بریده‌هایی از کتاب سید‌محمد حسینی بهشتی؛ نگاهی به زندگی و زمانه‌ی شهید دکتر بهشتی

یکی از مصیبت‌های عمر ما این است که اشخاص کم‌کم دارند جانشین ارزش‌ها می‌شوند. این خطرناک است. انقلاب ما، انقلاب ارزش‌هاست.

یک‌روز به دکتر گفتم شما چرا در مقابل این همه توهین از خودتان دفاع نمی‌کنید؟ در جواب، آیه‌ای خواند و گفت:‌ «فلانی من نباید از خودم دفاع کنم، بلکه باید آن‌قدر ایمان خودم را قوی کنم که خداوند از من دفاع کند و جواب این‌ها را بدهد. و چون وعدهٔ خدا حق است؛ من به این وعده اعتقاد دارم» بعد هم محکم گفت: «دفاع خدا را که نمی‌شود با دفاع ما مقایسه کرد.»

ما شیفتگان خدمتیم، نه تشنگان قدرت.

دانشجو رسالتش در این است که در برابر دردهای جامعه برای همیشه حساس بماند. وای به روزی که تحصیل‌کرده‌های جامعه اعم از روحانی، معمّم، دانشگاهی، در شکل آموزگار، دبیر، امام جماعت، مرجع تقلید، محقق، اسلام‌شناس یا نویسنده، تبدیل بشود به گروه «بی‌درد».

معیار رشد و تعلیم و تربیت در انقلاب، «خودسازی آگاهانه» است؛ حرکتی آگاهانه و آزادانه.

ما آن روزها در وین زندگی می‌کردیم و دکتر هم آمده بود تا سری بهمان بزند. ناهار را که خوردیم از من پرسید جواد آقا، خانهٔ شما چند متر است؟ گفتم این خانهٔ کوچک که متراژ ندارد، سی‌چهل متری می‌شود. دکتر گفت نه از ۳۰ تا ۴۰ متر، ۱۰ متر اختلاف متراژ است. رو به همسرم ادامه داد «ملوک خانم پاشو متر خیاطی را بیاور.» بعد هم یک‌طرف آن را گرفت و از من هم خواست تا سر دیگر را دقیقاً گوشهٔ دیوار بگذارم تا محاسبه دقیق دربیاید. بالأخره مساحت آپارتمان را به دست آوردیم؛ سی و هفت و نیم متر بود. وقتی کارمان تمام شد دکتر گفت حالا اگر کسی در تهران از من بپرسد داماد و دخترت در چه منزلی زندگی می‌کنند؛ می‌توانم بگویم در یک آپارتمان سی و هفت و نیم متری. ولی اگر بگویم سی چهل متری، شنونده می‌تواند پیش خودش بگوید: مساحت آن را تا ۹۰ متر هم می‌شود تصور کرد!

ده دقیقه‌ای از آغاز نطق دکتر می‌گذشت و ساعت هشت و بیست دقیقه را نشان می‌داد. دکتر مکثی کرد و به مستمعین دورتادور جلسه نگاه کرد و وقتی از همراهی ایشان با بحث مطمئن شد، یک‌باره گفت «بچه‌ها بوی بهشت می‌آید. آیا شما هم این بو را استشمام می‌کنید؟» در همین لحظه انفجار مهیبی حزب جمهوری اسلامی را لرزاند و ساختمان فروریخت.

تمام حرف بر سر «تشکل‌های نیروهای مؤمن مسلمان» است، نه حزب و کانون و انجمن و نام‌های دیگر.

در نظام اسلامی باید روزبه‌روز، نورانیت اسلام بیشتر به چشم بخورد. آن صفا، صداقت که برای فطرت هر انسان، به‌خصوص نسل جوان جاذبه نیرومند دارد، باید در رفتار و گفتمارمان بروز پیدا نماید.

هرگز ساعتی را نگذرانده‌ام که در آن نشسته باشم و بگویم: خب! کارها الحمدالله تمام شد. تاریخ اسلام و تاریخ انقلاب‌های دنیا، برای ما روشن می‌کند که دشمنان حق و عدل هیچ‌وقت آرام نخواهند گرفت.

هنگام تدوین قانون اساسی بحث رسیده بود به بندی از فصل سوم قانون در ذیل حقوق ملت، بندی که بحث «آزادی جمعیت‌های غیراسلامی در بیان نظریات خود و تشکیل گردهمایی به‌طور آزادانه» را مطرح می‌کرد. آن‌قدر ادله آورد و آن‌قدر به اعتراضات مخالفین ـ که غالباً هم‌جهت و هم‌لباس بودند ـ پاسخ مستدل داد تا این بند هم تصویب شد.

حتی زن بنی‌صدر! وقتی که بنی‌صدر به فکر فرار افتاد و در مخفیگاهی پنهان شد، با کمک برخی از دوستان، همسر بنی‌صدر را زیر نظر گرفتیم و دستگیرش کردیم. بعد بی‌سیم زدیم که به دکتر مژده بدهید که خانم فلانی را دستگیر کردیم؛ حالا بنی‌صدر هرجا باشد خودش را تسلیم می‌کند. با وجود همهٔ دشمنی‌ها و تهمت‌های بنی‌صدر نسبت به دکتر، انتظار داشتیم خوشحال شود و مژدگانی دهد. اما دکتر با شنیدن خبر از عصبانیت برآشفت و گفت: «ما حق نداریم یک زن را دستگیر کنیم، در حالی که هیچ تقصیری ندارد اِلا این‌که زن بنی‌صدر است و شوهرش به خاطر خیانت به کشور تحت تعقیب است.» و بلافاصله دستور داد که او را آزاد کنند.

شاید باید پنج‌هزار کلمه خواند تا فقط پنج کلمه نوشت.

باید با صراحت عرض کنم که یکی از آفت‌های حیات اجتماعی ما رواج دعوت زبانی و قلمی و کساد بازار دعوت عملی است.

تلخی برخورد صادقانه را، بر شیرینی برخورد منافقانه ترجیح می‌دهم.

زیر لب غزل حافظ را زمزمه می‌کرد: همچو حافظ غریب در ره عشق به مقامی رسیده‌ام که مپرس

دروغ تاکتیکی! گفتن و تهمت زدن، برای این‌که رقیبان را از میدان به‌در کنیم؛ شایعه‌پردازی و دروغ‌پردازی، این‌ها تاکتیک‌های مسلمان علوی، نیست.

وارد خانه که شد، دید لامپ را عوض کرده‌ام، خوشحال شد و کلی تشکر کرد که دیگر دارم مرد می‌شوم و از این حرف‌ها. اما وقتی گفتم که آن را از تعاونی دادگستری آورده‌اند، از ناراحتی صورتش سرخ شد. بعد هم چراغ را خاموش کرد و لامپ را باز کرد و گفت: «شما فکر می‌کنید پدرتان بعد از انقلاب با قبل از انقلاب تفاوت کرده است که گفته‌اید برای‌تان لامپ بیاورند؟»

ما اگر ایمانمان را، اخلاصمان را، عملمان را، درست کنیم و با اسلام منطبق کنیم، یاری خداوند تضمین شده است.

بهشت را به بها بدهند، نه به بهانه. برای بهشت عزت، بهشت سعادت، بهشت حاکمیت اسلام، باید بهای سنگینی پرداخت