بریده‌هایی از کتاب استراتژی منجی؛ جنگ جهانی یا صلح جهانی؟

"و جهان روزی از عدل و قسط پر خواهد شد."

مهدیِ روایات نبوی بی‌رحمی نمی‌کند؛ جنگ قبیله‌ای و نژادی ندارد؛ به جنگ‌های سراسری و قلع‌وقمع افراد نیز مشغول نمی‌شود؛ بلکه به واسطهٔ او اهل آسمان و زمین شادکام می‌شوند و به یکدیگر شادباش می‌گویند. در این روایات، از ترساندن مردم از امر ظهور خبری نیست، بلکه پیامبر (ص) درک آن زمان را سعادت می‌داند و می‌گوید: خوشا به حال انسان آن روز! اگر در روایاتی گفته شده است که مهدی (ع) مشرق و مغرب زمین را فتح می‌کند، هیچ رفتار خشونت‌آمیزی ضمن آن نیامده است. البته مهدی (ع) در این روایات دارای قاطعیت و اقتدار نیز هست، ولی نه در برابر مردم عادی بلکه مقابل سلاطین جبار.

امام باقر (ع): کسی که در انتظار امر ما مرده گویا در میان خیمهٔ مهدی (ع) و لشکر او مرده است.

مهدی (ع) همنام پیامبر است؛ از فرزندان فاطمه (س) است؛ عدل و قسط را در جهان گسترش خواهد داد؛ و عیسی (ع) همراه او خواهد بود.

واژه‌ها واحدهای گفتاری و نوشتاری هستند که سفر دور و درازی را از زمان پیدایش خود طی کرده و امروزه به ما رسیده‌اند. در این مسیر طولانی گاهی لایه‌های غلیظی از معانی مختلف بر قامت آن‌ها نشسته که متناسب است با فرهنگ و شرایط عصری که از آن‌ها گذر کرده‌اند. پس پی‌بردن به ذات واژه‌ها و مفهوم اصلی آن‌ها در زمان و مکان زادگاهشان ضروری است. خصوصاً جایی که با مفاهیم دینی یا متون مقدس سر و کار داریم.

روزی اهالی زمین رحمت بی‌پایان "تو" را خواهند چشید و برایت زمزمه خواهند کرد: حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت آری به اتفاق جهان می‌توان گرفت ...

گاهی در بررسی یک گزارش تاریخی یا یک روایت فقط به بررسی متن و عبارات و واژه‌های آن می‌پردازیم، فارغ از آنکه گوینده کیست و در چه زمانی گفته شده است.

در این روایات، عباراتی مبنی بر رفتارهای خشونت‌گرایانه و قهرآمیز دیده نمی‌شود؛ صحبتی از "قیام بالسیف" و ایجاد هراس در مردم از کشتارهای زنجیره‌ای نیست. در آن‌ها به شباهت خَلقی و خُلقی مهدی (ع) با پیامبر (ص) اشاره شده است و نه سیره‌ای خلاف ایشان. مهدیِ روایات نبوی بی‌رحمی نمی‌کند؛ جنگ قبیله‌ای و نژادی ندارد؛ به جنگ‌های سراسری و قلع‌وقمع افراد نیز مشغول نمی‌شود؛ بلکه به واسطهٔ او اهل آسمان و زمین شادکام می‌شوند و به یکدیگر شادباش می‌گویند.

نظریهٔ تکامل موردقبول عموم اندیشمندان است و روندی رو به رشد را در حیات انسانی تأیید می‌کند. بر این اساس دنیایی رو به سقوط و سراشیبی نمی‌تواند دچار دگردیسی ناگهانی شود و دنیای خوش بعد از ظهور را رقم بزند.

