بریده‌هایی از کتاب اسرار‌ ماه شعبان؛ ادب حضور (دفتر دوم)

معبودا! انقطاع و گسستن کامل از غیر به سوی خود را به من عطا نما؛ تا دیدگان دل‌هایمان حجاب‌های نور را دریده، و به معدن عظمتت واصل گشته، و ارواحمان به مقام پاک عزّتت بپیوندد.»

رسول خدا (ص) فرمود: «... و شعبان ماه من است و در این ماه بسیار بر پیامبرتان (ص) و اهل بیتش (ع) صلوات بفرستید.»

سعی ناکرده در این راه به جایی نرسی مزد اگر می‌طلبی طاعت استاد ببر «و کسی که تقوای الهی پیشه کند و خدا ترس باشد، خداوند برایش راه نجاتی از گرفتاری‌ها قرار می‌دهد؛ و از مسیری که خود او هم احتمالش را ندهد، رزقش را می‌دهد.»

رسول خدا (ص) فرمود: «... و شعبان ماه من است و در این ماه بسیار بر پیامبرتان (ص) و اهل بیتش (ع) صلوات بفرستید.» ایشان در ادامهٔ روایت، دربارهٔ جایگاه ماه شعبان در میان ماه‌های رجب و رمضان می‌فرمایند: «و ماه شعبان را ماه شفاعت نامیده‌اند؛ زیرا پیامبر شما (ص) هر کس که در آن صلوات بر او بفرستد را شفاعت می‌کند.»

بنابراین، سالک در ماه رجب، با توبه و استغفار، کسب استعداد می‌نماید و در ماه شعبان، با بهره‌گیری از صلوات بر رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) و دعا و عبادت و نماز، متوسل به حبل‌الله نبوی (ص) و اهل بیت او (ع) می‌شود و مدارج سلوک را طی می‌نماید.

«معبودا، مرا هم‌شمارِ کسانی ساز که آنان را خواندی و پاسخت دادند و به آنان نگریستی و در برابر شکوه تو مدهوش گشتند و با آنان به خفا راز گفته‌ای و آنان در آشکارا برایت عمل کرده‌اند.»

«هیچ بنده‌ای ایمان نیاورده است، مگر آن گاه که مرا از خودش بیشتر دوست داشته باشد و عترت مرا بیشتر از کسان خودش و خاندان مرا بیشتر از خاندان خودش و مرا بیشتر از خودش.»

همهٔ انسان‌ها، لحظه به لحظه در محضر حق هستند.

«هر کس در ماه شعبان هفتاد بار به درگاه خداوند تبارک و تعالی استغفار کند، خداوند گناهان او را می‌آمرزد؛ هرچند به شمارهٔ ستارگان باشد.»

چنان‌که رسول خدا (ص) در نصایح خود به امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «ای علی (ع)، هرگاه دیدی که مردم به زیادی عمل می‌پردازند، تو به خالص کردن عمل بپرداز.»

سعی ناکرده در این راه به جایی نرسی مزد اگر می‌طلبی طاعت استاد ببر

امام هشتم (ع) می‌فرمایند: «هر که توانا بر کفارهٔ گناهانش نیست، بسیار صلوات بر حضرت محمد (ص) و آل ایشان (ع) بفرستد که گناهان را ویران کند.»

هرگاه دیدی که مردم به زیادی عمل می‌پردازند، تو به خالص کردن عمل بپرداز

سالک، در بستر محبت به این ذوات مقدس حرکت می‌کند

هرچند اصل ارتزاق اولیاء و اهل معرفت، در ماه ضیافت الهی و هنگام بهره‌گیری از سفرهٔ گستردهٔ ماه رمضان است، ولی تقدیر میزان بهره‌مندی هر کس از مضیف‌خانهٔ ربوبی، در ماه شعبان و ضیافت نبوی (ص) رقم می‌خورد.

او دشمن آگاه و فریبکاری است که نقاط ضعف افراد را در گناه، با دقت رصد می‌کند و به هر کس متناسب با نقاط آسیب‌پذیرش حمله می‌نماید. لذا بهتر است که در آغاز ورود به ماه‌های عزیزی همچون شعبان و رمضان، هر فرد نقاط ضعف اخلاقی و عبادی خود را به خوبی محاسبه کند و در طی ایام شعبان و سپس ماه رمضان، بنا را بر کنترل بگذارد.

