بریده‌هایی از کتاب دختران کارخانه

گاهی اوقات دوستان از هم جدا می‌افتادند و چون زندگی خیلی سریع تغییر می‌کرد همدیگر را فراموش می‌کردند.

دخترها مدام دربارهٔ ترک محل کارشان حرف می‌زدند. کارگران باید شش ماه در محل کارشان می‌ماندند و حتی بعد از این مدت هم لزوماً اجازهٔ ترک خدمت را نداشتند

اما درحالی‌که لی پنگ‌جی از دفترش خارج می‌شد، ناگهان مین گفت: "آدمای زیادی این کار رو می‌خوان." مین رو به رئیس جدیدش گفت: "چرا من رو انتخاب کردین؟ من هیچی بلد نیستم." "تو خیلی رکی."

"وقتی این داستان رو تعریف می‌کنم انگار همین دیروز اتفاق افتاده."

این روزها بیشتر ساکتم و دیگر دوست ندارم مثل قبل‌ترها بخندم. گاهی وقت‌ها که می‌خندم به‌اجبار این کار را می‌کنم. و احساس می‌کنم بی‌حس شدم. "بی‌حس." بی‌حس. نه نه! واقعاً نمی‌دانم از چه کلمه‌ای باید استفاده کنم که حال الان من را توصیف کند. به‌هرحال من خیلی خسته‌ام، خیلی. واقعاً، واقعاً، احساس خستگی می‌کنم.

از او راز طول عمرش را پرسیدم: "من گوشت می‌خورم، اما چربی نه. قبل از هشتادسالگی‌ام، روزی نیم ساعت می‌دویدم. الانم هر روز پیاده‌روی می‌کنم. اما مهم‌تر از همه‌چیز فکر شماست. قوهٔ تفکرتون باید همیشه باز باشه. وقتی چیزی گذشته، دیگه درباره‌اش نگران نباش. باید همیشه به جنبهٔ خوب اتفاقا نگاه کنی."

"ما هنوز پول زیادی درنیاوردیم، اما حتی اگه پول زیادی هم دربیارم، من رو راضی نمی‌کنه. فقط اینکه پول دربیاری برای معنی زندگی کافی نیست."

"قبلاً همیشه حرص داشتم، اگر یک کتی می‌دیدم و ازش خوشم می‌اومد باید حتماً می‌خریدمش. حالا اگر بهترین چیزها رو نخرم یا زیباترین لباس‌ها رو نخرم، برام چندان اهمیتی نداره. اگر ببینم دوستی یا یکی از اعضای خانواده‌ام شادتره، اون وقته که زندگی معناداره."

دوستان تقصیر ما نیست که در جهان فقرا به دنیا آمدیم. اما اگر فقیر بمیریم مقصر خود ما هستیم.

حقوق یک کار سخت خیلی کم است.

همگی در یک چیز مشترک بودند: آنها ماجراهای زندگی خودشان را و اینکه چرا من دوست داشتم درباره‌شان بدانم را درک می‌کردند. به‌نظرم آنها من را بهتر از حد انتظارم فهمیدند.

تکیه تنها بر قدرت نظامی به شکست منجر خواهد شد.

قانون اخلاقی بنجامین فرانکلین ۱. اعتدال: تا حد خفگی نخور و ننوش. ۲. سکوت: در صحبت‌های بی‌ارزش دیگران شرکت نکن. ۳. نظم: اشیاء را در جای مشخص خودش بگذار و وظایفت را در زمان‌های تعیین‌شده انجام بده. ۴. قاطعیت: تصمیم بگیر چه می‌خواهی. ۵. صرفه‌جویی: پول هدر نده. پولت را خرج چیزهایی کن که به نفع خودت و دیگران باشد...

مردمی که مطالعه نمی‌کنند صحبت‌هایشان خسته‌کننده و چهره‌شان زننده است.

کسی نمی‌تواند از راه شادی رشد کند و بزرگ شود. شادی باعث می‌شود آدمی سطحی شود. فقط با رنج است که رشد می‌کنیم و به درک بهتری از زندگی می‌رسیم.

