بریده‌هایی از کتاب گاوخونی

آدمی که پدرش می‌میرد، برای دیگران اهمیّتی پیدا می‌کند. تا پدرم نمُرده بود، حتّا دخترعمّه‌ام داخلِ آدم حسابم نمی‌کرد.

راستی هر کسی آرزویی داشت و پس من هم آرزویی داشتم و از خودم پرسیدم آرزوی من چی بود و به خودم گفتم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم می‌مُرد. و حالا که مُرده بود، هیچ آرزویی نداشتم.

رودخونه‌ی ویسلا که از ورشو رد می‌شه. اون ‌قدر پُرآبه که روش کشتی‌سواری هم می‌کنند. می‌ریزه به دریا. اونجا همه‌ی رودخونه‌ها می‌ریزند به دریا. من گفتم ما هم یه رودخونه داریم که می‌ریزه تو باتلاق.

آدمی که پدرش می‌میرد، برای دیگران اهمیّتی پیدا می‌کند. تا پدرم نمُرده بود، حتّا دخترعمّه‌ام داخلِ آدم حسابم نمی‌کرد.

این روزها خوزستانی‌ها در اصفهان زیاد بودند. و حالا که اینجا بودند، به جای این که در شهرِ خودشان و سرِ خانه و زندگیِ خودشان باشند، قایقشان را هم، به جای این که روی کارونِ خودشان بیندازند، روی زاینده‌رود می‌انداختند.

می‌گفت اگر همسایه‌ها یا یکی از مشتری‌هات تو را به این حال ببینند، چه می‌شود؟ بی‌چاره از دستِ این مشتری‌های خیالی بود که دق کرد و مُرد.

«گاوخونی آنجاست/ با راهیانِ آب/ آبستن و پریشان.»

دخترعمّه‌ام به من رساند که هر کاری می‌خواهم بکنم بکنم، چون خواستگاری دارد که پدر و مادرش هم موافق ‌اند و می‌خواهند بدهندش به او. این سیاست را اغلبِ دخترهایی که می‌خواهند شوهر کنند به کار می‌برند ــ این را می‌دانم.

یک قیمتی می‌گفتم. قیمتِ بالایی می‌گفتم. چون که می‌دانستم این ‌طور می‌خواست. آن‌ وقت، او قیمتِ پایینی می‌گفت. من تعجّب می‌کردم. چون که می‌دانستم این ‌طور می‌خواست.

این‌پا و آن‌پا می‌کردم تا تکان بخورد و تکانم بدهد. و تکان که می‌خوردم، قایق و رودخانه و درخت‌های آن‌طرفِ رودخانه هم تکان می‌خورد.

فقط صدای آوازِ زنی توی گوشم بود ــ صدای آوازِ غریبی از دور.

آخه کجا داریم می‌ریم؟ باتلاق که دیدن نداره. گفت چه ‌طور دیدن نداره، پسرم؟ همه‌ی زندگیِ ما توی این باتلاقه. هست و نیستِ ما، دار و ندارِ ما، ریخته این تو. همه‌ی آبهایی که به تنِ ما مالیده رفته این تو.

‫  ‫گاوخونی ‫یک داستان ‫نویسنده: جعفر مدرس صادقی ‫نشر مرکز

فرّاش‌های دبیرستان همان فرّاش‌های قدیمی بودند. امّا من را یادشان نمی‌آمد و راهم نمی‌دادند تو. منی که چندین سال هر روز به ‌زور توی این خراب‌شده نگهم می‌داشتند، حالا نمی‌توانستم یک دقیقه بروم توش.

راستی هر کسی آرزویی داشت و پس من هم آرزویی داشتم و از خودم پرسیدم آرزوی من چی بود و به خودم گفتم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم می‌مُرد. و حالا که مُرده بود، هیچ آرزویی نداشتم.

راستی هر کسی آرزویی داشت و پس من هم آرزویی داشتم و از خودم پرسیدم آرزوی من چی بود و به خودم گفتم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم آرزوی من این بود که پدرم می‌مُرد. و حالا که مُرده بود، هیچ آرزویی نداشتم.

خواستم سرم را از هر چه فکر و خیال و از هر چه نمی‌شد دید و شنید و بو کرد و دست زد خالی کنم. دیگر بَسَم بود. بی‌خوابیِ این چند شبه پدرم را درآورده بود.

با احترام با من حرف می‌زد و به من «شما» می‌گفت ــ در حالی که پیشتر «تو» می‌گفت. این هم مالِ مرگِ پدرم بود، هم مالِ زن گرفتنم، هم مالِ این که بیرونم کرده بود.