بریده‌هایی از کتاب آفتاب‌پرست‌ها

«خودت چی؟ شادی نصیب تو هم می‌شود؟» «به آرامش رسیده‌ام. از چیزی نمی‌ترسم، آرزوی چیزی ندارم. گمانم بشود به این گفت شادی. می‌دانی آلدوس هاکسلی چه می‌گفت؟ شادی هرگز باشکوه نیست.»

اگر باز زاده می‌شدم، دوست داشتم چیزی می‌شدم سراپا متفاوت. دوست داشتم نروژی بشوم. یا شاید ایرانی. اما نه اوروگوئه‌یی ــ این احساسی به آدم می‌دهد که انگار رفته‌ای پایین‌دست خیابان. خورخه لوئیس بورخس

ما دم کوتاهی که چشم‌ها را می‌بندیم شادیم.

رؤیاهایم تقریباً همیشه بیش از واقعیت به زندگی شباهت دارند.

اگر باز زاده می‌شدم، دوست داشتم چیزی می‌شدم سراپا متفاوت. دوست داشتم نروژی بشوم. یا شاید ایرانی. اما نه اوروگوئه‌یی ــ این احساسی به آدم می‌دهد که انگار رفته‌ای پایین‌دست خیابان. خورخه لوئیس بورخس

حافظهٔ ما تا حد زیادی از آن‌چه تغذیه می‌کند که دیگران از ما به خاطر دارند. ما خاطرات دیگران را همچنان به یاد داریم که انگار از آنِ ماست ــ حتا خاطرات جعلی را.

من نقشه‌هایی برای زندگی می‌کشم. صبح تا غروب آن‌قدر چیزها سر هم می‌کنم، آن هم با چه شوروشوقی، که گاهی شب‌ها در هزارتوی ساخته‌های خودم گم می‌شوم...

نه چیزی می‌گذرد، نه سپری می‌شود، گذشته اکنون است رودْ خفته ـ خاطره هزاربار دروغ می‌گوید. آب‌های رود به خواب رفته و در آغوشم روزها خفته‌اند ـ زخم‌ها خفته‌اند، و رنج‌ها. هیچ‌چیز نمی‌گذرد، سپری نمی‌شود، گذشته اکنون است رودی خفته، گفتی مُرده، به‌زحمت نفس می‌کشد ـ اما بیدارش کن تا جان بگیرد.

پس حالا یک رئیس‌جمهور خیالی داریم؟ آره، من که شک برم داشته بود. یک دولت خیالی داریم. یک نظام عدالت خیالی ــ به عبارت دیگر ــ یک کشور خیالی داریم.

امید همیشه آخرسر می‌میرد

مرد بینوا لبخند حیرانی زد و گفت: واقعاً نمی‌دانم، همه‌اش تند و تند گذشت... . از صد سال عمرش چنان گفت که انگار مصیبتی بوده که چند لحظهٔ پیش اتفاق افتاده.

به من گفت چند روز پیش در ضیافت ناهاری به مناسبت رونمایی رمان یک نویسندهٔ آوارهٔ آنگولایی شرکت کرده. شخصیت ناخوشایندی داشت، از لحاظ حرفه‌یی خشمگین، که بیشتر خط مشی کارش را در خارج ساخته بود و هراس‌های ملی ما را به خوانندگان اروپایی می‌فروخت. فلاکت همیشه در کشورهای ثروتمند خریدار دارد.

«واقعیت دردناک و ناقص است. همین است که هست، و این‌طور است که آن را از رؤیا تمیز می‌دهیم. وقتی چیزی خیلی شیرین و دوست‌داشتنی باشد، خیال می‌کنیم خواب و رؤیاست و خودمان را وشگون می‌گیریم تا مطمئن شویم خواب نمی‌بینیم ــ اگر دردمان آمد، معلوم می‌شود خواب نیستیم. واقعیت، حتا در آن لحظاتی که شاید به نظرمان رؤیا باشد، می‌تواند به ما لطمه بزند. می‌توانی هر چه را که در دنیا وجود دارد توی کتاب‌ها پیدا کنی ــ گاهی با رنگ‌های واقعی‌تر و خالی از درد واقعیِ هر چه واقعاً وجود دارد.

