بنیان برنامهٔ هستهای صلحآمیز ایران در سال ۱۳۳۵ گذاشته شد. مسئلهٔ هستهای ایران در سالهای اخیر از جمله مسائل چالشبرانگیزی بوده است که میان غرب و ایران وجود داشته و دارد. نگاهی تاریخی به مسئلهٔ هستهای ایران حاکی از آن است که غرب به راحتی همکاری با حکومت پهلوی برای دستیابی به انرژی هستهای را آغاز کرد، اما با وقوع انقلاب اسلامی تغییر رویه داده و موضع مخالف با آن را در پیش گرفت. دلیل این تغییر رویه را میتوان در ماهیت غیرمستقل حکومت پهلوی و برقراری رابطهٔ سلطهآمیز میان آمریکا و ایران قبل از انقلاب، که در آن ایران به عنوان یک مجری تصمیم ایفای نقش میکرد، در مقابل ایران دورهٔ جمهوری اسلامی به عنوان کشوری با ماهیت نه شرقی و نه غربی که در تلاش برای دستیابی به استقلال سیاسی نظم موجود در روابط بینالملل را به چالش کشیده است، مشاهده کرد. ایران اولین کشوری بود که در جهت صلحآمیز بودن فعالیت هستهای معاهدهٔ منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) را امضاء نمود.
z.kouhsar
۱-۲-۲- همکاری هستهای ایران و آمریکا
همانطور که گفتیم نخستین کشوری که ایران را به دستیابی به فناوری هستهای ترغیب و این فناوری را به ایران منتقل کرد، آمریکا بود. دههٔ ۱۹۵۰ میلادی برابر است با سلطنت پهلوی دوم یعنی حکومت محمدرضاشاه، در این زمان شاه از آنجا که برای اولین بار قصد دستیابی به فناوری هستهای را داشت بسیار اهداف بلندپروازانهای را در سر میپروراند، به همین خاطر در سال ۱۳۳۵ اولین قدم جدی در زمینهٔ استفادهٔ از علوم و فناوری هستهای برداشته شد و بین ایران و آمریکا موافقتنامهٔ همکاری برای استفادهٔ غیرنظامی از انرژی اتمی امضاء گردید. این موافقتنامه شامل یک مقدمه و یازده ماده بود که در ۱۲ بهمن ۱۳۳۷ در مجلس شورای ملی ایران به تصویب نهایی رسید.
ali ghasemi