بریده‌هایی از کتاب عشق و فقدان در زندگی و در درمان

گوته می‌گوید: «ما دو بار می‌میریم: یک بار وقتی خودمان می‌میریم و یک بار هم وقتی کسانی که ما را می‌شناختند و دوستمان داشتند می‌میرند» (به نقل از کرنبرگ، ۲۰۱۰).

آیا هنوز دلم برای جورج تنگ می‌شود؟ قطعاً. آیا روزی می‌گذرد که به او فکر نکنم؟ شک دارم. آیا درد فعلی‌ام به شدتِ قبل است؟ نه، مسلماً نه.

سکوت کردن منجر به ابهام و تنش می‌شود، درحالی‌که پاسخ دادنْ همه‌چیز را آرام می‌کند»

همان‌طور که وینیکات (۱۹۴۹) گفت: «اگر بیمار به دنبال نفرت عینی یا موجه باشد، باید قادر باشد به آن برسد؛ در غیر این صورت حس نمی‌کند که قادر است به عشق عینی برسد

تجربه کردن احساسات شدید و دردناک در کنار همدیگر مسلماً بهتر است از احساس اضطرابِ ناشی از تنها بودن و ارتباط نداشتن.

لذتِ عشق بیشتر از دردِ فقدان است.

هنوز فکر می‌کنی که باید یک مادر بی‌نقص داشته باشی. و هنوز نمی‌دونی که تو به همچین مادری نیاز نداری و اصلاً چنین مادری وجود نداره.»

هیچ‌کسی نمی‌تواند جای کس دیگری را پُر کند.

افراد داغ‌دیده از عزیزانشان جدا نمی‌شوند، بلکه راه‌هایی برای حفظ ارتباط پیدا می‌کنند  از طریق دارایی‌های شخصی، رؤیاها، گفتگوهای خیالی یا احساس کردن حضورشان  همهٔ این‌ها به ساختن یک ارتباط درونی با شخصی که دیگر حضور ندارد کمک می‌کنند (شوختر، ۱۹۸۶).

این همان نیروی مخربی است که می‌خواهد من را تسخیر کند. نه، در واقع، این بخش خوب من است که می‌خواهد تسخیرم کند تا بتوانم دیگران را از رنج کشیدن بازدارم. ناراحتی من زمانی بیشتر می‌شود که حس می‌کنم دارم کنترل بخش خوب وجودم را از دست می‌دهم و اجازه می‌دهم بخش بد وجودم بر من غلبه کند. این بخش از نامه شکنجه‌ای را به تصویر می‌کشد، جنگی دائمی بین نیروهای درونی خوب و پلید که آلیس و بیماران مرزی دیگر را به ستوه می‌آورد. همیشه از این وحشت دارند که خودِ بد پیروز شود.

«من زندگی‌نامهٔ عالی جوزف آلسپ رو خوندم. عاشق این کتاب شدم. فهمیدم که می‌خوام روزنامه‌نگار بشم، نه دانشمند. تو می‌خواستی دانشمند بشی نه من. من نمی‌تونم زندگیِ نزیسته‌یِ تو رو زندگی کنم.»

عشق و فقدان در زندگی اجتناب‌ناپذیرند و باشکوه‌ترین لذت‌ها و عمیق‌ترین اندوه‌هایمان را می‌سازند. هر رابطه‌ای را پایانی‌ست: بعضی‌ها ترکمان می‌کنند، بعضی‌ها به راه خود می‌روند و برخی هم از دنیا می‌روند. فقدانْ بخش «همیشه‌حاضر» زندگی ماست، از اولین جدایی از بدن مادرمان گرفته تا بزرگ شدن و ترک خانه، شکست‌های عشقی، مرگ عزیزان و درنهایت آخرین فقدان، یعنی مرگ خودمان. برای رشد و شکوفایی باید سوگواری را بیاموزیم و، درعین‌حال که عزیز ازدست‌رفته را در گوشهٔ ذهنمان نگه می‌داریم، از او گذر کنیم. اگر نتوانیم این تعادل ظریف را حفظ کنیم، یا زندگی‌مان در رنجی بی‌پایان فرو می‌رود، یا موهبت برقراری ارتباطی عمیق و معنادار را با دیگران نخواهیم داشت.

برای رشد و شکوفایی باید سوگواری را بیاموزیم و، درعین‌حال که عزیز ازدست‌رفته را در گوشهٔ ذهنمان نگه می‌داریم، از او گذر کنیم. اگر نتوانیم این تعادل ظریف را حفظ کنیم، یا زندگی‌مان در رنجی بی‌پایان فرو می‌رود، یا موهبت برقراری ارتباطی عمیق و معنادار را با دیگران نخواهیم داشت.

عشق، برخلاف فقدان، جبری نیست، اما بدون آنْ زندگی رضایت‌بخش نخواهد بود. روابطِ عمیق و ریشه‌دار لازمهٔ رشد و رضایتمندی انسان است.

در اتاق درمان همواره دو نفر حضور دارند و این دو، درعین‌حال که زندگی خودشان را دارند، رابطهٔ متقابلی نیز بینشان برقرار است. بنابراین در هر لحظه، هم بیمار و هم روانکاو، در سطح خودآگاه و ناخودآگاه، تحت تأثیر تعاملات، پیشینه، پویایی‌های روان و شرایط زندگی فعلی خود و نزدیکانشان هستند و همهٔ این عوامل هم‌زمان افکار، احساس‌ها، تعارض‌ها و خیال‌پردازی‌هایی را در هر دو نفر برمی‌انگیزند. عشق و فقدان در زندگیِ یکی از آن‌ها بر دیگری تأثیر می‌گذارد، خواه این تأثیر در سطح خودآگاه اتفاق بیفتد یا ناخودآگاه.

فقط رابطه‌های اصیلِ انسانی‌ست که زندگی را غنی و پربار می‌کند.

از نظر فیربرن (۱۹۴۱)، هدفِ تحولْ حرکت از وضعیت وابستگی کودکانه به وضعیت وابستگی بالغانهٔ متقابل و دوجانبه است. برای رسیدن به این وضعیت تحولی، کودک باید بداند که «پدرومادرش خالصانه دوستش دارند... و اینکه پدرومادر خالصانه عشق او را می‌پذیرند» (صفحهٔ ۳۸). «اگر کودک چنین اطمینانی نداشته باشد، رابطهٔ او با ... [دیگران] پر از اضطراب جدایی شدید خواهد بود

تجربه کردن احساسات شدید و دردناک در کنار همدیگر مسلماً بهتر است از احساس اضطرابِ ناشی از تنها بودن و ارتباط نداشتن.

«انگار بخشش توی زندگی‌ت وجود نداره. جامعهٔ یهودی شما رو نبخشیدن چون دانشمند مسیحی شدین، الکسا نمی‌تونه تو رو ببخشه، تو نمی‌تونی مادرت رو ببخشی و مطمئناً خودت رو هم نمی‌تونی ببخشی.»

"آدم بهتره عاشق بشه و بعد دچار فقدان بشه تا اینکه اصلاً عاشق نشه."

شعرْ ما را مستقیم به ناخودآگاه می‌بَرد و دسترسی به عمق احساسات خود و دیگران را، که آگاهانه در دسترس نیستند، تسهیل می‌کند (اختر، ۲۰۰۰).

نیاز به ارتباط را نه یک ضعف، بلکه یک نقطهٔ قوت بداند که شاهدی است برای معنای واقعی انسان بودن.