بریده‌هایی از کتاب هلالی جغتایی

به کویت آمدیم و آرزوی ما نشد حاصل ز کویت می‌رویم اینک، هزاران آرزو با ما

ماه من عیدست و شهری را نظر بر روی توست

آن روز که تعلیم تو می‌کرد معلم بر لوح تو ننوشت مگر حرف وفا را؟

جای آن‌ست که شاهان ز تو شرمنده شوند سلطنت را بگذارند و تو را بنده شوند گر به خاک قدمت سجده میسر گردد سرفرازان جهان جمله سرافگنده شوند بر سر خاک شهیدان اگر افتد گذرت کشته و مرده، همه از قدمت زنده شوند

دیدار تو نیک و همه کس طالب دیدار تو یوسف مصری و همه شهر خریدار سودای تو دارند همه بر سر بازار بازار تو را هست خریداری بسیار من صبر کنم تا که خریدار نماند

آن بلایی که ز اندیشهٔ آن می‌مردم عاقبت پیش من عاقبت‌اندیش آمد

گه‌گهم خوانی و گویی که چه حالست تو را؟ حال من حال سگان، این چه سوال است تو را؟ می‌کنم یاد تو و می‌روم از حال به حال من به این حال و نپرسی که: چه حالست تو را؟

ظاهر نکنم پیش رقیبان الم دل با مردم بی‌غم نتوان گفت غم دل

از بتان چو در آتشم شب و روز روز حشرم بدین گناه مسوز مهوشانم چو سوختند به ناز ز آفتاب قیامتم مگداز بس بود این که سوختم یک بار «و قنا ربنا عذاب النار»

سعی کردم که شود یار ز اغیار جدا آن نشد عاقبت و من شدم از یار جدا از من امروز جدا می‌شود آن یار عزیز همچو جانی که شود از تن بیمار جدا

گفتم چو بیایی غم خود با تو کنم شرح اما چه کنم؟ طاقت گفتار ندارم

خواهی که ز هر سو نظری سوی تو باشد زنهار! مرنجان دل صاحب‌نظری را

دشمن جانی و از جان دوست‌تر دارم تو را

ای نور خدا در نظر از روی تو ما را بگذار که در روی تو ببینیم خدا را تا نکهت جان‌بخش تو همراه صبا شد خاصیت عیسی‌ست دم باد صبا را هر چند که در راه تو خوبان همه خاکند حیف است که بر خاک نهی آن کف پا را

چو آن مه یار اغیار است گرد او مگرد ای دل چرا پروانه باید شد برای شمع محفل‌ها؟

بر رخ زردم ببین خط‌های اشک سرخ را این نشانی‌هاست که امشب چشم من خون می‌گریست

سعی کردم که شود یار ز اغیار جدا آن نشد عاقبت و من شدم از یار جدا

مرا ز گریه مکن منع، ساعتی بگذار که زار زار بگریم، که عاشق زارم

آرزومند توام، بنمای روی خویش را ور نه، از جانم برون کن ارزوی خویش را

ترک یاری کردی و من همچنان یارم تو را دشمن جانی و از جان دوست‌تر دارم تو را گر به صد خار جفا آزرده‌سازی خاطرم خاطر نازک به برگ گل نیازارم تو را

من وبیداری و شبها و شب تا روز یا رب‌ها نبیند هیچ کس در خواب، یارب! این‌چنین شب‌ها

بس که دریافت مرا لذت خونخواری عشق دل نخواهد که دگر بادهٔ دلخواه کشم

من وبیداری و شبها و شب تا روز یا رب‌ها نبیند هیچ کس در خواب، یارب! این‌چنین شب‌ها

جان خوشست، اما نمی‌خواهم که: جان گویم تو را خواهم از جان خوش‌تری باشد، که آن گویم تو را من چه گویم که آنچنان باشد که حد حسن توست؟ هم تو خود فرما که: چونی، تا چنان گویم تو را

این همه بیگانگی با آشنایان بس نبود؟ کاشنای خویش کردی مردم بیگانه را

تپیدن دل من روز هجر دانی چیست؟ برای دیدن روی تو اضطراب کند

جز بندگیم کاری از دست نمی‌آید من بندهٔ فرمانم، تا دوست چه فرماید؟

صد بار آشنا شده‌ای با من و هنوز بیگانه‌وار می‌گذری ز آشنای خویش

حال خود گفتی: بگو، بسیار و اندک هر چه هست صبر اندک را بگویم، یا غم بسیار را؟

بود مقصود تو آزردن ما، شکر خدا که به مقصود دل خویش رسیدی از ما