بریده‌هایی از کتاب قضاوت‌‏های امیرمؤمنان حضرت علی علیه‏‌السلام

او پرسید: معنای سجده اوّل چیست؟ امام علی علیه‌السلام فرمود: معنایش این است: خدایا! تو ما را از زمین آفریدی. او پرسید: معنای سربرداشتن از سجده چیست؟ امام علی علیه‌السلام فرمود: یعنی خدا تو ما را از زمین بیرون آوردی. او پرسید: معنای سجده دوم چیست؟ امام علی علیه‌السلام فرمود: معنایش این است: تو ما را بار دگر به زمین برمی‌گردانی. او پرسید: معنای سربرداشتن از سجده دوم چیست؟ امام علی علیه‌السلام فرمود: یعنی خدایا! تو بار دیگر ما را از زمین خارج می‌کنی.

عمَر گفت: ای وای بر عمَر! اگر علی علیه‌السلام نبود عمَر هلاک شده بود.

آنان از حضرت علی علیه‌السلام پرسیدند: فرق دوستی و دشمنی چیست؟ حضرت علی علیه‌السلام فرمود: خداوند، روح انسان‌ها را دو هزار سال پیش از بدن‌هایشان آفرید و در هوا قرار داد. روح‌هایی که در هوا با هم دوست بودند، اکنون نیز با هم دوست هستند و روح‌هایی که در هوا با هم دشمن بودند، اکنون با هم دشمن هستند.

معنای «لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه» از امیرالمؤمنین علیه‌السلام سؤال شد: معنای «لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه» چیست؟ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: ما نزد خدا، هیچ چیزی نداریم؛ هر چه داریم او به ما داده است. هرگاه خدا چیزی را که مالک آن است به ما داد، دستورهایی درباره آن به ما داد که وظیفه داریم به آن عمل کنیم و اگر آن را از ما گرفت، تکلیفش را از ما بر می‌دارد.

پیامبراسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرمود: علی علیه‌السلام ستمگر نیست و برای ستم آفریده نشده است. پس از من، ولایت (سرپرستی جامعه) بر عهده علی علیه‌السلام است. حکم، حکم اوست.

هر کدامتان که غنیمت شمار فرصت است، عافیتش را پیش از بیماری و پیری‌اش را پیش از تهی‌دستی، و فراغتش را پیش از گرفتاری و مشغولیت، و زمان حضورش را پیش از کوچ، غنیمت بشمارد پیش از آن که پیر شود و گرفتار بیماری و ناخوشی گردد و به حالی افتد که طبیبش از او ملول شود و نزدیکترین دوستش نیز از او روی گرداند و عقلش تباه گردد و رشته عمرش بگسلد

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام سؤال شد: عدالت برتر است یا بخشش؟ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: عدالت برتر است؛ زیرا عدالت هر چیزی را در جایگاه خودش قرار می‌دهد و بخشش آن را از جایگاه خودش خارج می‌سازد. نیز عدالت، روش عمومی مدیریت و اداره جامعه است و بخشش روش فرعی و خاص مدیریت جامعه است.

حضرت علی علیه‌السلام فرمود: قفل‌های آسمان‌ها، شرک به خداست. کلیدهای آن‌ها، ذکر «لااله‌الااللّه‌» است. موجودی که نه جنّ بود و نه انسان؛ ولی قوم خود را بیم می‌داد، مورچه سلیمان بود. پنج موجودی که از رَحِم به دنیا نیامدند، عبارتند از: آدم علیه‌السلام، حوا، عصای موسی، ناقه صالح علیه‌السلام و قوچ ابراهیم علیه‌السلام.

عمر از حذیفه بن یمان پرسید: چگونه صبح کردی؟ حذیفه گفت: می‌خواهی چگونه صبح کنم؟ قسم به خدا، صبح کردم در حالی که از حقّ بدم می‌آید، فتنه را دوست دارم، به ندیده گواهی می‌دهم، نیافریده را حفظ می‌کنم، بدون وضو نماز می‌خوانم و من چیزی در زمین دارم که خدا در آسمان ندارد.

دویدنِ پشت سرِ زمامداران جوبریة بن مسهر می‌گوید: دنبال امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌دویدم. امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: آن نادانان را صدای کفش‌های پشت سرشان هلاک کرد....