روز پرداخت حقوق بهترین روز ماه بود. اما یک‌جورهایی بدترین روز ماه هم محسوب می‌شد.

کارخانه حقوق دو ماه اول کارگرها را پیش خود گرو نگه می‌داشت و ترک محل خدمت بدون اجازهٔ محل کار به‌معنی از دست دادن تمام آن پول و آغاز به کار در جایی دیگر بود.

چوکوآ به‌معنای بیرون رفتن. در خانه هیچ کاری برای انجام دادن نبود به همین دلیل من بیرون آمدم.

او برایم توضیح داد: "رئیسای بزرگ به کمک کارمندا و مقامات دولتی که ارتباطات خوب و درستی دارند نیازمندن و مقامات دولتی باهم و با شرکت‌ها کار می‌کنن. مثل یک‌جور همکاری می‌مونه. برای همین اینکه بخوای یک مقام رسمی و دولتی بشی مثل اینه که بخوای از یک راه دیگه وارد تجارت بشی." او هیچ اشاره‌ای به امنیت و پرستیژ شغلی یا عطش خدمت به کشور نکرد: کارمند دولت بودن فقط یک روش جایگزین برای ورود به بازار اقتصاد بود. این بهترین توضیحی بود که تابه‌حال دربارهٔ اینکه چرا در چین کسی بخواهد وارد خدمات دولتی شود شنیدم.

گاهی اوقات دوستان از هم جدا می‌افتادند و چون زندگی خیلی سریع تغییر می‌کرد همدیگر را فراموش می‌کردند. راحت‌ترین چیز در جهان قطع ارتباط با دیگری بود.

امروزه چین صدوسی‌میلیون مهاجر کاری دارد که در کارخانه‌ها، رستوران‌ها، سایت‌های ساختمان‌سازی، آسانسورها، خدمات حمل‌ونقل، خدمات نظافتی، تربیت بچه، جمع‌آوری زباله و سلمانی‌های مردانه مشغولند. تقریباً هر کارگری یک مهاجر روستایی است. در شهرهای بزرگی مانند پکن و شانگهای، مهاجران بیش از نیمی از جمعیت را تشکیل می‌دهند. در شهرهای صنعتی چین مهاجران قدرت خطوط مونتاژ اقتصاد صادراتی ملی هستند. آنها بزرگ‌ترین جمعیت مهاجر در تاریخ انسانی هستند؛ سه برابر تعداد مردمی که از اروپا به آمریکا طی یک قرن مهاجرت کردند.

سال‌ها مهاجران در شهرها باید ازدست پلیس فرار می‌کردند. آنهایی که بدون اجازهٔ اقامت گیر می‌افتادند، جریمه یا به خانه فرستاده می‌شدند. سرانجام در سال ۲۰۰۳، شورای دولت، کابینهٔ چین، اسناد جامعی را صادر کرد که در آن مهاجران را کلید توسعهٔ کشور می‌نامید. طبق این اسناد تبعیض‌کاری علیه مهاجران ممنوع بود و همچنین این سند مدافع شرایط بهتر کاری کارگران مهاجر و آموزش بهتر فرزندانشان بود. روی آجرهای خانه‌های روستایی شعارهای مهاجران حرفه‌ای نقش بست: برای کار مهاجری بیرون بروید، برای توسعه به خانه برگردید. کار فراوان است، پول روی زمین ریخته است.

او اصلاً نمی‌دانست مردم برای تفریح و شادی چه می‌کنند.

او باید می‌ترسید. اما تنها چیزی که می‌دانست این بود که آزاد بود.

با نشستن در کلاس‌های کادر دفتری در طول ترم، دریافتم که شاهد راز انقلاب در آموزش چینی هستم. طردشدگان نظام مدارس سنتی چین شانسی دوباره در اختیارشان قرار گرفت. محوطهٔ کارخانه جهان تجارت قالب‌گیری و شکل‌دهی مردم را بر عهده داشت. این کلاس‌ها هیچ درجه‌بندی و نمره و آزمونی نداشتند و این دقیقاً همان‌طور بود که باید می‌بود. آزمون، جهان خارج از کلاس بود؛ آزمون همان زندگی بود.

