بریده‌هایی از کتاب چگونه آزاد باشیم

به یاد داشته باش آن‌چه به تو آسیب می‌رساند نه افراد گستاخ و پرخاشگر، که باور توست که آن‌ها به تو آسیب می‌رسانند. پس هر زمان کسی تو را خشمگین کرد، بدان که خشم تو در واقع از داوری خود تو نشئت می‌گیرد. پس بکوش تا اثر آن اختیار از کَفَت نبرد. اگر درنگ کنی و به خودت زمان بدهی به‌آسانی خود را مهار خواهی کرد.

هیچ‌چیز به‌خودی‌خود موجب رنج و زحمت آدمیان نیست، بلکه این باورهای ما دربارهٔ آن‌هاست که موجب رنج‌مان می‌شوند. به عنوان مثال، مرگ امر هولناکی نیست (که اگر بود در نظر سقراط نیز سهمگین می‌آمد)، آن‌چه هولناک است باوری است که مرگ را دهشتناک می‌شمارد. پس هر زمان که ما ناامید، آشفته یا در عذاب هستیم، نباید کسی جز خودمان را، یعنی باورهای خود را، مسئول این پریشانی بدانیم. مردمان عامی وقتی گرفتار می‌شوند، دیگران را سرزنش می‌کنند. آن‌ها که در تحصیل دانش‌اند، خود را مقصر می‌دانند. اما آن که به‌راستی فرهیخته باشد، هیچ‌کس را مقصر نمی‌داند، نه خود و نه هیچ‌کس دیگر را.

پس از همین لحظه بیاموز که با هر فکر یا تأثر آزارنده‌ای این‌گونه گفت‌وگو کنی: «تو تنها یک صورت ظاهری و به‌هیچ‌وجه واقعیت نداری.»

بهای به دست آوردنِ توجه چاپلوسی و تملق است.

شما می‌توانید به هماهنگی با طبیعت دست پیدا کنید، اگر ذهن یا اراده یا پذیرش‌تان را بر چیزهایی متمرکز کنید که تحت کنترل شماست (امیال، قضاوت‌ها، انگیزه‌ها) و به کمک عقل و درک طبیعت بیرونی خودتان را با باقی چیزها تطبیق بدهید.

برای آن‌که بتوانیم تا حد امکان زندگی ثمربخشی داشته باشیم باید با تأثرات خود، خصوصاً آن‌ها که ما را به هم می‌ریزند، مواجه شویم و یاد بگیریم که آن‌ها را مدیریت کنیم، تفسیرشان کنیم و از وقوع‌شان سر دربیاوریم و بدین ترتیب آن‌ها را، یا دست‌کم واکنش‌مان به آن‌ها را، تحت کنترل اراده و قوهٔ پذیرش خود درآوریم.

هم‌تر آن‌که از سرزنش، چاپلوسی یا قضاوت کردن دربارهٔ دیگران پرهیز کن.

هر گاه در آستانهٔ آغاز کاری هستی، به خودت یادآوری کن که چه نوع کاری است. اگر به آب‌تنی می‌روی، تصور کن که در یک گرمابه چه چیز در جریان است: کسانی در آن‌جا به تو آب می‌پاشند، تنه می‌زنند یا گستاخی می‌کنند یا از تو چیزی می‌دزدند. بدین طریق آمادگی بیش‌تری برای کاری که قصد انجامش را داری پیدا می‌کنی، وقتی همان آغاز کار به خود می‌گویی: «می‌خواهم استحمام کنم، و همچنین بنا دارم ارادهٔ خود را در هماهنگی با طبیعت نگه دارم.» بگذار که این روال در هر کاری به عادت تو بدل شود. بنابراین، اگر پیشامدی مانع استحمام تو شد، این پاسخ را در آستین خواهی داشت: «خوب، این تنها خواستهٔ من نبود، من این قصد را هم داشتم که اراده‌ام در هماهنگی با طبیعت باشد. اگر از آن‌چه رخ داده خشمگین شوم، این هماهنگی را از دست می‌دهم.»

به خاطر امتیازی که از آن تو نیست بر خود مبال. اگر اسب آراسته بگوید: «من زیبا هستم»، پذیرفتنی است. اما آن هنگام که به خود می‌بالی و می‌گویی: «من یک اسب زیبا دارم»، بپذیر که به خاطر کیفیت نیکویی به خود بالیده‌ای که متعلق به اسب است. پس چه چیز از آن توست؟ تمهید و ادارهٔ تأثرات. بنابراین، هر گاه در شیوهٔ انجام این وظیفه در هماهنگی با طبیعت عمل کردی، می‌توانی به خود ببالی؛ آن زمان است که از متاعی نیکو برخورداری که متعلق به توست و می‌توانی بدان مباهات کنی.

مخواه که چیزها آن‌گونه که تو دوست داری اتفاق بیفتد، بلکه آرزو کن چنان که حقیقتاً هستند روی دهند، و رضایت از آن تو خواهد بود.

هر گاه به قصد جلب‌نظر خود را خواهان تأیید دیگران یافتی، یقین داشته باش که راهت را گم کرده‌ای. پس، از آن‌که تنها یک فیلسوف باشی خرسند باش و اگر می‌خواهی که دیگران نیز تو را به همین چشم بنگرند، در خلوت نیز همان‌گونه جلوه کن، و همین بسنده خواهد بود.

اگر کسی در کوچه‌وخیابان به بدن تو دست‌درازی کند، تو خشمگین خواهی شد. بااین‌حال ذهنت را به هر کس که از راه رسید می‌سپاری، کسی که ممکن است به آن تعرض کند یا به عذاب و سراسیمگی دچارش سازد. آیا از آن شرم نمی‌کنی؟

کدام زندان؟ منظورت همان جایی است که هم‌اکنون هست؟ زیرا او خلاف میلش در آن‌جاست و هر جایی که آدمی خلاف میل خود در آن باشد، همان زندان است. به همین خاطر سقراط در زندان نبود، چرا که او به میل خود در آن‌جا حضور داشت.

به تمامی برنامه‌هایت همچون قوانینی عمل کن که عدول از آن خطایی فاحش است. و به چیزهایی که دیگران ممکن است دربارهٔ آن بگویند بی‌اعتنا باش، زیرا به تو تعلق ندارند

اگر آن چیزها را که فطرتاً برده‌وارند آزاد می‌پنداری و آن چیزها را که از آن تو نیست از آن خود می‌دانی، به یأس، رنج و زحمت گرفتار خواهی شد، و با زمین‌وزمان سر جنگ خواهی داشت. اما اگر فقط چیزی را مایملک خود بدانی که از آنِ توست و آن‌چه را از آن تو نیست مال خود ندانی، چرا که به‌واقع از آن تو نیست، هیچ دیارالبشری هرگز تو را وادار به کاری نخواهد کرد، هیچ‌کس مانعت نخواهد بود، کسی را مؤاخذه نخواهی کرد، مذمت کسی را نخواهی گفت، هرگز کاری را از سر اکراه انجام نخواهی داد، کسی تو را آزار نمی‌دهد، هیچ دشمنی نخواهی داشت، زیرا هیچ گزندی بر تو پیشامد نخواهد کرد.