بریده‌هایی از کتاب آینده انقلاب اسلامی ایران

می‌فرماید: اِنَّ فِی الْعَدْلِ سَعَةً در عدالت ظرفیت و گنجایشی است که در چیز دیگری نیست.» گویا در آن هنگام عده‌ای از باب نصیحت به حضرت می‌گفتند: اگر شما به این صورت عمل کنید، عده‌ای ناراضی و ناراحت می‌شوند. علی در جوابشان این کلام لطیف را فرمود که: اِنَّ فِی الْعَدْلِ سَعَةً اگر ظرفی باشد که همه گروهها و همه افراد را در خود بگنجاند و رضایت همه را به دست آورد، آن ظرف عدالت است. اگر کسی با عدالت راضی نشد، ظلم او را راضی نمی‌کند؛ یعنی خیال نکنید آن کسانی که از عدالت ناراضی می‌شوند، اگر من عدالت را کنار بگذارم و به جای آن ظلم را انتخاب کنم آنها راضی خواهند شد. نه، اگر من بخواهم حرص او را ارضاء کنم او حریص‌تر می‌شود. مرز، همان عدالت است. اشتباه است که مرز عدالت را به نفع کسی بشکنم تا او راضی شود.

قهرا در اسلام دموکراسی مبتنی بر آن نوع آزادی فرد و حقوق فردی هم وجود دارد. بنابراین در «جمهوری دموکراتیک اسلامی» اضافه کلمه «دموکراتیک» یک حشو زائد است. به علاوه ممکن است در آینده وقتی که مردم در دولت جمهوری اسلامی آزادیها و دموکراسیهایی را خواهند دید و خشنود خواهند شد بعضی پیش خودشان این طور تفسیر کنند که آزادیها و دموکراسیهایی که وجود دارد نه به دلیل اسلامی بودن این جمهوری است بلکه به دلیل دموکراتیک بودن آن است

چند سال پیش در روزنامه‌ای مطلبی از قول سوئدیها نقل شده بود که بی‌مناسبت نیست آن را برایشما نقل کنم. عنوان مطلب «سیاست و گاو» بود. از یک سوئدی پرسیده بودند: سوسیالیسم یعنی چه؟ جواب داده بود: سوسیالیسم یعنی این که اگر دو گاو ماده داشته باشی و همسایه‌ات گاوی نداشته باشد، یکی را به همسایه بدهی. کاپیتالیسم یعنی این که اگر دو گاو ماده داری یکی را بفروشی و یک گاو نر بخری، بعد مشغول دامداری بشوی و دائما تعداد گاوها را افزایش دهی. کمونیسم یعنی هردو گاو را دولت از تو می‌گیرد و در عوض هر روز صبح یک کاسه شیر مخلوط باآب به تو می‌دهد. نازیسم یعنی اگر دو تا گاو داری، هر دو را دولت می‌گیرد و خودت را در کوره آدم‌سوزی می‌اندازد. زیر این مطلب، روزنامه نگار ایرانی اضافه کرده بود: ایرانیسم یعنی این که اگر دو تا گاو داری هر دورا دولت می‌گیرد، یکی را به کشتارگاه می‌فرستد و شیر دیگری را هم می‌دوشد و در فاضلاب خالی می‌کند.

ایشان در چند موضع این کتاب تأکید دارند که روحانیون حتی در جمهوری اسلامی پستهای دولتی را نپذیرند و از دولتی شدن بپرهیزند و همچنان در کنار مردم باقی بمانند

ایشان در چند موضع این کتاب تأکید دارند که روحانیون حتی در جمهوری اسلامی پستهای دولتی را نپذیرند و از دولتی شدن بپرهیزند و همچنان در کنار مردم باقی بمانند

مطلبی راجع به حکومت اسلامی آینده عرض می‌کنم. همین طور که می‌دانید ـ و رهبر و پیشوای ما مکرر و صریح این مطلب را بیان کرده‌اند ـ در حکومت اسلامی احزاب آزادند. هر حزبی اگر عقیده غیر اسلامی هم دارد در ابراز عقیده خودش آزاد است، فکرش آزاد است، هر چه دلش می‌خواهد بگوید. ما فقط اجازه توطئه‌گری و فریبکاری نمی‌دهیم. در حدی که فکر و عقیده خودشان را صریحا می‌گویند و با منطق ما در حال جنگ هستند ما آنها را می‌پذیریم اما اگر بخواهند در زیر لوای اسلام یا مظاهر اسلام افکار و عقاید خودشان را بگویند ما حق داریم از اسلام خودمان دفاع کنیم که اسلام این را نمی‌گوید، به نام اسلام این کار را نکن، به نام خودت بکن.