روی آجرهای خانه‌های روستایی شعارهای مهاجران حرفه‌ای نقش بست: برای کار مهاجری بیرون بروید، برای توسعه به خانه برگردید. کار فراوان است، پول روی زمین ریخته است

طول قرن نوزدهم، بریتانیا با قاچاق تریاک به چین کشور را نابود کرد و خزانهٔ کشور را خشکاند. تابستان ۱۸۳۹ لین زائو، کمیسیونر امپراطوری سلسلهٔ چینگ، دستور داد بیست هزار جعبه تریاک را در ملأعام و در بندری در هومن، شهری در دونگوان بسوزانند. این عمل آغازگر اولین جنگ تریاک بین دو کشور بود؛ جنگی که در گواندان درگرفت و خیلی سریع پس از غلبهٔ نیروی نظامی بر نیروهای چین پایان یافت. طبق پیمان نانکینگ هنک کنگ به بریتانیا واگذار شد. براساس این پیمان چینی‌ها مجبور شدند بندرهای خود را به روی تجارت بین‌المللی باز کنند

اما این شهر تاریخ دیگری هم دارد. پاییز ۱۹۷۸ کارخانهٔ تولید کیف تایپینگ اولین کارخانهٔ خارجی را در دونگوان راه‌اندازی کرد. درآمد سال اول این کارخانه یک‌میلیون دلار هنگ کنگ بود. کارخانه مواد وارداتی از هنگ کنگ را به کالای نهایی تبدیل می‌کرد، این کالای نهایی دوباره به هنگ کنگ حمل می‌شد تا از آنجا در سراسر جهان فروخته شود. این کارخانه الگویی برای هزاران کارخانهٔ دیگر ایجاد کرد که همین خط مشی را دنبال کردند. طی دو سال بعدی چین چهار "منطقهٔ تجاری ویژه" راه‌اندازی کرد. این مناطق درواقع آزمایشی بودند برای فعالیت‌های شرکت‌های آزاد مانند سرمایه‌گذاری‌های خارجی و مشوق‌های مالیاتی. بزرگ‌ترین منطقه شنژن بود، این منطقه در پنجاه مایلی جنوب دونگوان، خیلی زود به نمادی از چین آزاد تبدیل شد که همیشه با آغوش باز از تجارت استقبال می‌کند

اگر چین می‌خواهد قوی و شکوفا شود، باید صنعت فولادش را توسعه دهد، در غیر این صورت قادر به مقاومت در برابر تعدی کشورهای خارجی نخواهد بود. درحال‌حاضر ماشین‌آلات چین کاملاً وابسته به واردات است. اگر جنگی آغاز شود و منابع از جانب کشورهای خارجی قطع شود، چین مطمئناً شکست خواهد خورد.

اما مهاجران چینی فرق داشتند: اصلاً اهمیتی نداشت که خانواده‌هایشان چه‌چیزهای وحشتناکی را در چین از سر گذراندند، با هر شرایطی که دولت اجازه می‌دهد، آنها بار دیگر به چین برمی‌گردند. این بخشی از مصلحت‌گرایی است که به‌قدری در گوشت و خونشان ریشه دارد که گذشته را می‌بخشد، اما مسئله چیزی بیش از این است. چین برای آنها در نظام سیاسی یا گروهی از رهبران نیست، بلکه چیزی بزرگ‌تر از اینهاست. آنها چین را در وجودشان، در قلب‌هایشان با خود حمل می‌کنند. چین برای آنها خاطرهٔ مکانی است که دیگر در جهان وجود ندارد. چین آنها را به خانه صدا می‌زند - با سنگینی سنت‌هایش، غنی بودن زبانش، با پنج‌هزار سال تاریخی که گاهی ظاهراً یک چرخهٔ تکراری تراژدی و رنج است. کشش چین خیلی قوی است