بریده‌هایی از کتاب هزار گوهر: منتخبی از اشعار صائب‌تبریزی با بررسی اسلوب معادله در سبک هندی

پاکان ستم ز دور فلک بیشتر کشند گندم چو پاک گشت خورد زخم آسیا

سخن عشق چو آید به میان خامش باش لب گشودن به تکلم لب بام است اینجا

  نشد ز نسخه دل نقطه‌ای مرا معلوم اگرچه عمر به تصحیح این رساله گذشت صایب تبریزی

صید خود گوشه‌نشینان به توجه گیرند دیده منتظران حلقه دام است اینجا

از شجاعت نیست با نامرد گردیدن طرف روی گردانیدن اینجا حمله مردانه است

خوشا کسی که به خون جگر وضو سازد به اشک سینه خود پاک از آرزو سازد سرشک سوخته عشق اختیاری نیست چگونه شمع گره گریه در گلو سازد؟

یکی است آمدن و رفتن سبک‌روحان شکوفه جامه احرام از کفن دارد

مشو از شکر حق غافل که حق از خلق نعمت را نمی‌گیرد به کفر اما به کفران بازمی‌گیرد

گفت‌وگوی عشق را از عقل پنهان داشتن راز را آهسته پیش گوش سنگین گفتن است

اساس کار غزل ارتباط افقی، یعنی مصرع با مصرع، است؛ چنان‌که، در تسمیه، غزل را چریدن آهو گفته‌اند به این اشارت که آهو هنگام چرا معمولاً از یک گوشه چمنزار نمی‌چرد و خود را سیر نمی‌کند، بلکه جاهای مختلف چمنزار را می‌چرد. شاعر غزل‌سرا هم خود را پای‌بند یک معنی نمی‌کند و به موضوع‌های مختلف سرک می‌کشد تا از دریای بی‌کران لفظ، معانی تازه و مختلفی را صید کند.

بس که دیدم بی‌ثباتی از جهان بی‌وفا خاک ساکن در نظر آب روانی شد مرا

بی‌نیازی سرکشی می‌آورد زآن لطف حق بندگان را مبتلا سازد به درد احتیاج

اظهار عشق را به زبان احتیاج نیست چندان که شد نگه به نگه آشنا بس است

روی خوش لفظ‌، بوی خوش معنی است معنی از لفظ دلپذیرتر است