بریده‌هایی از کتاب فرزندپروری به شیوه دانمارکی

فضا دادن به کودک و اهمیت دادن به منطقه میانی رشد، باعث می‌شود که کودکان در مرکز کنترل درونی‌شان احساس توانایی و اعتمادبه‌نفس داشته باشند. زیرا به این ترتیب احساس می‌کنند که خودشان در مقابل چالش‌های رشدی‌شان مسئول هستند. کودکانی که والدین‌شان بیش از حد آنها را به جلو هل می‌دهند و یا باز می‌دارند، در معرض خطرقرار گرفتن در مرکز کنترل خارجی هستند، زیرا این خودشان نیستند که پیشرفتشان را کنترل می‌کنند بلکه این عوامل خارجی هستند که این کار را انجام می‌دهند و به این ترتیب اعتمادبه‌نفس آنها متزلزل می‌شود.

افزایش خودآگاهی و گرفتن تصمیمات آگاهانه نسبت به عمل و عکس‌العمل‌هایمان، اولین قدم‌ها برای ایجاد تغییرات مثبت در زندگی است. این‌گونه می‌توانیم والدین بهتر و انسان‌های بهتری باشیم و به این ترتیب میراث درستی برای نسل آینده برجا می‌گذاریم

"ما طوری از بازی کردن صحبت می‌کنیم که گویا نوعی رهایی از یادگیری است، اما برای کودکان بازی یک یادگیری جدی است."

فضا دادن به کودکان برای یادگیری و رشد هسته فلسفه فرزندپروری به روش دانمارکی، مفهومی به نام "محدوده میانی رشد" است که اولین بار توسط لو ویگوتسکی، رواشناس روسی در زمینه رشد، معرفی شد که معنایش این است که هر کودک به فضای کافی احتیاج دارد تا یاد بگیرد و در حیطه‌هایی که برایش مناسب هستند، رشد کند و در این راه در حد نیاز از کمک دیگران استفاده کند. تصور کنید که به کودکی کمک می‌کنید تا از کنده درختی بالا برود. در ابتدا اگر لازم باشد دستش را می‌گیرید ولی بعد از آن با یک انگشت به او کمک می‌کنید و در آخر، وقتی زمانش فرا برسد او را رها خواهید کرد.

ارتباط مستقیم مثبتی بین سطح بازیگوشی کودکان و توانایی‌شان در سازگاری وجود دارد. هر چه کودکان بیشتر بازی کنند، بهتر می‌توانند مهارت‌های اجتماعی را فرا بگیرند و در محیط اجتماعشان مشارکت داشته باشند و به این ترتیب قدرت سازگاری بیشتری خواهند داشت. این موضوع محققان را به این نتیجه رساند که بازی کردن تأثیر مستقیمی بر روی مهارت‌های تطبیقی کودکان در زندگی دارد.

دفعه بعد که دیدید کودکانتان از شاخه‌ها تاب می‌خورند، از صخره‌ها می‌پرند و یا با دوستانشان بازیهای شبیه دعوا انجام می‌دهند و دلتان خواست که برای نجات آنها در کارشان مداخله کنید، به خاطر بیاورید که این روش آنهاست برای اینکه یاد بگیرند چه میزان از استرس را می‌توانند تحمل کنند

ما نه تنها می‌خواهیم از کودکانمان در مقابل استرس محافظت کنیم، بلکه دلمان می‌خواهد که آنها اعتمادبه‌نفس داشته باشند و احساس کنند که خاص هستند. روش رایج برای انجام این کار، تحسین کردن آنها برای هر موفقیت کوچکی است، حتی اگر گاهی این تحسین بیش از اندازه به نظر برسد. اما ممکن است در این مسیر که برای افزایش اعتمادبه‌نفس و کاهش استرس آنها تلاش می‌کنیم، کاری انجام دهیم که در طولانی مدت موجب استرس بیشتر آنها شود. ساختن اعتمادبه‌نفس به جای عزت نفس، مانند ساختن خانه‌ای زیبا بدون پایه و اساس محکم است. همه می‌دانیم که اگر گرگ‌های بدجنس بیایند، چه اتفاقی خواهد افتاد.

