بریده‌هایی از کتاب در انتظار کدام منجی

از علی (ع) نقل شده است که در هنگام زمامداری به مردم فرمود: من می‌دانم شما را چه‌چیز اصلاح می‌کند و کجی شما را راست می‌گرداند، ولی اصلاح شما را با فاسد شدن خود جایز نمی‌دانم. پس مهدی (ع) هم با ظلم ممکن نیست عدل را برپا کند، و الا امام نیست.

عدالت همواره گمشدهٔ انسان‌ها بوده

یکی از مواردی که به انتساب خشونت به مهدی (ع) به هنگام ظهور منجر شده است خلط روایات مهدوی با اخباری از آیندگانِ دیگر بوده که در حال حاضر و پیش از ظهور مهدی (ع) به تاریخ گذشته بدل شده است.

هدایتِ از جنس اعتقاد باید در اندیشهٔ انسان و هدایتِ از جنس ایمان باید در قلب و وجود انسان رسوخ کند و

«اسلام» همچنان‌که از نامش پیداست دین سلم و صلح و آرامش است و مؤمن به این دین کسی است که دیگران از دست و زبانش در امنیت باشند.

شما را به مهدی بشارت می‌دهم که در هنگام اختلاف بین مردم و در زمان سرگردانی‌ها برانگیخته می‌شود و زمین را از قسط و عدل پر می‌کند؛ چنان‌که از ستم و ظلم پر شده است.

یکی از مسائل مهم دربارهٔ ظهور مهدی (ع) این است که خداوند در آخرالزمان سنت خویش را تغییر نمی‌دهد و آخرالزمان را با جبر نمی‌سازد. او خود در قرآنش می‌فرماید: «وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبدِیلاً». درست است که مهدی منصور و پیروز به یاری خداست، اما پیروزی خدا و موعودش در آخرالزمان نباید با جبر محقق شود؛ در غیر این صورت، این امر نشانگر تبدیل و تغییر سنت خدا خواهد بود.

آنچه مسلم است این است که پیامبران و نمایندگان خداوند همواره طلایه‌داران رشد و پیشرفت در زندگی بشری بوده‌اند و این از مهم‌ترین جذابیت‌های آن‌ها در هنگام ظهورشان بوده است؛ از نوح که ساخت کشتی را به بشر آموخت یا داوود که ساخت زره به او الهام شد که پیشرفتی در استفاده از آهن محسوب می‌شد گرفته تا محمد (ص) که زندگی مدنیِ همراه با صلح را به مردم جنگ‌طلب عرب آموخت همهٔ آن‌ها در جامعهٔ خود متجدد محسوب می‌شدند و همگی موجب ارتقای فرهنگ عمومی جامعه‌شان شده بودند.

منجی در نظر گروه اول کسی است که با به‌خاک‌وخون‌کشیدن دیگران این گروه و دوستان و هم‌فکرانشان را بر عالم سلطه می‌دهد، اما منجی گروه دوم که خدایشان را رحمان و رحیم می‌دانند کسی است که رحمت برای تمام عالمیان است، نه فقط برای آن‌ها و دوستان و همشهری‌هایشان؛ منجی این گروه هدفش هدایت نوع انسان و ارتقای اوست. قطعاً این دو منجی یکی نیستند. حال منجی من و شما کیست؟

بنا بر تلقی دین‌داران از دین، آن که خدایش فقط منتقم است و نجات را در انتقام می‌بیند و آن‌کس که خدایش رحمان و رحیم است یک دین ندارند؛ با اینکه هر دو نام دین خویش را «اسلام» می‌نهند. برای مثال قطعاً دین ما با دین داعشیان یکی نیست، هرچند نام هر دو اسلام است. «اسلام» همچنان‌که از نامش پیداست دین سلم و صلح و آرامش است و مؤمن به این دین کسی است که دیگران از دست و زبانش در امنیت باشند.

مهدی (ع) پیش از آنکه قائم بالسیف باشد برپای‌دارندهٔ امر امامت و قائم بالحق است.

البته با توجه به شواهد تاریخی، زید مبلّغ مهدویتِ خویش نبود و قیام او صرفاً حرکتی سیاسی محسوب می‌شد؛ مناظرهٔ او نشان از این دارد که از برادرش امام باقر (ع) تقاضای رهبری قیام را داشته است.

برخی از پیروان زید به قدری در اندیشهٔ خود پیش رفتند که می‌گفتند هرکس از فرزندان حسن (ع) و حسین (ع) در را به روی خود ببندد و در خانه بنشیند حق امامت ندارد. آن‌ها نه امام باقر (ع) و امام صادق (ع) را امام می‌شمردند، نه حتی امام سجاد (ع) را و پس از حسین‌بن‌علی (ع) زیدبن‌علی را امام چهارم خود می‌دانستند.

دسته‌ای از این اخبار روایاتی است که هنگام ظهور را مملو از جنگ و کشتار معرفی می‌کند و این کشتارها را به مهدی (ع) نسبت می‌دهد. متأسفانه علی‌رغم وجود گزاره‌های معیار برای شناخت مهدی (ع) که از طریق پیامبر (ص) و ائمه (ع) به ما رسیده است در حال حاضر این دسته از اخبار در جامعهٔ شیعی ایران به صورت یک فولکلور موجود است؛ به گونه‌ای که مردمانی که کمترین شناختی از مهدی (ع) ندارند نیز این سخن عامیانه را شنیده‌اند که او می‌آید تا تعداد زیادی را گردن بزند و تنها خوب‌ها را نگاه دارد!