بزرگترین هدیه‌ای که یک رهبر به ملتش می‌تواند بدهد «ایمان به خود» است، یعنی آن ملت را به خودش مؤمن کند.

فرق است میان آزادی عقیده و آزادی تفکر. تفکر یعنی همان استعداد انسانی بشر که می‌تواند در مسائل، علمی و منطقی بیندیشد. این استعداد حتما باید آزاد باشد. پیشرفت و تکامل بشر در گرو این آزادی است. اما عقیده. می‌دانیم هر عقیده‌ای ناشی از تفکر نیست. بسیاری از عقاید بشر ناشی از یک سلسله عادتها، تقلیدها و تعصبهاست نه این که چون فکر کرده این عقیده را گرفته است بلکه چون عادت کرده، به این عقیده چسبیده است. این عقیده نوعی انعقاد است یعنی فکر و اندیشه‌اش به جای این که باز باشد بسته و منعقد شده و بر عکس، آن قوه مقدس تفکر به دلیل این انعقاد و بستگی در درونش اسیر شده

پیغمبر فرمود: هرگز امتی، جامعه‌ای به مقام قداست (مقامی که قابل تقدیس و تمجید باشد که بشود گفت این جامعه جامعه انسانی است) نمی‌رسد مگر آن وقت که وضع به این منوال باشد که ضعیف حقش را از قوی بدون لکنت کلمه بگیرد؛

انسانی را در نظر بگیرید که یک ماه رفته کار کرده، زحمت کشیده و هزار تومان به دست آورده. فرض کنید کسی به او می‌گوید من یک گونی مورچه مرده دارم، او می‌گوید بیا من هزار تومان می‌دهم اینها را می‌خرم، در حالی که به دردش نمی‌خورد و باید دور بریزد. این معامله از اساس باطل است. ولی ممکن است زمانی پیش بیاید که علم پیشروی کند و بتواند از این مورچه مرده استفاده‌های صحیحی برای زندگی بشر بکند. در این صورت همین معامله که تا دیروز باطل و مصداق «لا تَأْکلوا اَمْوالَکمْ بَینَکمْ بِالْباطِلِ» بود صحیح می‌شود؛

در آینده هم اسلام فقط و فقط با مواجهه صریح و شجاعانه با عقاید و افکار مختلف و متناقض با اسلام می‌تواند به حیات خودش ادامه بدهد.

اصلا امر به معروف کلاس داشته باشد، افرادی آموزش ببینند، هر کسی که چهار تا منبر یاد گرفت به خودش حق ندهد که برود امر به معروف و نهی از منکر کند. آن کسی که می‌خواهد امر به معروف و نهی از منکر کند باید کلاس ببیند و یاد بگیرد و برای این کار مجاز باشد، و محدود باشد به طوری که آن کسی که در یک رشته می‌تواند امر به معروف و نهی از منکر کند و نه در رشته دیگری، از حد خودش تجاوز نکند

در اصطلاح اسلامی وقتی گفته می‌شود اصلاح، نقطه مقابل افساد است، اعم از آن که تدریجی و ظاهری و به اصطلاح عَرَضی باشد یا بنیادی و جوهری.

بزرگترین هدیه‌ای که یک رهبر به ملتش می‌تواند بدهد «ایمان به خود» است، یعنی آن ملت را به خودش مؤمن کند.

ز بیت‌المال ملت گنجها سهم تبه کاران بیات آجر و صبحانه آب و عدس ما را

خدایا! به همه ما توفیق عنایت کن که حقایق اسلام را از روی بصیرت و تحقیق درک کنیم.

وقتی که ملتی خالص و مخلص به دنبال رهبری خالص و مخلص حرکت کند، تمام قدرتهای دنیا (استعمار سیاهش و استعمار سرخش، چپش و راستش، غربی‌اش و شرقی‌اش) هم قیام کنند محال و ممتنع است که از عهده او برآیند.