به فرزندان‌تان گذشتهٔ بهتری بدهید.

حسرت آن ایام را می‌خورم که پستچی برای‌مان نامه می‌آورد، چه‌قدر خوشحال می‌شدیم، چه‌قدر تعجب می‌کردیم از نامه‌ای که به دست‌مان می‌رسید، بازش می‌کردیم و می‌خواندیم و وقتی جواب می‌دادیم، چه مراقبتی می‌کردیم، هر کلمه را انتخاب می‌کردیم، سبک‌سنگینش می‌کردیم، سبکی آن را می‌آزمودیم، رایحه‌اش را حس می‌کردیم، چون می‌دانستیم گیرنده هم هر کلمه را سبک‌سنگین می‌کند، ارزیابی می‌کند، می‌بوید، می‌چشد، همچنین می‌دانستیم برخی از این‌ها از گزند زمانه در امان می‌ماند تا سال‌ها بعد آن‌ها را بخوانند.

«پلید بود و خودش نمی‌دانست. حتا نمی‌دانست پلیدی یعنی چه. یعنی پلید ناب بود.»

«پلید بود و خودش نمی‌دانست. حتا نمی‌دانست پلیدی یعنی چه. یعنی پلید ناب بود.»

«دروغ همه‌جا هست. حتا خود طبیعت هم دروغ می‌گوید. مثلاً استتار جز دروغ چیست؟ آفتاب‌پرست خودش را به شکل برگی درمی‌آورد تا پروانهٔ بینوا را فریب دهد.

هر وقت دوتا حادثه یا بیشتر باهم مقارن شوند و ندانیم چرا، به آن می‌گوییم شانس یا تصادف. اما چیزی که به آن می‌گوییم شانس، شاید بشود گفت نادانی.

حافظهٔ ما تا حد زیادی از آن‌چه تغذیه می‌کند که دیگران از ما به خاطر دارند. ما خاطرات دیگران را همچنان به یاد داریم که انگار از آنِ ماست ــ حتا خاطرات جعلی را.

دروغ همه‌جا هست. حتا خود طبیعت هم دروغ می‌گوید. مثلاً استتار جز دروغ چیست؟ آفتاب‌پرست خودش را به شکل برگی درمی‌آورد تا پروانهٔ بینوا را فریب دهد.

شادی تقریباً همیشه از مسئولیت بری است. ما دم کوتاهی که چشم‌ها را می‌بندیم شادیم.

نه چیزی می‌گذرد، نه سپری می‌شود، گذشته اکنون است رودْ خفته ـ خاطره هزاربار دروغ می‌گوید. آب‌های رود به خواب رفته و در آغوشم روزها خفته‌اند ـ زخم‌ها خفته‌اند، و رنج‌ها. هیچ‌چیز نمی‌گذرد، سپری نمی‌شود، گذشته اکنون است رودی خفته، گفتی مُرده، به‌زحمت نفس می‌کشد ـ اما بیدارش کن تا جان بگیرد.

چند روز پیش یک بازیکن فوتبال را در تلویزیون دیدم، یکی از آن ساده‌لوح‌ها، که از روزنامه‌نگاران گله می‌کرد: «گاهی منظورم را نمی‌نویسند، چیزی را که گفتم می‌نویسند.»

چند روز پیش یک بازیکن فوتبال را در تلویزیون دیدم، یکی از آن ساده‌لوح‌ها، که از روزنامه‌نگاران گله می‌کرد: «گاهی منظورم را نمی‌نویسند، چیزی را که گفتم می‌نویسند.»

امکان‌ناپذیر بودنِ مهار کردن شایعه

شادی تقریباً همیشه از مسئولیت بری است