بریده‌هایی از کتاب فلسفه برای زندگی و دیگر موقعیت‌های حساس

ممکن است چیزی که برای‌مان اتفاق می‌افتد تقصیر ما نباشد، ولی این‌که چگونه به آن فکر می‌کنیم، برعهدهٔ خودمان است.

اگر عقل‌تان را به کار ببرید تا بر وابستگی یا بیزاریِ ناشی از شرایط بیرونی غلبه کنید، می‌توانید در هر وضعیتی آرام بمانید؛ حتی اگر کشورتان اشغال شده باشد و ستمگری در حال شکنجه‌تان باشد، این کار ممکن است.

فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی نگران این است که باقی مردم چطور درباره‌اش فکر می‌کنند. چنین فردی عصبی، بدگمان، خشمگین و درمانده می‌شود و همهٔ این‌ها برای این است که تمرکزش را کاملاً روی نظر مردم می‌گذارد؛ روی چیزی تمرکز می‌کند که از کنترلش خارج است.

بهتر است غذا را به‌چشم مواد مغذی برای نیروگرفتن ببینید؛ به آن از زاویه‌ای غیراحساسی نگاه کنید. چرا غذا می‌خوریم؟ به‌دلیل نیاز بدن غذا می‌خوریم. این کاری ضروری است، ولی هنگامی‌که از آن بیش از اندازه لذت می‌برید، این خطر وجود دارد که اجازه دهید شما را کنترل کند.

تاب‌آوری و سلامت روانی از این برمی‌آید که در یک موقعیت روی چیزی تمرکز کنیم که در کنترل و اختیار ماست، بدون این‌که خودمان را بر سر چیزی که در کنترل‌مان نیست به دیوانگی بکشانیم.

جای تأمل دارد که امروزه چه زندگیِ پرنعمتی داریم و باوجوداین هیچ‌وقت دست از شکایت برنمی‌داریم.

«آشفتگی انسان‌ها از اتفاقات نیست، بلکه از نظرشان دربارهٔ آن اتفاقات برمی‌آید.

فهمیدم کارکرد دانشگاه بیش‌تر به کارخانه شبیه است: کارت ورودمان را می‌زدیم، مقاله‌مان را تحویل می‌دادیم، کارت خروج را می‌زدیم و بعد به حال خود رها می‌شدیم. به نظر می‌رسید برای بهزیستی یا این‌که دانشجویانِ دورهٔ کارشناسی تکاملِ شخصیتیِ بیش‌تری پیدا کنند، دغدغهٔ سازمانیِ کمی وجود داشت. (۱) همین‌طور دانشجویان نیز امید چندانی نداشتند که آن‌چه خوانده‌اند ممکن است واقعاً در زندگی‌شان کاربردی باشد، چه برسد به این‌که بتواند جامعه را بهبود دهد.

سنکا می‌نویسد باید هر روز از روح‌مان بخواهیم «شرحی از خود به ما بدهد.

روزی وقتی آنا هفت‌ونیم‌ساله بود، تنها دو سال بعد از آغاز درمان، به دیدن بیل آمد و آماده بود که دربارهٔ آن تجربه و دیدگاهش دربارهٔ آن حرف بزند. بیل می‌گوید: ایده این است که به بچه راهکارهایی را آموزش بدهیم که بتواند در وضعیت زندگیِ واقعی آن‌را به کار ببرد؛ برای همین، به کنترل به‌عنوان یک راهکار نگاه کردیم. به او گفتم: «وقتی به اقیانوس نگاه می‌کنی و می‌بینی امواج به ساحل برخورد می‌کنن، می‌تونی به‌شون بگی دست از این کار بردارن؟» آنا گفت: «نه، هیچ‌کس نمی‌تونه موج‌ها رو متوقف کنه.» «این چطور؟ اگه تو یه گردش باشی و بارون بگیره، می‌تونی جلوی بارون رو بگیری؟» «نه. چرا ازم سؤال‌های احمقانه می‌پرسی؟» «خب، می‌تونی تصمیم بگیری برای مدرسه چی بپوشی؟» «آره، گاهی.» «می‌تونی انتخاب کنی چه برنامهٔ تلویزیونی‌ای رو نگاه کنی؟» «آره، گاهی.» «می‌تونی تصمیم بگیری چی نقاشی کنی یا درمورد چی بنویسی؟» «آره، معمولاً.» «و این‌که درمورد چی فکر کنی؟» «آره، معمولاً.»

