بریده‌هایی از کتاب جریان شناسی فمینیسم اسلامی و رویکرد آن به خانواده

خداوند بر اساس حکمت خویش زن را مکمل مرد و مرد را مکمل زن قرار داده است

از تفاوت‌های مشهور بین زن و مرد که حکمت الهی در آفرینش، آن را رعایت کرده توانمندی و قدرت بیشتر مردان نسبت به زنان است؛ نظیر درشتی، بلندی و نیروی بدنی بیشتر مرد نسبت به زن. «نیروی مردان به خاطر اثر هورمون‌های جنسی نر در رشد ماهیچه‌های آن‌هاست؛ همه می‌دانیم رکوردهای ورزشی مردان در بازی‌های جهانی، عموماً از زنان بالاتر است.» در مقابل مقاومت بیشتر زن در برابر بیماری و بلوغ زودتر زن نسبت به مرد است. پس با دانستن چنین تفاوت‌هایی اگر خداوند وظایف زنان را همانند مردان قرار می‌داد و مثلاً وظیفه تأمین نفقه را به عهده زن می‌گذاشت، آیا ظلم به زن نبود؟

خداوند حکیم ساختار بدن زنان را به‌گونه‌ای شکل داده است که بتوانند در تربیت و رشد کودک با آن همه سختی‌ها و مشکلاتی که قبل و بعد از زایمان و پرورش فرزند وجود دارد، صبورانه نقش اساسی مادر بودن را ایفا کنند، در عین حال از آن لذت ببرند و یک ارزش برای زن بدانند.

مرد سرپرست و قیم خانواده است و این به معنای مردسالار بودن دین اسلام نیست و خداوند وظیفه رهبری خانواده را به مرد سپرده است. این نکته را نباید فراموش کرد که سرپرستی خانواده فقط یک مسئولیت است و نشانه برتری جنس مرد بر زن نیست. ملاک اسلام همواره بر حق‌سالاری است.

تفاوت‌های زن و مرد نه‌تنها عیب و نقص و عاملی برای تحقیر زنان نیست بلکه مکمل آن‌ها در نظام هستی است و صرف مرد یا زن بودن، ارزش محسوب نمی‌شود.

نظام سرمایه‌داری با جذب زنان و بیرون کشیدن آنان از خانه و سرگرم کردنشان به خود و در نتیجه آن رهاسازی نقش‌های خانوادگی، تأثیرات منفی عمیقی بر خانواده گذاشت و سبب به چالش کشیدن آن شد

نظام سرمایه‌داری با به میدان آوردن زنان و با سیاست ایجاد عقاید فمینیستی در میان آنان، سبب ایجاد مشکلاتی در عرصه خانواده شد و این‌چنین سکولاریسم در ایجاد جریان فمینیسم ایفای نقش کرد.

هرچند دوران درخشان ظهور اسلام نوید بخش بعد مهمی از تمدن اسلامی و شکوه و جلوه ویژه‌ای از آن در قالب ارزش بخشیدن به حقوق انسانی زن به عنوان کوثر هستی بود؛ نقش زن را در هستی از آن رو که این ریحانهٔ خلقت، استحکام‌بخش جایگاه ولایت الهی در جامعه است، مورد توجه ویژه قرار داد؛ اما بی‌توجهی به این تعالیم در طول تاریخ، سبب شد در بیشتر مواقع جنبش‌های گوناگونی نیز که در دفاع از حقوق زن تشکیل شد، چون بهره‌ای از تعالیم الهی نداشت، با انحطاط و تباهی مواجه شود. «فمینیسم» عنوانی است برای یکی از این جنبش‌های نوپدید و «فمینیسم اسلامی» یکی از اشکال آن است که در حقیقت تفسیری است زن‌مدارانه از اسلام و می‌کوشد با تأویل متون دینی، آن را به شکلی هماهنگ با فرهنگ غرب ارائه دهد.

تقدیم به بانوان مدافع حریم شما که در سنگر کوبنده و مستحکم حجاب، گوهر زیبنده درون خویش را به نور تابناک عقل و ایمان آذین بسته و متجلی می‌کنید؛ تا زهرا (س) گونه و زینب (س) گونه مدافع حریم و ساحت قدسی خانواده باشید.

آنچه درباره نقش اساسی زن در جامعهٔ اسلامی باید مورد بازخوانی و توجه اساسی قرار گیرد، توجه به نقش او در تربیت نسل ولایتمدار و خانوادهٔ ولایی است که با هیچکدام از مسؤلیت‌های اجتماعی‌اش منافات نداشته باشد و فقط به فرهنگ‌سازی خانوادگی و اجتماعی صحیح در سایهٔ تعالیم ناب اسلام نیاز دارد.

