنوان عامل تغییر، به خودمان، نتایج مورد نظر یا تغییراتی معطوف است که امیدواریم رخ دهند. ما این موضوع را که «حق با ماست» چنان باور داریم که می‌پنداریم اگر اطلاعات، حقایق، یا دلایل بیشتری ارائه دهیم، انسان‌ها سر تعظیم فرود می‌آورند و تسلیم می‌شوند. اما اغلب اوقات، چیزی تغییر نمی‌کند. ما با تمرکز زیاد بر خودمان و آنچه می‌خواهیم، مهم‌ترین بخش تغییر یعنی درک مخاطب را از یاد می‌بریم.

نتخاب میان استراتژی «آب‌پاش» و «شلنگ آتش‌نشانی» درنظر بگیرید. آب‌پاش آب را پخش می‌کند، درحالی‌که شلنگ آتش‌نشانی یک نقطه را کاملاً غرق آب می‌کند. عقل سلیم می‌گوید استراتژی آب‌پاش برای اثرگذاری گسترده‌تر و طولانی‌تر بیشتر به‌کار می‌آید، اما چنانچه قصد دارید تغییری در باورها و گرایش‌های عمیق ایجاد کنید، گاهی اوقات استراتژی شلنگ آتش‌نشانی کارآمدتر است

درحقیقت، انسان‌ها هرچقدر به مدت طولانی‌تری کاری را انجام دهند یا چیزی را در اختیار داشته باشند، ارزش بیشتری برای آن قائل می‌شوند

هرچه آزمودن چیزی آسان‌تر باشد، افراد بیشتری از آن استفاده می‌کنند و سریع‌تر موردپسند قرار می‌گیرد. استفاده اساتید دانشگاه از فن آوری‌های جدید کاملاً به این امر بستگی دارد که پیش از استفاده بتوانند آن را بیازمایند.

تردید مانند دکمه توقف عمل می‌کند و به‌شدت برای تغییر اذهان مضر است. تردید باعث می‌شود مردم دست نگه دارند و همان کاری را انجام دهند که همیشه انجام می‌دادند، دست‌کم تا زمانی که تردید برطرف گردد

بی‌ارزش دانستن امور غیرقطعی «مالیات تردید» خوانده می‌شود. در هنگام انتخاب میان امر قطعی و امری که مستلزم خطر کردن است، دومین گزینه باید بسیار مهم‌تر و ارزشمندتر باشد تا انتخاب شود. «تغییر» تقریباً همیشه «تردید» را نیز به‌همراه دارد. آیا خرید آنلاین کفش ایده خوبی است؟ آیا در زمان و نیرو صرفه‌جویی می‌کند یا دردسر بزرگ‌تری را هم به‌دنبال دارد؟ آیا اندازه کفش‌ها مناسب و ظاهرشان مورد پسند است؟ نمی‌توان مطمئن بود! تردید به‌طور کامل سد راه تصمیم‌گیری می‌شود

از طرفی در ذهن همه ما «ناحیه رد» نیز وجود دارد. ایده‌هایی که با باورهای ما بسیار متفاوت هستند، در این منطقه قرار می‌گیرند و بی‌درنگ رد می‌شوند. «ناحیه رد» از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای ایجاد تغییر در مردم، مراقب باشید توصیه‌ها و پیشنهادهای شما در منطقهٔ عدم پذیرش آن‌ها قرار نگیرند.

از تاریخ ایده بگیرید و پل‌های پشت سرتان را خراب کنید. درست همان کاری که «هرنان کورتس» در زمان یورش به مکزیک انجام داد. ممکن است در تاریخ خوانده باشید که کورتس با شورش سربازانش مواجه شد و نگران بود که آن‌ها به خانه برگردند. بنابراین کشتی‌ها را سوزاند تا دیگر راهی برای بازگشت وجود نداشته باشد. پس از این کار، ارتش او با تمام قوا جنگید و پیروز شد.

آنچه اهمیت دارد «تسهیل‌گر بودن» است، یعنی تغییر اذهان از طریق حذف موانع و بازدارنده‌هایی که بر سر راه اقدام وجود دارند.

بسیاری از اوقات نیاز نیست برای اثرگذاربودن، زور و فشار بیشتری اعمال کنیم، بلکه باید تسهیل‌گر باشیم و موانع را از پیش پای تغییر برداریم.

دیگر نمی‌توان به روش‌های سنتی و قدیمی، با ارائه انبوهی از آمار و ارقام، انسان‌ها را متقاعد به انجام کاری کرد. برای ایجاد تحول راه‌های بهتری وجود دارد، بدون نیاز به اینکه الزاماً تلاش زیادی به خرج دهیم یا باورپذیرتر و متقاعدکننده‌تر جلوه نماییم. چنین شیوه‌ها و شگردهایی ممکن است گاهی مؤثر واقع شوند، اما اغلب فقط حالت تدافعی دیگران را بر می‌انگیزند. درمقابل، آنچه اهمیت دارد «تسهیل‌گر بودن» است، یعنی تغییر اذهان از طریق حذف موانع و بازدارنده‌هایی که بر سر راه اقدام وجود دارند.