اورلیوس می‌نویسد: «بسیاری از نگرانی‌هایی که آزارتان می‌دهند زائدند. چون مخلوق خیالات‌تان هستید، می‌توانید خودتان را از آن‌ها خلاص کنید و به پهنهٔ وسیع‌تری بروید. ب

من ارباب سرنوشت خویشتنم: من ناخدای روح خود هستم.

«عادت‌های بد مخفیانه حرکت می‌کنند و به‌آرامی به نزدیک‌ترین افراد منتقل می‌شوند؛ بنابراین، درست مانند زمان طاعون، باید مراقب باشیم کنار کسانی که از قبل به آن دچار شده‌اند و بیمارند ننشینیم... . پس در انتخاب دوستان‌مان باید به ویژگی‌های‌شان توجه کنیم.

اگر توقعاتِ بیش از حد یکی از دلایلِ خشم باشد، درمانش این است که توقعات‌مان را کم کنیم

فرد خشمگین به‌شدت به تمام چیزهایی که از دنیا طلب دارد حساس و از تمام چیزهایی که دریافت کرده غافل است.

می‌توانم بسیار زیر فشار باشم، چون فرد پرتلاش و موفقی‌ام، ولی به خودم یاد داده‌ام این‌را یادآوری کنم که چه‌چیزی در کنترلم است و چه‌چیزی نیست. وقتی چیزی خوب پیش نمی‌رود، سعی می‌کنم بیش از حد به موقعیت واکنش نشان ندهم، ولی به خودم یادآوری می‌کنم در چیزهایی که می‌توانم کنترل کنم محدودیت‌هایی وجود دارد.

"در جریان رویدادها روحت را نرنجان تا آن‌ها تو را نرنجانند." تازه متوجه شدم اگر اجازه ندهم، اتفاقات بیرونی هیچ کنترلی بر من نخواهند داشت و فهمیدم تنها چیزی که می‌توانم کنترل کنم خودم هستم.»

انرژی و شجاعت بسیاری لازم است که عادت‌های خودکارِ فکری و احساسی‌مان را تغییر بدهیم و همچنین به فروتنی نیاز دارد؛ هیچ‌کس دوست ندارد اقرار کند که ممکن است روش جهان‌بینی‌اش اشتباه باشد. ما به باورهای‌مان، حتی وقتی به غرق‌شدن‌مان بینجامند، چنگ می‌اندازیم.

روان‌شناسان معاصر، مانند دنیل کانِمَن، معتقدند ما مغزی «دوپردازنده» داریم؛ یکی سیستم فکری‌ای که بیش‌تر خودکار و براساس عادت است و دیگری سیستم فکری‌ای که توانایی تفکر خودآگاه و معقولِ بیشتری دارد. این سیستم خودآگاه و متفکر، در مقایسه با سیستم خودکار، کندتر و از نظر انرژی پرمصرف‌تر است؛ برای همین، خیلی کم‌تر از آن استفاده می‌کنیم. اگر قرار است فلسفه تغییرمان دهد، لازم است با هر دو سیستم کار کند؛ این همان کاری است که فلسفهٔ کهنِ یونان انجام داد که روندی دوقسمتی را شامل می‌شود: اول عادت را خودآگاهانه انجام دادن، سپس خودآگاهی را به عادت تبدیل کردن

ممکن است توانایی‌مان در تغییر عادت‌های احساسی‌مان را ژن‌ها و محیط اطراف‌مان تعیین کرده باشند، ولی معتقدم ما تقریباً همیشه، کمی فضا برای تغییر و کمی ظرفیت برای به‌چالش‌کشیدن برنامه‌ریزی خودکارمان داریم و تقریباً همهٔ ما می‌توانیم با تمرین به‌نوعی عاقل‌تر و شادتر باشیم.