نمونه بارز اندیشه سکولاریسمی را می‌توان در میان تفکر فمینیسم افراطی جست‌وجو کرد. فمینیست‌ها در زمینه انکار وجود خداوند بسیار موفق بودند و نتیجه آن پدیده مادران مجرد، پدران غایب، شیوع گسترده بیماری‌های مقاربتی، ایدز، پورنوگرافی و سقط‌جنین بود

جان استوارت میل از جمله فلاسفه عقل‌گرایی است که در اثر فمینیستی بسیار مشهور خود «انقیاد زنان» به آموزه‌های مسیحی از منظر حقوقی با زیرکی انتقاد می‌کند. وی وجوب تمکین زن از شوهر را بردگی کامل و برخلاف نص صریح کتاب مقدس دانسته است. همچنین می‌توان به کتاب «زناشویی و اخلاق» اثر برتراند راسل اشاره کرد؛ وی با اعتقاد به اینکه نظام حقوقی و اخلاقی مسیحیت درباره زنان، ناقص، ناکارآمد و تحقیرآمیز بوده و به‌گونه‌ای تدوین شده است که سلامت روانی و اخلاق اجتماعی، خانوادگی و فردی را تهدید کرده و آن را به مخاطره می‌اندازد، انتقاد سختی را بر آموزه‌های کتاب مقدس و کلیسا در دو حوزه حقوق و اخلاق وارد می‌سازد.

لیبرالیست‌ها با تفکرات ضد دین مسیحیت (تحریف شده) که زنان را حقیر و پست می‌دانست و در عوض شأن بالایی برای مرد قائل بود، وارد شده و با شعار برابری زن و مرد و بیانیه‌های گوناگون خواستار رهایی، آزادی و ارج نهادن به مقام زن شدند تا آنان را از خانه‌ها و از زیر یوق مردان بیرون کشند. به‌علاوه، لیبرالیست‌ها تمام تلاش خود را برای استقلال زن در هر مقوله‌ای به کار بستند.

تصور نابرابری در قانون ازدواج برای اولین بار در اواسط قرن ۱۹ مطرح شد. به‌طور مثال تا آن زمان اگر زنی مرتکب عمل زنا می‌شد، جزای او طلاق بود، اما مرد نه تنها در وضعیت مشابه مجازات نمی‌شد، بلکه مسائلی چون خشونت خانگی و خشونت فیزیکی مرد علیه زن هیچ شمرده می‌شد. در نتیجه این اعمال خشونت‌آمیز از سوی مردان علیه همسرانشان، صاحب‌نظران فمینیست به فکر چاره افتادند تا با انجام اقدامات و تغییراتی در قوانین ازدواج زنان را از زیر چنگال مردان برهانند، و آنان را نجات دهند.

لیبرال‌ها کوشیدند بیان کنند زنان از همه لحاظ شبیه مردان هستند و فقط در شکل ظاهری متفاوت‌اند؛ بنابراین خواهان برابری کامل با مردان و انکار تفاوت‌ها شدند. می‌توان گفت نقش‌های جنسیتی زنانه همانند مادری را نفی و خود را دارای خصوصیات مردانه تلقی می‌کنند و به مبارزه با آن می‌پردازند. مثلاً در مورد نقش مادری ـ که یکی از جنجالی‌ترین بحث‌های فمینیستی است _ این گروه معتقدند، نقش مادری زمانی یک عمل انسانی متعالی و لذت‌بخش است که زن بتواند با آگاهی و اختیار برای داشتن فرزند اقدام کند؛ لذا سقط‌جنین یکی از اساسی‌ترین حقوق مورد نظر گروه لیبرال است.

لیلا احمد، از جمله فعالان عرصه فمینیسم‌اسلامی، در کتاب «زنان و جنسیت در اسلام» با ترجیح عصر جاهلیت بر اسلام، صراحتاً بیان می‌کند یکی از نکات مثبت وضعیت زنان در عصر جاهلیت، امکان چند شوهری آنان بود. وی همچنین با زیر سؤال بردن ازدواج بیان می‌کند: «ازدواج در اسلام بر عشق استوار نیست، بلکه بر شهوت استوار است. زن مسلمان زنده‌زنده در پشت پرده حجاب مدفون می‌شود و زندانی و برده است... نه همراه و حامی.» و ظهور اسلام را تنزلی برای زن و آغاز بردگی او، و رهایی از بند شهوت‌رانی مردان؛ و در چهارچوب قرار دادن استفاده از زن به وسیله ازدواج را عامل محبوس شدنش می‌داند.

«فمینیسم اسلامی» یکی از اشکال آن است که در حقیقت تفسیری است زن‌مدارانه از اسلام و می‌کوشد با تأویل متون دینی، آن را به شکلی هماهنگ با فرهنگ غرب ارائه دهد.