بریده‌هایی از کتاب سرخ و سیاه

عشق مساوی می‌سازد و مساوی نمی‌جوید

چون در آن زمان دیوانه بودم امروز این قدر عاقلم.

«رمان آینه‌ای است که در جاده بزرگی در حرکت است. گاهی آبی آسمان‌ها را در نظرتان می‌آورد و گاهی گل و لای و لجنِ چاله‌های راه را. و شما کسی را که آینه را به دوش می‌کشد به بی‌اخلاقی متهم می‌کنید! آینه‌اش لجن را نشان می‌دهد و شما آینه را متهم می‌دانید!» این گفته را استاندال بارها در جاهای مختلف تکرار کرده است، ظاهراً در واگویی جمله‌ای از کشیش سزار سن رئال، صاحب کتاب کاربُرد تاریخ، که می‌گوید «شرح تاریخ همچون آینه‌ای عیب‌های خواننده را به او نشان می‌دهد.»

«سیاست سنگی است به گردن ادبیات، که در کم‌تر از شش ماه غرقش می‌کند. سیاست در گیرودار تخیل شلیک تپانچه‌ای است در گرماگرم یک کنسرت.

چرا این آدم را به ده سال زندان محکوم نمی‌کنند؟ جای مار و افعی ته چاه است، باید آنها را به تاریکی انداخت تا بمیرند، وگرنه زهرشان جا می‌افتد و خطرناک‌تر می‌شود.

هرچه تازه‌ست قشنگ است

به دل فقط از طریق رنجاندنش راه می‌یابند

فقط احمق‌ها از دیگران خشمگین می‌شوند. سنگ می‌افتد چون سنگین است.

عشق مساوی می‌سازد و مساوی نمی‌جوید.

به کلام لاتین «عشق» هم‌آوای «مرگ» است. یعنی مرگ می‌زاید از عشق، امّا پیش از آن، گزش اندوه است و سوگ، گریه، فریب، بدی، پشیمانی...

شما شوکران می‌کارید و توقع خوشه گندم دارید!

این است معجزه چشمگیر تمدن شما! عشق را به یک کارِ معمولی بدَل کرده‌اید.

آدم‌هایی که تمجید می‌کنیم چیزی نیستند جز اراذلی که این اقبال را داشته‌اند که حین ارتکاب جرم غافلگیر نشده‌اند.

«رمان آینه‌ای است که در جاده بزرگی در حرکت است. گاهی آبی آسمان‌ها را در نظرتان می‌آورد و گاهی گل و لای و لجنِ چاله‌های راه را. و شما کسی را که آینه را به دوش می‌کشد به بی‌اخلاقی متهم می‌کنید! آینه‌اش لجن را نشان می‌دهد و شما آینه را متهم می‌دانید!»

«شرح تاریخ همچون آینه‌ای عیب‌های خواننده را به او نشان می‌دهد.»

«سیاست سنگی است به گردن ادبیات، که در کم‌تر از شش ماه غرقش می‌کند. سیاست در گیرودار تخیل شلیک تپانچه‌ای است در گرماگرم یک کنسرت. صدایی است رعدآسا امّا بدون پویایی. با نوای هیچ سازی هماهنگ نمی‌شود...»

اگر ترسی از آینده باشد از ناشناختگی آن است، و شاید ترسِ از دست دادن آنچه به دست آمده، در زمانی این اندازه کوتاه.

توطئه‌گرانی باشد که داعیه تغییر کل زندگی یک کشور بزرگ را دارند امّا نمی‌خواهند مسؤولیت کوچک‌ترین خراشی را به گردن بگیرند»

از «طبقه ششم است که آدم‌ها (به خاطر عشق) خودشان را به پایین پرت می‌کنند»

رُمان آینه‌ای است که در طول راهی می‌گردانیم

متأسفانه، این است بلای تمدن بیش از حد! در بیست سالگی روح یک جوان، اگر اندک تربیتی دیده باشد، هزار فرسخ با رفتار آزادانه‌ای فاصله دارد که بدون آن عشق اغلب چیزی جز ملال‌آورترینِ وظیفه‌ها نیست.

«شرح تاریخ همچون آینه‌ای عیب‌های خواننده را به او نشان می‌دهد.»

«رمان آینه‌ای است که در جاده بزرگی در حرکت است. گاهی آبی آسمان‌ها را در نظرتان می‌آورد و گاهی گل و لای و لجنِ چاله‌های راه را. و شما کسی را که آینه را به دوش می‌کشد به بی‌اخلاقی متهم می‌کنید! آینه‌اش لجن را نشان می‌دهد و شما آینه را متهم می‌دانید!»

اعتبار! فکر می‌کنید کم چیزی باشد، قربان؟ احترام احمق‌ها، حیرت بچه‌ها، غبطه پولدارها، تحقیر اهل عقل.

آیا فقط شایسته همین‌اید که مثل نعش یک آدم عامی، بدون روح و بدون خونی در رگ‌ها، به گوشه‌ای پرت شوید؟

به بشر قوه تکلم داده شده تا افکارش را پنهان کند.

فقط هیاهو، فقط مردمانی شتابزده! فقط فکرهایی برای آینده در سر جوانی بیست ساله! چه مهلتی برای عشق!

برای آزمایش لیاقت یک فرد باید چنین کنید: مانعی در برابر همه آنچه دلش می‌خواهد، یا هر آنچه در پیش می‌گیرد قرار دهید. اگر واقعاً لیاقت داشته باشد مانع را از سر راه برمی‌دارد یا از کنارش راهی پیدا می‌کند.

می‌شود عالِم شد، زرنگ بود، امّا قلب چه؟... قلب داشتن را که نمی‌شود یاد گرفت.

هیچ آدم محفل‌نشینی صبح با این فکر رنج‌آور از خواب پا نمی‌شود که: شب چه بخورم؟ همه‌شان هم لافِ درستکاری می‌زنند! عضو هیأت منصفه هم که بشوند با سربلندی رای به محکومیت آدمی می‌دهند که یک قاشق نقره دزدیده چون داشته از گرسنگی می‌افتاده!