یک موهبت، نگه‌داشتنش از به دست آوردنش آسان‌تر نیست اگر نگوییم مشکل‌تر است. خود ثروت، به دست آوردنش یک هنر می‌خواهد، خوب حفظ کردن و نگه داشتنش هنر بیشتری می‌خواهد. این مخصوصا در مُلک‌گیری صادق است. در قدیم می‌گفتند جهانگیری از جهانداری آسانتر است. انقلاب ایجاد کردن از انقلاب نگه داشتن آسانتر است. انقلاب را حفظ کردن خیلی دشوار و مشکل است

آزادی انسانیت انسان و آزادی حیوانیت او در آنِ واحد میسر نیست. آزادی انسانیت مستلزم محدودیت و در قید بودن حیوانیت است، و آزادی حیوانیت مستلزم دربند شدن انسانیت است.

انسان به صورت لایتناهی آفریده شده یعنی در انسان آرمان لایتناهی هست یعنی هر وضعی که داشته باشد باز برتر و بالاترش را می‌خواهد، بر اساس اصلی که در قرآن هم هست و ریشه علمی و فلسفی دقیقی هم دارد و آن این است که انسان تنها با رسیدن به خدا و کمال مطلق الهی است که دیگر حالت بیزاری در او به وجود نمی‌آید و میل به این که از آنجا دور شود در او پیدا نمی‌شود (اَلَّذینَ امَنوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلوبُهُمْ بِذِکرِ اللهِ اَلا بِذِکرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلوبُ)

اسلام می‌گوید متعرض باش، مهاجم باش، قیام کن، شورش کن و وضع نامطلوب موجود را در هم بریز تا وضع مطلوب را به وجود بیاوری، و الّا نشستن و ناراضی بودن، از آن طرف هم آه کشیدن و آرزومند بودن کافی نیست، با آرزو چیزی به انسان نمی‌دهند. از آن طرف هم می‌گوید طلب و سعی و کوشش.

در واقع این طبقه حاکم است که در گوش روحانیت خوانده است که: چهره انقلابی به خود بگیر تا به موقع بتوانی انقلاب را ترمز کنی و به این ترتیب، هم خودت را حفظ کنی و هم ما را.

در دین، بالخصوص دین اسلام، سیاست یکی از عزیزترین اجزاء است و جدا کردن سیاست از اسلام به معنی جدا کردن یکی از عزیزترین اعضای اسلام از پیکر اسلام است.

نمی‌شود انقلاب را در آنِ واحد در دو مسیر متناقض حرکت داد.

غلام همت آنم که زیر چرخ کبود ز هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است مگر تعلق خاطر به ماه‌رخساری که خاطر از همه عالم به مهر او شاد است

پدیده برهنگی بیماری عصر ماست

در منطق اسلام فرعون فقط بنی اسرائیل را به زنجیر نکشیده، یک انسان را هم در درون خودش به زنجیر کشیده، انسانی که دارای فطرت الهی است و ارزشهای الهی سرش می‌شود ولی در زندانِ این فرعون بیرونی است. و لهذا پیغمبران، اول می‌روند سراغ آن انسانِ به زنجیر کشیده شده در درون فرعونها بلکه آن انسان را علیه فرعون حاکم بر انگیزانند و بتوانند انقلاب را از درون ایجاد کنند.

اگر ملتی خودباخته شد، خودش و روحش را در مقابل ملت دیگر باخت یعنی اگر استعمار روحی و فکری و فرهنگی شد، دیگر به دنبال آن با کمال افتخار استعمار سیاسی و استعمار اقتصادی را می‌پذیرد، یعنی سرمایه‌های مادی خودش را دو دستی به او تقدیم می‌کند و برای خودش هم افتخار می‌شمارد. نوکری بیگانه را با کمال افتخار می‌پذیرد، چرا؟ چون استعمار فکری و فرهنگی شده.

بندگی خدا در عین این که بندگی است وابستگی نیست. وابستگی به یک امر محدود است که انسان را محدود و کوچک می‌کند، وابستگی به یک امر نامحدود و تکیه به آن عین وارستگی و عدم محدودیت است.

پسر شبیب! هرگاه بر چیزی خواستی بگریی بر جدّ ما حسین بن علی (ع) گریه کن.