گاهی اوقات تصور می‌کنیم که با هل دادن فرزندمان برای انجام کاری و یا سریع‌تر یاد گرفتن مهارتی، به آنها کمک می‌کنیم، اما هدایت کردن در زمان درست نتایج بهتری در پی خواهد داشت. علت آن، فقط این نیست که خود آموختن لذت‌بخش می‌شود، بلکه به این خاطر است که وقتی کودکان خودشان مسئول بدست آوردن مهارت‌ها باشند، از بدست آوردن آنها مطمئن‌تر می‌شوند. دیوید الکایند، روانشناس آمریکایی، با این موضوع موافق است. به طور مثال کودکانی که مجبور می‌شوند زودتر خواندن یاد بگیرند، ممکن است در ابتدا بتوانند از همسالانشان بهتر بخوانند، اما این موضوع با گذشت چند سال از بین می‌رود - و این کار چه قیمتی دارد؟ کودکانی که به سوی زودتر خواندن سوق داده می‌شوند، در طولانی مدت اضطراب بیشتر و اعتمادبه‌نفس پایین‌تری خواهند داشت.

اگر به اختلالات اضطرابی و افسردگی در جامعه نگاهی بیندازیم، احتمالاً به این فکر خواهیم افتاد که یک جای کار غلط است. از آنجایی که یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های گزارش شده در مورد کسی که اختلال اضطرابی دارد، اینست که کنترل احساساتش را از دست بدهد، تنها کاری که باید انجام بدهیم اینست که از خودمان بپرسیم اگر عقب بایستیم و اجازه بدهیم که کودکان بیشتر بازی کنند، آیا منعظف‌تر و شادتر خواهند بود؟ ما تصور می‌کنیم که جواب این سوال مثبت است.

برای کودکان موقعیت‌های اجتماعی، می‌تواند استرس‌زا نیز باشد. بازی دسته‌جمعی می‌تواند هم باعث ایجاد تعارض و هم همکاری شود. ترس و خشم تنها برخی از احساساتی هستند که کودک باید بیاموزد که چگونه با آنها کنار بیاید تا بتواند به بازی کردن ادامه بدهد. در بازی ستایش شدن بیش از اندازه وجود ندارد. قوانین باید مکرراً مورد بحث و بررسی قرار بگیرند و بازیکنان از وضعیت احساسی یکدیگر مطلع باشند تا کسی ناراحت نشود و بازی را ترک نکند، زیرا اگر بازیکنان زیادی بخواهند بازی را ترک کنند، بازی به پایان می‌رسد. از آنجایی که کودکان ذاتاً دلشان می‌خواهد بازی کنند، قرار گرفتن در این موقعیت‌ها باعث می‌شود تا آنها کنار آمدن با دیگران را تمرین کنند. این مهارت برای شاد بودن در آینده بسیار حیاتی است.

استاد ارتباط سیلویا بابلوچ-وسترویک و همکارانش در دانشگاه اوهایو تحقیقی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد برخلاف تصور عموم مردم، تماشای فیلم‌های محنت‌بار و غمگین در واقع باعث شادی تماشاگران می‌شود، زیرا توجه آنها را به جنبه‌های مثبت بیشتری در زندگی خودشان معطوف می‌کند. این فیلم‌ها با دادن احساسی غنی به تماشاگران و مرتبط کردن آنها با احساسات‌شان باعث می‌شوند مردم با قدرشناسی و دیدی بازتر به روابط خودشان نگاه کنند.

اگر یاد بگیریم به جای اینکه بر اساس اهداف خارجیمان وارد عمل شویم، یعنی مثلاً یک ماشین نو بخریم، بر اساس اهداف درونی‌مان دست به عمل بزنیم، مثلاً روابطمان را بهبود ببخشیم و یا به سرگرمی‌هایی که دلمان می‌خواهد بپردازیم، آن‌وقت احساس خوشبختی خواهیم کرد.

اگر یاد بگیریم به جای اینکه بر اساس اهداف خارجیمان وارد عمل شویم، یعنی مثلاً یک ماشین نو بخریم، بر اساس اهداف درونی‌مان دست به عمل بزنیم، مثلاً روابطمان را بهبود ببخشیم و یا به سرگرمی‌هایی که دلمان می‌خواهد بپردازیم، آن‌وقت احساس خوشبختی خواهیم کرد. بنابراین داشتن خانه‌ای بزرگ‌تر با وسایل بیشتر و یا ثبت نام کردن فرزندانمان در فعالیت‌های مختلف، می‌تواند تله‌ای برای فریب خودمان باشد.