بریده‌هایی از کتاب اینترنت با مغزهای ما چه می کند

تنها فعالیت‌های فیزیکی تکرارشونده نیستند که می‌توانند مغز ما را بازمداربندی کنند. فعالیت‌های کاملاً ذهنی نیز می‌توانند مدار عصبی ما را گاهی بسیار گسترده تغییر دهند. در اواخر دههٔ ۹۰ میلادی گروهی از محققان بریتانیایی مغز شانزده رانندهٔ تاکسی در لندن را که بین دو تا چهل‌ودوسال سابقهٔ رانندگی داشتند اسکن کردند. وقتی اسکن آن‌ها را با گروه شاهد مقایسه کردند دریافتند که اسبَکِ پشتی راننده‌های تاکسی، قسمتی از مغز که نقشی اساسی در ذخیره و استفاده از بازنمایی‌های فضایی محیط اطراف فرد دارد، بسیار بزرگ‌تر از افراد معمولی است. به‌علاوه هرچه سابقهٔ کاری فرد بیشتر بود، این قسمت نیز بزرگ‌تر بود.

در چند سال گذشته احساس ناخوشایندی داشتم که کسی یا چیزی مغز من را دستکاری می‌کند، مدارهای عصبی را بازطراحی و حافظه را دوباره برنامه‌ریزی می‌کند. ذهنم در حال ازکارافتادن نیست - حداقل تا به حال نبوده- اما در حال تغییر است. من مثل قبل فکر نمی‌کنم. وقتی در حال مطالعه هستم این را شدیداً حس می‌کنم. پیش از این به‌راحتی در یک کتاب یا مقالهٔ طولانی غرق می‌شدم. ذهنم درگیر پیچ‌وخم روایت یا بحث می‌شد و ساعت‌ها در نثرهای طولانی سیر می‌کرد. این اتفاق دیگر به‌ندرت پیش می‌آید. حالا تمرکزم بعد از یک یا دو صفحه کم می‌شود. بی‌قرار می‌شوم و سررشته را گم می‌کنم و دنبال چیز دیگری می‌گردم تا انجام بدهم. احساس می‌کنم همیشه در تلاشم تا رشتهٔ افکارم را به متن بازگردانم. مطالعهٔ عمیق که به آن عادت داشتم حالا به یک مبارزه تبدیل شده است.

اما متوجه شدم که عملکرد مغزم تنها کم نشده بود. مغزم گرسنه بود و طلب می‌کرد که با روشی که اینترنت تغذیه‌اش می‌کرد تغذیه شود و هرچه بیشتر تغذیه می‌شد، بیشتر گرسنه می‌شد. حتی زمانی که از کامپیوتر دور بودم، اشتیاق چک‌کردن ایمیل، کلیک‌کردن بر روی یک پیوند و یا گوگل‌کردن داشتم. دلم می‌خواست متصل باشم. همان‌طور که مایکروسافت ورد مرا تبدیل به یک پردازندهٔ کلمه از جنس گوشت و خون کرده بود، احساس می‌کردم اینترنت هم مرا تبدیل به یک ماشین پردازشگر سریع داده، یک هلِ انسانی، کرده است. دلم برای ذهن قدیمی‌ام تنگ شده بود

همان‌طور که جیمز اولدز استاد علوم اعصاب و مسئول مؤسسه مطالعات پیشرفتهٔ کراسنو در دانشگاه جرج میسن بیان می‌کند، «بسیار منعطف» است. انعطاف‌پذیری آن با پیرشدن ما کمتر می‌شود -مغزها گرفتار مسیرهای خود می‌شوند- اما انعطاف‌پذیری هیچ‌گاه از بین نمی‌رود. نورون‌های ما همواره اتصالات قدیمی را قطع و اتصالات جدید ایجاد می‌کنند، و سلول‌های عصبی جدید به وجود می‌آیند. اولدز مشاهده کرده است که «مغز دائماً می‌تواند خود را از نو برنامه‌ریزی کند و روش عملکرد خود را تغییر بدهد».