بریده‌هایی از کتاب سرنوشت انسان (جلد اول)

«قال رسول الله (ص): یشیبُ ابنُ آدمَ وَ تَشِبُّ فیه خَصلَتان الحِرصُ و طُولُ الاَمَلِ»؛ انسان به مرور پیر می‌شود و دو صفت در او جوان می‌گردد؛ حرص و آرزوهای طولانی.

در این دنیا هر موجودی به تناسب آن غریزه و ملکهٔ درونی، یک چهره دارد؛ مثلاً گرگ و پلنگ، درندگی و غضب دارند. روباه و کفتار، مکر و حقد و کینه دارند. خوک، کثیف‌خور است و شهوت بر او غلبه دارد. حال اگر خدای نکرده انسانی صفات متعددی در او بود، در عین حال که به شکل خوک است، به شکل موش و سگ هم هست و به شکل‌های مختلف، و این در حالی است که دیگران او را می‌شناسند؛ چنان‌که امام صادق (ع) فرمودند: «عَرَفُوهُ بِتِلْک الصُّورَةِ الَّتِی کانَتْ فِی الدُّنْیا»؛ او را به همان صورتی که در دنیا بود، می‌شناسند.

من وقتی بدانم تمامی اعمال و اخلاقم مجسم می‌گردد و پس از مرگ مهمان سفرهٔ خودم هستم و دست‌پخت دنیای خودم را جلوی من می‌گذارند و می‌گویند: «ذُق»؛ بچش! قطعاً مراقبت بیشتری خواهم کرد. اگر خوب است، خود درست کرده‌ای و اگر بد است، دست‌پخت خود توست.

دنیا در مقایسه با آخرت مانند رطوبتی است که هنگام فرو بردن انگشت در دریا و بیرون آوردن آن، در انگشت انسان باقی می‌ماند. نسبتِ دنیا به آخرت مثل این رطوبتِ سرانگشت به دریاست.

فرار از مرگ، رسیدن به آن است.