در شگفت‌اند از اینکه مردی بدان نادانی باشد که به سبب خوش‌بافتی جامهٔ پشمیِ خود خویش را شریف‌تر از دیگران انگارد. نخ عالی آن جامه چه اهمیتی دارد؟ زیرا زمانی به تن گوسفندی بوده و گوسفند با وجود به‌تن‌داشتن آن همچنان گوسفند بوده

هدایت همراه با اقناع قلب‌ها و اندیشه‌هاست؛ بر هم‌کلامی و گفت‌وگو استوار است؛ و باعث تحول و تأثیر می‌شود. با جبر و جنگ نمی‌توان بر فکر و اندیشهٔ کسی غلبه کرد. نمی‌توان کسی را هدایت کرد یا پرورش داد. جنگ دینی نمی‌تواند دارای این هدف یعنی هدایت باشد و اگر در تاریخ نمونه‌های این‌چنینی رخ داده، جنگ دینی نبوده بلکه دین پوشش آن قرار گرفته است.

در این پژوهش، قصد ما اثبات اصل مهدویت نیست، بلکه روی سخن با کسانی است که این اندیشه را قبول دارند، ولی دغدغه‌شان کیفیت ظهور است. اگرچه برخی مباحث ارائه‌شده تخصصی است، با ارائهٔ خلاصه‌ها سعی‌مان بر آن بوده است که کتاب برای عموم خوانندگان مفید واقع شود.

ائمه نیز هر کدام در زمانی که زندگی می‌کردند به اقتضای موقعیت و مصالح اجتماعی خود رفتار می‌کردند، اما در عین حال وحدت رویه داشتند؛ به عنوان مثال اصلاح و ایجاد حرکت فرهنگی در جامعه روح حاکم بر عملکرد همهٔ ائمه بوده است، لیکن هر کدام ابزار خاصی را در این راستا به کار بردند.

در دنیای امروز، علی‌رغم گسترش سلاح‌های کشتارجمعی و تکنولوژی‌های برتر در این زمینه، جنگ نظامی نسبت به گذشته رو به کاهش است. از علت‌های این امر رشد فکری، خویشتن‌داری و نوع‌دوستی انسان‌ها را می‌توان برشمرد. این بدان معناست که بشر به سوی صلح و هم‌زیستی پیش می‌رود؛ اگرچه با آنچه باید باشد فاصلهٔ زیادی دارد. او روزگاری با دست خالی و ساده‌ترین امکاناتِ جنگی بخش قابل‌توجهی از عمرش را در خشونت‌بارترین نبردها به سر می‌برد، اما امروزه کم‌کم جنگ به پس‌زمینهٔ جوامع رانده می‌شود. آیا اگر سلاح‌های امروز در اختیار بشر چند قرن پیش بود، از دنیا چیزی باقی می‌ماند؟

منظور این نیست که همه باید مهدی (ع) را به اسم بشناسند و او را بخواهند، بلکه خستگی از خود و طلب هدایت، عدالت و آرامش یعنی طلب مهدی (ع). تا اضطرار از خویش و نیاز به فردی از سنخ خود ولی برتر از خود در روح جوامع جاری نشود، ظهور مهدی (ع) دردی از دردهای دنیا را حل نخواهد کرد.

در مجموع معنی "قائم" برای ائمه عبارت است از: قائم به امر ولایت، حجت خدا، برپادارنده، حافظ امر امامت و استوارکنندهٔ امر الهی؛ بنابراین قائم بودن امام‌زمان (ع) علاوه بر آنچه در ابتدا بیان شد همین معانی را نیز در بر دارد که هیچ‌کدام دلالتی بر قیام و رفتاری نظامی ندارند.

امام باقر (ع): چون قائم ما بیاید، "إِذَا قَامَ قَائِمُنَا ..."، خداوند دست رحمتش را بر سر بندگان می‌گذارد؛ عقولشان را جمع می‌کند و در نتیجه خردشان کامل می‌شود.

در عموم کتب و مقالات امروزی افعالی چون قام، تقوم، یقوم به "قیام می‌کند" تفسیر و ترجمه شده است و لقب "قائم" به قیام‌کننده؛ برای مثال عباراتی مانند "اذا قام القائم" این‌گونه ترجمه شده است: "هنگامی که قائم یا قیام‌کننده قیام می‌کند." این امر سبب می‌شود که ظهور مهدی (ع) در نگاه اول نوعی قیام تلقی شود که رفتاری مسلحانه و نظامی است. آیا چنین