بریده‌هایی از کتاب ارباب ها

کسی که می‌خواهد گندم درو کند، اول باید تخمش را بکارد. جهل توده‌ها یک مصیبت ملی است. هرکس با جهل مبارزه نکند مجرم است. خیال می‌کنی چرا ما چهل سال است زیر چکمه‌های استبداد پورفیریو دیاز له شده‌ایم؟ چون هیچ‌چیز نمی‌فهمیم.

نگفتم جهل توده‌ها یک مصیبت ملی است؟ هزار بار گفتم.

دون تیموتئو که گویی بار سنگینی را از شانه‌اش برداشته بودند، به کلیسا بازگشت تا دعایش را تمام کند. با ایمان و زهد فراوان دعا خواند، اما درعین حال در مغزش حساب پنجاه حلب روغنی را می‌کرد که بعدازظهر به تورِئون فرستاده بود.

لارا روخاس خنده‌کنان و طعنه‌زنان فریاد زد: «کافی است! مردم به فکر شکمشان هستند. با این انتخابات خواسته‌اند گرسنگی و تشنگی‌شان را ارضا کنند. کاسیمیرو بوکادیو نان مربایی و کیک و کلوچهٔ خوک بهشان می‌خوراند و آمادو بورِگو ریششان را می‌تراشد و موهایشان را فر می‌زند. آن مردک نمی‌دانم چه باکا هم در دستهٔ موزیک شهرداری برایشان ترومبون دوم می‌نوازد.»

آدم‌ها می‌میرند، اما اندیشه‌ها زنده می‌مانند. اندیشه‌ها هیچ‌وقت از بین نمی‌روند.

اما درست به همین علت که پیرم، نمی‌خواهم پیش از کاشتن تخم عقایدم جان بدهم. دولورس، آدم‌ها می‌میرند، اما اندیشه‌ها زنده می‌مانند. اندیشه‌ها هیچ‌وقت از بین نمی‌روند. جاوید باد اندیشه‌ها!»

النا به اتاق‌خواب خود پناه برده بود. روی صندلی نِیینِ پهنی نشسته بود و لمبرهای پروارش از دو سوی آن آویزان شده بودند. بلوزش را در برابر نوزاد سه‌ماهه‌ای گشوده بود که خود را روی پستان گرد و سفید مادر انداخته بود و داشت شیره‌اش را می‌کشید و آن را می‌خشکاند.

کمک مالی به بنگاه‌های خیریه از لای هزار دست می‌گذرد، طوری که معلوم نیست عاقبت چیزی نصیب مستحق‌ها شود.

پدر خرمیا توضیح داد که به سبب وضع بد محصول در دو سال گذشته، قیمت ارزاق و مایحتاج زندگی آن‌قدر بالا رفته که کارگری با سی وهفت سنت مزد روزانه نمی‌تواند ذرت و لوبیایش را تأمین کند. ترزا با تعجب گفت: «خب نتواند. اگر مردم فقیر غله و لوبیا ندارند، انجیر تیغ‌دار را که ازشان نگرفته‌اند. می‌خورند و دعاگو هم هستند.» پدر خرمیا گفت: «درست است. این‌ها فقط بهانه‌ای است برای جاروجنجال و اغتشاش. نمی‌دانم چه‌کسی این مردم را چنان بلندپرواز کرده که دیگر به قسمت و روزی خداداده‌شان راضی نیستند.»