بریده‌هایی از کتاب وقتی یتیم بودیم

باز هم تنهایی، باز هم روزهایی که هیچ چیز در زندگی‌مان نیست مگر آن چیزی ــ هرچه هست ــ که مدام به ما می‌گوید هنوز آن قدرها کاری انجام نداده‌ایم.

تو وانمود می‌کنی اطلاعاتت خیلی بیشتر از آن چیزی است که واقعآ می‌دانی. مغرورتر از آن هستی که به آنچه نمی‌دانی اعتراف کنی. تعریف من از احمق دقیقآ همین است.

از دید ناظر بی‌طرف، جنایتکار امروزی روزبه روز باهوشتر می‌شود. بلندپروازتر شده، نترستر شده، و علمْ مجموعه جدیدی از ابزارهای پیچیده در اختیارش گذاشته.

بعد بلند شد نشست و به پرده کرکره‌ای یکی از پنجره‌ها اشاره کرد که آن موقع تا نیمه پایین بود. گفت که ما بچه‌ها مثل بندی هستیم که کرکره‌ها را به هم متصل می‌کند. این را زمانی یک راهب ژاپنی به او گفته بود. غالبآ از درک این مسئله عاجز بودیم، ولی ما بچه‌ها بودیم که نه تنها خانواده، بلکه کل دنیا، را به هم متصل می‌کردیم. اگر ما نقش خودمان را ایفا نمی‌کردیم، کرکره‌ها می‌افتادند زمین و پخش وپلا می‌شدند.

پسرم، لابد معتقدی که دنیای امروز خیلی پلیدتر از دنیای سی سال پیش است، درست است؟ که تمدن در آستانه سقوط است و از این جور چیزها؟ بدون تعارف گفتم: راستش را بخواهید، قربان، به نظر من همین‌طور است. ــ یادم می‌آید من هم زمانی همین‌طور فکر می‌کردم.

وقتی فهمیدم آنها دو آدم مختلف هستند، لرزه‌ای در جانم دوید. جیغهای ترحم‌انگیزشان، که به استغاثه‌های یأس‌آمیز بدل می‌شد، و بعد دوباره به صورت جیغ در آمد، چنان شبیه بود که فکر کردم لابد همه ما در زمان مرگ همین مراحل را طی می‌کنیم ــ که این صداهای وحشتناک به اندازه گریه نوزادان عمومیت دارد.

فقط این را می‌دانم که همه این سالها را در جستجوی چیزی هدر داده‌ام، یک جور گنج که فقط در صورتی آن را به دست می‌آوردم که حقیقتآ کاری می‌کردم که استحقاقش را پیدا کنم.

آنچه از لحظه ورودم مرا عمیقآ ناراحت کرده این است که در اینجا هیچ‌کس حاضر نیست بپذیرد که جّدآ مقصر است.

انگار آن جمع علاقه‌اش را به جنگِ آن سوی کانال به‌کلّی از دست می‌داد، هرچند آن صداها هنوز به وضوح در پسِ موسیقی شاد به گوش می‌رسید. گویی برای این آدمها یک سرگرمی به پایان رسیده و سرگرمی دیگری آغاز شده بود.