«هر کس روز اول ماه شعبان را روزه بدارد، بهشت بر او واجب می‌شود و کسی که فقط دو روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند در همین دنیا هر روز و هر شب به او نگاه می‌کند و همین نگاه پروردگار در بهشت به او ادامه پیدا می‌کند. و هر کس که سه روز ماه شعبان را روزه بگیرد، خداوند او را هر روز در عرش خود و در بهشتش ملاقات می‌کند.»

رسول خدا (ص) دربارهٔ سرّ نام‌گذاری این ماه به شعبان فرمودند: «این ماه را شعبان نامند؛ زیرا روزی‌های مؤمنان در آن تقسیم می‌گردد.»

«امام علی (ع) فرمود: هر دعایی، تا در آن بر محمّد (ص) و آل محمّد (ع) صلوات فرستاده نشود، محجوب است (و مستجاب نمی‌شود).»

رسول خدا (ص) در میان روزه‌های مستحب همهٔ اوقات سال، به روزهٔ ماه شعبان اهتمام بیشتری داشتند.

«مباهات» یعنی زیبایی فوق‌العاده و بهجت‌برانگیز چیزی را در نزد کسی ستودن. پس مباهات الهی به عبادت‌کنندگان در ماه شعبان، بیانگر مقام و مرتبهٔ فوق‌العادهٔ کسانی است که حریم ماه شعبان را به احترام رسول اکرم (ص) حفط می‌نمایند. مباهات الهی، به معنای دستگیری کامل از این گروه در ماه شعبان است.

که این شبی است که در آن درهای آسمان باز می‌شود، پس درهای رحمت و رضوان الهی و مغفرت و فضل و توبه و نعمت و جود و احسان باز می‌شود...»

«آن ماهی است که حسنه در آن هفتاد برابر است و خطا ملغی گردد و گناه آمرزیده است و حسنه پذیرفته و حضرت جبار -جلّ جلاله- در آن به بندگانش مباهات و به روزه‌داران و شب‌زنده‌دارانش نگاه کند؛ پس به آن‌ها در برابر حاملان عرش می‌بالد.»

سعی ناکرده در این راه به جایی نرسی مزد اگر می‌طلبی طاعت استاد ببر

رسول خدا (ص) دربارهٔ سرّ نام‌گذاری این ماه به شعبان فرمودند: «این ماه را شعبان نامند؛ زیرا روزی‌های مؤمنان در آن تقسیم می‌گردد.»

تفاوت اصلی مؤمنین در اعمال عبادی، در تفاوت کمّی افعال آن‌ها نیست؛ بلکه در تفاوت نیت‌ها و کیفیت عبادت آن‌ها است

«حلال روشن است و حرام نیز مشخص است و شبهاتی بین حلال و حرام وجود دارد؛ پس هر کس از شبهات پرهیز کند، از محرمات سالم می‌ماند و هر کس مرتکب شبهات شود، داخل در محرمات می‌شود و از راهی که نمی‌داند هلاک می‌گردد.» امور مشتبه، یعنی موضوعاتی که حکم آن‌ها از نظر حلّیت و حرمت معلوم نیست؛ ولی انسان را در آستانهٔ گناه و یا ترک واجبات قرار می‌دهد و در نتیجه، زمینه برای گناه فراهم می‌شود.

من در شب نیمهٔ شعبان در خواب بودم که جبرائیل نزدم آمد و عرض کرد: ای محمد (ص)، آیا چنین شب ارجمندی را در خوابی؟ پس گفتم: ای جبرائیل، مگر این چه شبی است؟ گفت: شب نیمهٔ شعبان است؛ برخیز ای محمد (ص)؛ پس مرا از بستر بلند کرد و به بقیع برد و گفت: بالا را نگاه کن؛ که این شبی است که در آن درهای آسمان باز می‌شود، پس درهای رحمت و رضوان الهی و مغفرت و فضل و توبه و نعمت و جود و احسان باز می‌شود...»

ثانیاً، رسول اکرم (ص) صریحاً ماه شعبان را افضل ماه‌ها بعد از ماه رمضان نامیدند و دائماً بر این نکته بعد از ماه رجب تاکید می‌فرمودند: «شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه خداوند است؛ پس کسی که یک روز در ماه من روزه بگیرد، من در روز قیامت شفیع او خواهم بود.»

شدت مراقبات و اذکار و عبادات سالک در این ماه باید در مرتبه‌ای باشد که قابلیت ورود به قرق‌گاه خاص‌الخاص الهی در ماه مبارک رمضان را کسب نماید